%, 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап 5%

7 

жылғы 1 қаңтардан бастап 3%, 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап 5% және 

2

020 жылғы 1 қаңтардан бастап 7% құрайды. 

Есептеулер жүзеге асырылады: 

  жалпы  тағайындалған  салық  салу  тәртібін  қолданатын  жеке 

кәсіпкерлер  үшін:  олар  кәсіпкерлік  қызметті  жүзеге  асыру  нәтижесінде 

алған және шегерімдер алынып тасталған табыстардан; 

  шаын  бизнес  субъекті  үшін  арнайы  салық  салу  тәртібін 

қолданатын  жеке  кәсіпкерлер  үшін:  бір  минималды  еңбекақының 

мөлшерінен; 

  жеке  нотариуастар,  жеке  сот  атқарушылары,  қорғаушылар, 

кәсіби  медиаторлар,  азаматтық-құқықтық  сипаттағы  шарттар 

бойынша  табыс  алатын  жеке  тұлғалар  үшін:  табыстың  барлық 

түрлерінен. 

Жеке тұлғалардың МӘМС жүйесінде медициналық көмек алу және 

медициналық  денсаулық  сақтау  ұйымдарын  таңдау,  МӘМС  жүйесінде 

алатын  медициналық  көмектің  көлемін  анықтау  2018  жылғы  1 

қаңтарынан бастап енгізіледі. 

Заң  жобасына  сәйкес,  жұмысынан  айырылған  жағдайда 

Мемлекеттік  әлеуметтік  сақтандыру  қорынан  әлеуметтік  төлемдер 

алушылардың жарналары келесі мөлшерде тағайындалады: 2019 жылғы 

1  қаңтардан  бастап  -  жұмыстан  айырылған  жағдайда  тағайындалған 

әлеуметтік  төлем  сомасынан  1%;  2020  жылғы  1  қаңтардан  бастап  – 

жұмыстан  айырылған  жағдайда  тағайындалған  әлеуметтік  төлем 

сомасынан 2%. 

Жеке 

кәсіпкрлердің, 

жеке 

нотариустардың, 

жеке 

сот 

атқарушыларының,  кәсіби  медиаторлардың,  шаруа  қожалықтарының 

немесе  фермерлік  шаруашылықтардың  басшыларының  және  (немесе) 

мүшелірінің,  азаматтық-құқықтық  сипаттағы  шарттар  бойынша  табыс 

алатын  жеке  тұлғалардың  жарналары  2017 жылғы  1  шілдеден  бастап 

«Республикалық  бюджет  туралы»  Заңмен  тиісті  қаржылық  қорға 

белгіленетін  минималды  еңбекақының  екі  есе  көлемінен  5%  болып 

тағайындалады. 

Қазақстан Республикасынан тыс елдерге кеткен азаматтардың, 

сондай-ақ  өзге  төлеушілердің  (өзге  тұлғалардың,  соның  ішінде  өзін-өзі 

қамтушы  тұлғалардың)  жарналары  2018  жылғы  1  қаңтардан  бастап 

«Республикалық  бюджет  туралы»  Заңмен  тиісті  қаржылық  қорға 

белгіленетін  минималды  еңбекақының  екі  есе  көлемінен  5%  болып 

тағайындалады. 

 

Елдің экономикалық белсенді емес халқы 

Осы  жүйені  жалпылама  түсіндіруді  қажетсінетін  ең  негізгі  санат  - 

бұл  экономикалық  белсенді  емес  азаматтар.  Бұл  санат  жария 

бизнесте  жұмыс  істемейді.  Олар  өз  бетінше  үй  шаруашылығымен 

айналысады, не болмаса тіркелмей жұмыс істейді. 

