Атты VII халықаралық Ғылыми-əдістемелік конференция жəне қазақ психологиялық ҚОҒамының І қҰрылтай съезінің



жүктеу 9,13 Mb.
Pdf просмотр
бет160/207
Дата14.11.2018
өлшемі9,13 Mb.
#19911
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   207

320 

басталады.  Негізі  сабақ  процесін  сын  тұрғысынан  ойлау  технологиясының 3 құрылымы  бойынша 

жоспарлайды: 

  Қызығушылықты ояту 

  Мағынаны тану 

  Ой толғаныс [3,292бет] 

Жоғарыдағы  үш  құрылым  негізінде  сабақ  процесіне  сыни  тұрғыдан  ойлау  технологиясының 

стратегияларын енгізуге болады.  

 Мəселен: «Еркін  жазу», «вендиаграмма», «дөңгелек  үстел», «эссе  жазу», « көп  деңгейлі  сұрақ» 

[3,301бет].  Яғни  оқыту  процесінде  тек  дəстүрлі  түрде  ғана  емес  оқушы  қызығатындай  стратегия, 

əдістер  мен  тəсілдерді  пайдаланған  бала  үшін  де,  оқытушы  үшін  де  өте  тиімді.  Сын  тұрғысынан 

ойлау  технологиясының  стратегиялары  ең  алдымен  оқушыларды  қызықтыра  біледі  жəне  жаңа 

сабақты түсінуге үлкен көмегін тигізеді. Оқушылар тақырыпты өмірмен байланыстыра да, қоғамдағы 

болып  жатқан  проблемалар  мен  байланыстырып  сыни  ойларын  бөлісе  алады.Сондықтан  да  қай 

ортада  болмасын  өзіндік  идеясын  қалыптастыруға  барлық  адамзаттың  мүмкіндігі  ерекше  əрі  зор. 

Сыни тұрғыдан ойлау технологиясының стратегияларын қолдану негізінде дамытуға болады.  

Сонымен,  сын  тұрғысынан  ойлаудың  əдістемелік  тəсілдерін  оқу  үрдісінде  қолданғандағы 

маңыздылығы мынада: 

- мотивацияның артуы; 

- дербес іс-əрекетінің артуы; 

- ойлаудың белсенді болуы; 

- оқушылардың білімі мен білік, дағдыларының жан-жақты дамуы; 

- логикалық ойлаудың жүйелілігін меңгеру. 

Сын тұрғысынан ойлау технологиясын қолдану нəтижесінде жеке тұлғаның қабілеттері жандана 

түседі жəне білім парадигмасы қалыптасады. 

Сын тұрғысынан ойлау технологиясының тиімділігі жоғары, атап айтатын болсақ: 

  Сапалы білім беру; 

  Психикалық ізгілік туындату; 

  Шығармашылыққа баулу; 

  Жеке тұлға қалыптастыру; 

  Тұлғалық жан жақты дамыту. 

Қорытындылай  келе,  мына  жайтқа  көңіл  аудартқымыз  келеді:  көп  жаңа  педагогикалық 

технологияларға қарағанда «Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлау» технологиясымен жұмыс 

мұғалім  үшін  ыңғайлы  жəне  мүмкіндіктері  көп,  мұғалімнің  оқыту  процесінде  алдына  қойған 

мақсатын  шеше  алуға  көмектеседі.  Ал  енді  оқыту  процесінің  негізі – жеке  тұлғаны  қалыптастыру 

болғандықтан, мазмұнды əрі мағыналы жұмыс ұйымдастырылуы қажет. Мұғалім мен оқушылардың 

жеткен жетістіктері мен оқыту нəтижелері бұл технологияның табысты екендігін көрсетеді.  

 

Пайдаланылған əдебиеттер 

1.  Р. Искакова, З. Ерназарова «Жаңа технологияны пайдалану əдістері». ББК 74.202.4(5 Қаз) я 7 

Қызылорда, 2004ж. 

2.  Ф. Б. Бөрібекова, Н. Ж.Жанатбекова «Қазіргі заманғы педагогикалық технологиялар».  

3.  «Бастауыш сыныптарда білім берудің тиімділігін арттыру жолдары» Алматы, «Рауан» 1994ж. 

4.  «Сын тұрғысынан ойлау технологиясы». 

5.  Крутецкой В.А. « О проблемной обучении» Москва: Высшая школа, 1967. 

 

 

Артемьева Т.В. 

(Россия, г.Казань,Казанский федеральный университет) 

 

ФЕНОМЕН КОМИЧЕСКОГО В ПСИХОЛОГИИ И ФИЛОСОФИИ:  

ПРИРОДА И КУЛЬТУРА 

 

Введение 

Вопросы, связанные с исследованием комического обсуждаются в российских исследованиях по 

философии, психологии, лингвистике, социологии: исследования Мусийчук [1], Сычева [2], Кулинич 

[3], Рюминой [4], Латышева [5], Карасёва [6], Щербакова [7], Артемьевой [8]. Изучается философия 

комического  и  смеха,  лингвокультурология  юмора,  социология  политического  юмора,  эстетика 

смеха,  когнитивные  механизмы  юмора  в  структуре  комического,  феномен  юмора  в  социально-

информационном  взаимодействии.  Подчеркивается,  что  смех  рождается  и  существует  в  зоне 




321 

контакта: личностей и социальных групп, культур и эпох. Теории комического широко изучаются в 

философии,  психологии,  культурологии,  социологии,  однако  серьезных  психологический 

исследований,  раскрывающих  феноменологию  юмора,  возрастные  особенности  понимания  и 

создания комической продукции в отечественной психологии проводится недостаточно.  

Методологическая основа исследования: 

-  положения  Бахтина [9] о  смеховой  культуре;  исследования  Лихачева [10] о  смеховом  мире, 

философии смеха Карасева [6], изучении социальных функциях юмора и смеха Дмитриевым [11]. 

Преобладающим  в  работах  ученых  является  мнение  о  выделении  двух  видов  смеха:  смеха 



физиологического  (смех  тела)  и  смеха  социального  (смех  ума),  которые  находятся  между  собой  в 

оппозиции  «природа – культура».  Функция  «смеха  плоти» – не  более чем  выражение  радости, в  то 

время  как  собственно  комическое  отношение  к  миру  реализуется  в  «смехе  ума» [6]. Смех,  тесно 

связанный  с  биологической  природой  человека  (вульгарной  и  беспричинной  телесной  радостью, 

обжорством,  пьянством,  распутством),  противостоял  смеху  культурному  (цивилизованному, 

целенаправленному, отточенному и разумному) [2, С.63]. 

Разделение  комического  по  мнению AubouinE. проходит  по  линии  бессознательное – 

сознательное,  бесцельное – целенаправленное,  что  также  можно  считать  специфической 

разновидностью  дихотомии  природа–культура. [12]. Рюмина  М.Т.,  рассматривает  смех  в  трех 

аспектах: как проявление физиологии человека,  проявление  его  психической  жизни, и  как  феномен 

культуры [4, С.2].  Докультурный, «психофизический  смех»  связан  с  телесным  комфортом,  как 

явление культуры рассматривается комическое. Сычев А.А также говорит о делении смеха по линии 

«природа – культура»: смех тела и смех ума. «Комическое» начало пониматься как специфический, 

«высокий»  тип  смешного [2, С.81].Смешное – это  явление  психофизиологического  порядка,  а 

комическое по мнению Борева [13] имеет эстетическую природу и социальный характер. 

Физиологический (природный) смех 

Термин  «смех»  имеет  более  долгую  историю  своего  существования  как  взятый  из 

непосредственного  наблюдения  за  сферой  физических  проявлений  деятельности  человека [5, С.17]. 

Как  внутреннее  состояние  души,  положительное  проявление  чувств  «смех – хохот,  невольное, 

гласное проявление в человеке чувства веселости, потехи, взрыв веселого расположения духа; но есть 

и смех осмеяния, смех презрения, злобы» определяет смех Даль В.И. [14, С.241]. 

Типология  видов  смеха  Юренева  включает  смех  радостный  и  грустный,  добрый  и  гневный, 

умный  и  глупый,  гордый  и  задушевный,  снисходительный  и  заискивающий,  презрительный  и 

испуганный,  оскорбительный  и  ободряющий,  наглый  и  робкий,  враждебный,  иронический  и 

простосердечный,  саркастический  и  наивный,  ласковый  и  грубый,  многозначительный  и 

беспричинный, торжествующий и оправдательный, бесстыдный и смущенный, веселый, печальный, 

нервный, истерический, издевательский, физиологический, животный [15, С.8]. 

Л.В.  Карасёв  «смеху  плоти»  или  «смеху  тела»  относит  глупый,  низкий,  радостный,  витальный, 

смех сытости и удовольствия [6, С.209]. За телесным смехом нет ничего, кроме памяти о витальной 

энергии,  об  энтузиазме  размножающегося  и  играющего  тела.  Физиологическими  причинами,  не 

требующий участия каких-либо мыслительных процессов вызывается физиологический смех, именно 

с ним мы имеем дело, когда говорим, что первый смех возникает на сороковой день жизни. Этот смех 

внешне  беспричинный,  в  то  время  как  для  смеха  культурного  (социального)  свойственно  наличие 

объекта,  т.е.  смешного,  над  которым  смеются [4, С.135].  Физиологический  смех  (в  ее  подходе – 

психофизиологический  смех)  также  можно  было  бы  назвать  естественным,  природным  или 

радостным смехом. Это по преимуществу, смех ребенка, но с возрастом, как отмечает Л.В. Карасёв, 

его вытесняет «взрослый» смех, «смех ума» [6, С.21]. 

Физиологический  смех  может  быть  вызван  щекоткой  и  воздействием  химических  веществ: 

алкоголя,  наркотиков  и  др.,  а  также  к  нему  можно  отнести  истерический  смех,  смех  психически 

неуравновешенных людей [5, С.19]. 

М.А.  Кулинич  относит  к  смешному  достаточно  широкий  круг  явлений:  случайные  совпадения, 

нелепые внешние положения, клоунский трюк, забавная выходка рассеянного человека, остроумный 

афоризм,  неожиданное  раскрытие  внутренней  пустоты  и  ничтожества  личности – все,  что  может 

возбудить соответствующую языковую реакцию [3, С.85]. 

Физиологический  смех  не  является  продуктом  цивилизации,  а  существует  как  некая  природная 

данность, присущая человеку практически с  рождения, и, как отмечает  Ю.В. Латышев, данный  вид 

смеха  не  требует  аудитории [5, С.19],  поэтому  физиологический  смех  является,  по  преимуществу, 

объектом изучения естественных наук: физиологии, психофизиологии, биологии. 

Культурный смех 



жүктеу 9,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   207




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау