«Қазақ тілі мен әдебиеті» және «Ұлағат» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің ай сайын шығатын Республикалық

54
мен  айырмашылығы  да  бар,  тіпті,  кейде  қарама-қарсылық 
пен қайшылық барлығы да байқалады. 
Оқушыларға тапсырма беріледі.
Сәкен  мен  Мағжан  шығармаларындағы  үндестік  пен 
айырмашылық (4-слайд).
2-тапсырма.
      І топ                         ІІ топ                       ІІІ топ
Сәкентанушы             Үндестік           Мағжантанушы
(Оқушылар  тапсырманы  орындап  болған  соң  экраннан 
сызба көрсетіледі).
-  «Көкшетау»  поэмасы  –  Сәкен  Сейфуллиннің    тіл 
байлығын танытқан шығармаларының бірі.
Сәкен  Сейфуллиннің  поэмада  түрлі  сөз  айшықтарын 
қолданғанын  байқаймыз  (Берілген  поэма  тарауларынан 
әдеби-теориялық  ұғымдар  мен  фразеологизм,  күрделі  сөз, 
көнерген сөз және т.б. тауып жазу).
3-тапсырма.
     І топ                      ІІ  топ                           ІІІ топ
«Көкшетау»           «Бурабай»                  «Оқжетпес»
(5-слайд)
- Балалар, Қазақстанның 7 кереметінің біріне Көкшетау-
дың  «Жұмбақтасы»  енген.  Көкшетаудың  өткені,  бүгіні, 
болашағына шолу жасайық (6-слайд).
     І топ                       ІІ топ                          ІІІ топ
 Бүгініне                Болашағына                 Өткеніне
Оқушылар өз пікірлерін білдіреді.
-  «Көкшетау»  поэмасындағы  кейіпкерлер  Адақ  пен 
қалмақ қызының бейнесін салыстыру (7-слайд)
 
Адақ 
Қалмақ
           
қызы 

55
Сәкен Сейфуллин қандай тұлға? (8-слайд)
Сабақты бекіту. Тест тапсырмалары (9-слайд)
1. Сәкеннің алғашқы өлеңдер жинағы?
а) «Шолпы», 1912 ж. Қазан;
ә) «Уақ-түйек», 1915 ж. Уфа;
б) «Өткен күндер», 1914 ж.;
в) «Қырық мысал», 1909 ж.Петербург.
2. Саяси лириканың басы болып аталған өлеңі:
а) «Қараңғы қазақ көгіне»;
ә) «Сайлаулар хақында»;
б) «Замандастар»;
в) «Асығып тез аттандық».
3. Сәкеннің жеке кітап болып басылған пьесасы:
а) «Бақыт жолында»; ә) «Майдан»; 
б) «Қарагөз»;              в) «Түнгі сарын».
4. Сәкен басқарған жұрналдың аты:
а) «Абай»;           ә) «Әдебиет майданы»;
б) «Сарыарқа»;   в) «Айқап».
 
 
Сәкен 
Сейфуллин 
(1894-1938) 
 
«Бақыт жолында»  
«Альбатрос»  
«Социалистан»  
«Тар жол, тайғақ кешу»  
«Айша», «Жемістер»  
«Өткен күндер»  
«Асау тұлпар»  
 
Ақын  
Қоғам қайраткері  
Драматург   
Жазушы   
Ұстаз   
Зерттеуші  
 

56
5. Абайды үлгі тұтқан өлеңі:
а) «Аспанда»;                                ә) «Туған ел»;
б) «Кім басшы, аға, халыққа?»;   в) «Ақын».
VІ.Үйге тапсырма: «Сәкен – табиғат пен адам өмірінің 
жаршысы» тақырыбына шығарма жазу. 
   
   
 
                                                                                    
Айгүл БАЙМЕШОВА, 
                                                                       Мәншүк Мәметова атындағы 
                                                      Ақтөбе медициналық колледж
мұғалімі.
«АҚЫН ӨЛІМІ ТУРАЛЫ АңЫЗ» 
ПОЭМАСЫ
Сабақтың  мақсаты:  білімділік  –  оқушыларға  поэма-
ның  мазмұнын  меңгерту,  композициясына  және  көркемдік 
ерекшелігіне  талдау;  тәрбиелік  –  әрбір  жеке  тұлғаны 
батырлыққа,  қайсарлыққа,  отансүйгіштікке  тәрбиелеу; 
дамытушылық  –  оқушылардың  танымдық  іс-әрекетін 
дамыту, сөздік қорын молайту, дүниетанымын  кеңейту.
Пәнаралық  байланыс:  тарих,  қазақ  тілі,  музыка. 
Сабақтың  жабдықталуы:  интерактивті  тақта,  портреті, 
кітаптар  көрмесі.  Пайдаланылған  әдебиеттер:  1)  Қасым 
Аманжолов. IV томдық шығармалары (55-60-б.); 2) «Жалын» 
жұрналы.  2011  ж.;  3)  З.Қабдолов,  С.Қирабаев,  Х.Әдібаев. 
Қазақ әдебиеті (255-258-б.) т.б.
Оқушы білуі тиіс: ақынның өмірі мен шығармашылығы, 
поэмадағы қазақ халқының ерлік дәстүрінің шырқау биікте 
суреттелуі.

57
Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту. Әдіс-тәсілі: СТО 
стратегиялары  («БҮҮ»  әдісі,  топтастыру,  эссе,  бес  жолды  
тұжырым, кластер, сауалнама, рафт).
Сабақтың барысы. 
Ұйымдастыру. Үй тапсырмасын сұрау (Қасым Аманжолов 
өмірі мен шығармашылығы) 
Интерактивті тақтада слайд түрінде көрсетіледі.
1. Қасым Аманжолов қай жерде дүниеге келді?
а) Шығыс Қазақстан облысы, Абай ауданы;
ә)  Қарағанды  облысы,  Қарқаралы  ауданы,  Қызыларай 
ауылы;
б) Қостанай облысы, Арқалық қаласы;
в) Солтүстік Қазақстан облысы Жамбыл ауданы.
2. Әскер қатарына қай жылы алынды?
а) 1933;      ә) 1934;      б) 1935;       в)1936.
3. Тұңғыш өлеңдер жинағы қашан шығарылды?
а) 1909 ж. «Қырық мысал»; ә) 1915 ж. «Уақ-түйек»;
б) 1938 ж. «Өмір сыры»;      в) 1910 ж. «Өткен күндер».
4. Абайдың «Сегіз аяқ» өлеңі үлгісімен жазған Қасым 
Аманжоловтың өлеңі:
а) «Шықтым өмір шыңына»;   ә)  «Толғау»;
б) «Сырбайға»;                          в) «Дариға, сол қыз».
5. Ақынның соғыс тақырыбына жазған поэмасы:
а) «Боран»;                ә) «Ақын өлімі туралы аңыз»;
б)  «Біздің дастан»;   в) «Жамбыл тойына».
Жаңа сабақ. - Балалар, соғыс деген сөзді естігенде көз 
алдарыңа не елестейді?
І. Қызығушылықты ояту. 
              майдан         қаралы күн            ұран
                                                             
                                      СОҒЫС
                                    
           туған жер           сарбаздар            жеңу