8 

Жұмыссыздар,  өзін-өзі  өнімсіз  қамтушылар  және  экономикалық 

белсенді  емес  халықтың  өзге  санаттары  2020  жылға  дейін 

медициналық  көмектің  толық  пакетін  алатын  болады,  ауруханаға 

жоспарлы түрде жатқызудан басқа (адамның өмір мен денсаулығына 

қауіп төндірмейтін жағдайларда). 

Алайда,  азаматтардың  бұл  санаты  үшін  емханаға  тіркелу  саясаты 

айтарлықтай  маңызды  болып  табылады,  бұл  олардың  жеңілдік 

санаттарына жататынын, не болмаса өз сақтандыруын өзі реттеуге және 

жүйеге жарналар төлеуге міндетті екендігін түсіну үшін қажет. 

Сонымен 

бірге, 

халықтың 

осындай 

санатына 

мынадай 

мүмкіндіктер ұсынылатын болады: 

  тұрғылықты  орны  бойынша  Жұмыспен  қамту  орталығына 

жүгіну,  ол  жерде  оларға  біліктілігі  мен  еңбек  тәжірибесіне  сәйкес 

еңбекпен  қамту  нұсқалары  ұсынылатын  болады.  Егер  ұсынылған 

нұсқалар  сай  келмесе,  онда  жүгінген  адам  «жұмыссыз»  мәртебесін 

алады және бұл жағдайда мемлекет Қорға жарналар төлеу жөніндегі 

міндеттемелерді өзіне қабылдайды. 

Мемлекеттің 

жарналарды 

төлеуі 

оның 

Халықты 

қамту 

орталықтарында жұмыссыз ретінде ресми тіркелген айдан басталады 

және  жұмыссыз  ретінде  тіркеуден  алынған  сәтке  дейін  жалғасады. 

Жұмыссыз  ретінде  есептен  алып  тастауды  Халықты  жұмыспен  қамту 

орталығы  азаматтың  жұмысқа  орналасу  себебі  бойынша  немесе 

«Халықты  жұмыспен  қамту  туралы»  ҚР  Заңының  16-бабының  1-

тармағына  сәйкес  (ұсынылған  жұмыстан  бас  тартқан  жағдайда,  Заңда 

қарастырылған шарттарды бұзған жағдайда) жүзеге асырады. 

Іс  жүзінде  бұл  кезеі  әдетте  12  айдан  асады.  Себебі  бұл  кезеңде 

Жұмыспен қамту орталықтары жұмыспен қамтуға ықпал етудің белсенді 

шараларын  қабылдайды  (кәсіби  оқуға  жолдау,  азаматтар  мен 

оралмандардың  кәсіпкерлік  бастамасына  ықпал  ету,  жастар  іс-

тәжірибесіне  жолдау,  әлеуметтік  жұмыс  орындарын  ұйымдастыру, 

жұмыс күшінің жинақылығын арттыру үшін ерікті түрде қоныс аудару). 

Егер  ол  ұсынылған  көмектен  бас  тартса  немесе  жұмысқа 

орналастырылса,  онда  осы  азамат  үшін  мемлекеттің  төлемдері 

тоқтатылады; 

  салық  органдарында  жеке  кәсіпкер  ретінде  тіркелу  және 

мәлімделген табысынан өз бетінше жарналар төлеу; 

  екінші деңгейдегі банк арқылы Қорға қаражат аудару; 

Экономикалық  белсенді  емес  азаматтар  санатына  кіретін 

адамдарға  жарналар  төлеу  үшін  екінші  деңгейдегі  кез-келген  банкке 

немесе «Қазпошта» АҚ бөлімшесіне жүгіну қажет. 

Жарна ай сайын төленуі тиіс, бірақ ҚР шекарасынан тыс  уақытша 

кеткен  (ТТЖ  емес)  белсенді  емес  азаматтарға  алғытөлеммен  төлей 

алады.  Егер  адам  үшін  жарналар  келіп  түспесе,  онда  ол  жарналар 

келіп  түскен  сәттен  бастап  үш  ай  ішінде  ғана  медициналық  көмекті