11
1 СЫМСЫЗ ЖЕЛІ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК ЖӘНЕ WI – FI
СТАНДАРТТАРЫ
1.1 Wi – Fi технологиясы
Wi – Fi технологиясы – Ethernet стандартының сымсыз желі аналогы,
оның негізінде бүгінгі таңда көптеген кеңселердегі компьютерлік желілер
байланыстырылған. Ол 1999 жылы тіркеліп, қызмет ету аясы тікелей
ноутбуктер мен компьютерлер, мобильдік құрылғыларға байланысты
менеджерлер, сауда агенттері, кеңсе қызметкерлері және тағы басқалары
үшін үлкен жаңалық болды.
Wi – Fi – ағылшынның «Wireless Fidelity» сөзінен шыққан, ол сымсыз
желі (радио) байланысының стандартын білдіреді, бірнеше хаттамаларды
біріктірген IEEE 802.11 ресми атауына ие (Institute of Electrical and Electronic
Engineers – электрондық технологиялар саласындағы стандарттарды
өңдеумен айналысатын халықаралық ұйымы берген стандарт). Қазіргі таңда
кеңінен таралған және баршаға танымал – IEEE 802.11b хаттамасы болып
табылады (көбінесе Wi – Fi деген қысқартылған атаумен осы хаттама
аталады). IEEE 802.11b хаттамасында ақпараттарды жіберу 2.4 – 2.4835 ГГц –
ке дейінгі жиілік диапазонының аралығында, 11 Мбит/сек максималды
жылдамдығымен қамтамасыз етілген сымсыз желінің қызметі анықталады.
Сигналдарды жіберудің ең үлкен қашықтығы 100 метр аралығында, бірақ
ашық жерлерде оның мәні 300–ден 400 метрге дейін жетуі мүмкін.
802.11b
хаттамасымен қатар 802.11a, 802.11g сымсыз желі
стандарттары бар. 802.11a – 5 ГГц жиілігін қолданады және 54 Мбит/с
максималды жылдамдығын қамтамасыз етеді. 802.11g – 2,4 ГГц жиілігінде
жұмыс істеп, 54 Мбит/с жылдамдығын қамтиды. Таралу қашықтығының
қысқалығына, алгоритмдерді есептеудің ауыртпалығына жоғарғы мөлшерде
қуат жұмсалымына байланысты бұл технологиялар әлі кеңінен таралған жоқ.
Стандарттарды жетілдіру мақсатында 320 Мбит/c жылдамдығын қамтамасыз
ететін 802.11n хаттамасы өңделуде.
Дәстүрлі желіге шығу сыммен жүзеге асырылатын технологиялар
сияқты Wi – Fi деректер базасы немесе бағдарламалық қосымшалар
сақталатын серверлерге және интернетке кіруді, құжаттарды басып
шығаруды және тағы басқаларын іске асыруды қамтамасыз етеді. Сонымен
қатар ақпарат алынып жатқан компьютерді сымға қосу қажет емес. Wi – Fi
құрылғысын тек қосылу нүктесінен (access point) 300 метр радиус шегінде
қою жеткілікті, ол кәдімгі кеңсе АТС – не ұқсас қызмет атқарады. Бұл
жағдайда ақпарат 2.4 – 2.483 ГГц диапазон жиілігінде радио толқындар
арқылы таралады.
Айта келгенде Wi – Fi технологиясы 3 маңызды міндетті орындауға
мүмкіндік береді:
- компьютермен байланыс орнатуды жеңілдету немесе оңтайландыру.
12
- Кеңсеге өз ноутбуктерімен келген іскерлік әріптестермен жұмыс
жасаудың қолайлы жағдайын қамтамасыз ету.
- кабельді орнату мүмкін емес немесе шамадан тыс қымбат болғанда
кеңседе немесе бөлмеде жергілікті желіні орнату.
Wi – Fi жүйесін қолдану кәсіпорынның беделі мен корпоративтік бет–
келбеті үшін де маңызды. Сымсыз желі технологиясы кәсіпорынның IT, яғни
ақпараттық технологиялар жүйесінің негізі немесе қолданыстағы кабельдік
жүйеге қосымша бола алады. Мысалы кәсіпорын қызметкерлерінің барлығы
дерлік Wi – Fi жүйесімен жұмыс істеу мүмкіншіліктері болмаса, кәдімгі
стационарлы компьютерлерде және Wi – Fi құрылғысы орнатылған
компьютерлерде жұмыс істейтін қызметкерлердің бір ақпарат алаңында
жұмыс жасап қана қоймай, ақпарат алмасуларына да болады.
Wi – Fi желісінің ядросы – қосылу нүктесі (access point), ол жер
астындағы желі инфрақұрылымына қосылып (мысалы кеңселік Ethernet
желісі) радиотолқындардың берілуін қамтамасыз етеді. Әдетте қосылу
нүктесі
қабылдағыштан,
хабарлағыштан,
сым
желісіне
қосылу
интерфейсінен, деректерді өңдеудің бағдарламасымен қамтылудан тұрады.
Кіруден кейін қосылу нүктесінің 50–100 метр радиусы маңында сымсыз
желіні пайдалануға болатын аумақ немесе шекара қалыптасады, оны хотспот
немесе Wi – Fi аймағы деп атайды. Қосылу нүктесіне кіру үшін Wi – Fi
адаптері орнатылған ноутбукті тағы басқа құрылғыларды хотспот немесе
қызмет ету аймағына қою керек. Құрылғыны табу мен желіні қалыпқа
келтіру көпшілік операциондық жүйелермен автоматты түрде жүргізіледі.
Егер пайдаланушы бір уақытта бірнеше Wi – Fi аймағына орналасса, қосылу
нүктесі қуатты сигналдардың болуын қамтамасыз етеді. Егер де жаңа қосылу
нүктесі табылса, құрылғы қай жерден күштірек сигнал берілсе, сол нүктеден
қосылады.
Әрбір Wi – Fi желісінің өзіндік артықшылығы оның барлық
пайдаланушыларының қосылу нүктесінің интернет каналына тікелей немесе
интернетке қосылған кез келген сервер арқылы қосылуы нәтижесінде
интернетке кіру мүмкіндігіне ие болуы. Екі жағдайда да пайдаланушы
браузерді қосып, интернет сайтты теруі ғана қажет. Сонымен қатар Wi – Fi
орнатылған бірнеше жүйе бір – бірімен жергілікті желі сияқты тікелей
байланысып, құжаттар алмаса алады, бірақ бұндай жағдайда көрініп тұратын
станциялар шектеледі.
Wi – Fi құрылғысы қоса орнатылмаған (мысалы кәдімгі үйдегі немесе
кеңседегі компьютерлер) бұл стандартты ұстану үшін арнайы картаны сатып
алу қажет. Ол карта компьютерге стандартты интерфейстер (PCI, USB,
PCMCIA және тағы басқа) арқылы қосылады.
1.2
IEEE 802.11 стандартының жұмыс істеу принципі
Сымсыз Wi – Fi желісі бір немесе бірнеше қатынау нүктесі және бір
тұтынушыдан тұрады. Қатынау нүктесі сигналдық пакеттер көмегімен өзінің
