Аширбаев и. Е., Кокаев б. К

57 
Құрамындағы затқа қарай спирттерді сыртқа және ішке қолданылады. 
Оларды официналдық препарат ретінде жібереді. Мұның қатарына: 1) 
Spiritus camphoratus – 
камфорлы спирт, 2) Spiritus saponatus – сабынды спирт, 
3) Spiritus Sinapis - 
қыша спирті т.б. кіреді.
Сабындар - 
sapones. Ветеринарияда сабындар таза күйінде (per se) 
adiuvans (
линименттер жасағанда) және constituens (болюстер жасағанда 
қолданылатын көк сабындар) ретінде қолданылады. Сабындар қатты және 
жұмсақ, сілтілі және бейтарапты түрлерге бөлінеді. 
Мал майы мен күнбағыс майының қоспасын натрий сілтісінің 
ерітіндісімен сабындау арқылы алынатын бейтарапты медицина сабыны 
(Sapo medicatus) – 
официналдық сабын болып саналады. Медицина 
сабынының құрамында қосымша бос қышқылдар мен басқа қосымшылар 
кездеспейді. Бұл суда еритін ақ түсті ұнтақ.
Көк сабынды 
да (Sapo viridis s. Sapo kalinus) медицина сабыны сияқты 
етіп дайындайды, бірақ оның құрамына калий сілтісі кіреді; ол жұмсақ суда 
оңай еритін сабын. 
Бұдан басқа құрамына дезинфекциялайтын заттарға кіретін қатты 
сабындар бар: құрамына 2-5% фенол кіретін карбол сабыны, 5 % қарамай 
кіретін сабыны, 5 -10 % ихтиол кіретін ихтиол сабыны, 5-10% күкірт кіретін 
күкірт сабыны, 5 -10 % бор қышқылы кіретін бор сабыны, 10 % күкірт пен 5-
10 % қарамай кіретін күкіртті – қарамай сабыны. 
Ветеринарияда Sapo viridis Sapo medicatus сабындарының тәжрибелік 
маңызы бар; олар per se немесе түрліше дәрілік зат түрлеріне официналдық 
препараттар ретінде жазылады. 
Рецепт үлгілері:
Сиырға: 
Rp.: Saponis viridis 100,0
D. S.
Rp.: Althaeae 5,0
Saponis viridis q. s. 
M. f. bolus 
D. S. 
Бақылау сұрақтары: 
1.
Шырыштар. Дайындалу және жазылу ережелері. 
2.
Тұнбашалар дегеніміз не?
3.
Жаңа галендік препараттар және дәрілік формаларының айырмашылығы. 
4.
Тұнбалардың және экстрактың дайындау әдісі.
5.
Экстрактілер дегеніміз не?
6.
Спирттер, шырындар, жұпар иісті сулар, дегеніміз не? 
7.
Тұнбашаларды сумен қатынасы қалай дайындау қажет? 
8.
Тұнбашаларға рецепт жазғанда нені білу қажет?
9.
Шырындардын кұрамы. 
10.
Сабындар дегеніміз не? 

58 
Бақылау рецепттер: 
1.
Итке 50 мл меруерт гүлден (Tinctura Convallariae majalis) тұнбашаны жаз. 
Қүніне екі рет 10 тамшыдан бер.
2.
100 мл шошқаға крахмал (Amylum) шырышын, ішке екі ретке рецепт жаз.
3.
Мысыққа сабынды спирт (Spiritus saponatus) 1000 мл жаз. (Spiritus 
saponatus – 
23 бөлік күдіргіш калий қоспасы (Kalium hydrooxydatum), 100 
бөлік күнбағыс майы (Olium Helianthi), 300 бөлік 90° спирт (Spiritus 
aethilicus) және 75 бөлік су (aqua). 
4.
Итке жалбызтікен шырынын (Sirupus Radix Althaeae) 200 мл жаз. ( 2 бөлік 
алтей тамырының сіріндісі (Extractum Radix Althaeae), 98 бөлік қант 
шырыны (Sirupus saccharum). 
5.
Итке валериана (Extractum Valerianum) сіріндісін 50 мл жаз.

жүктеу 2,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: