87
кезінде 17-деректеме қолданылады. Хаттан бөлек, құжаттардың нақты
бір түрлеріне арналған бланкілерге құрылтайшылық құжаттарына
сəйкес 01 немесе 02, 03, 04, 06, 10-деректемелер пайдаланылады.
Деректемелердің орналасу шекаралары үшін шектеу белгілерін қоярда
07, 08, 15, 16-деректемелер де қамтылады.
Бланкілерді жасау үшін жоғары сапалы қағаздар пайдаланылады
(қағаздың беріктігі, ақтығы есепке алынады; мүмкіндігі болса, ақтығы
90 пайыздан жоғары қағаздарды пайдаланған орынды). Бланкілерді
жедел полиграфиялық құралдар көмегімен типографиялық əдіс
арқылы жасауға рұқсат етіледі. Нақты бір құжат түрлерін əзірлегенде
есептеу техникалары арқылы қайта жаңғыртуға да болады.
Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың Елтаңба салынған бланкілері
бұған
жатпайды.
Олар
тек
қана
СТ
989-96
«Қазақстан
Республикасының Мемлекеттік елтаңбасы. Техникалық талаптар»
стандартына сəйкес əзірленеді.
Бланкілерге деректемелерді орналастырудың екі түрлі нұсқасы
белгіленген: бұрыштата қою, бойлата қою. Парақ бетін пайдалану
жағынан жəне өңдеуге оңтайлылық тұрғысынан бұрыштата қою
қолайлырақ. Деректемелері бұрыштата қойылған бланкілерде 03-
деректеме мəтіні (жоғары тұрған орган атауы) мен 04-деректеме мəтіні
(ұйымның ресми атауы) мемлекеттік тілде сол жақ жоғары бұрышқа,
орыс тіліндегісі – оң жақ жоғары бұрышқа орналастырылады. Бланкінің
осы нұсқасы бойынша 01, 02-деректеме 03 жəне 04- деректемелер
аралығына түседі. Деректемелер ортаға қарай бейімдеу əдісімен
қойылады. Басқаша айтқанда, деректемелер əр жолының басы мен
соңы өзара бірдей қашықтықта орналасуы керек.
Мысалы:
Қазақстан Республикасы
Мəдениет жəне ақпарат
министрлігі
Мұрағаттар мен
құжаттаманы басқару
жөніндегі комитет
Государственный герб
Республики Казахстан
Министерство культуры и
информации Республики
Казахстан
Комитет по управлению
архивами и
документацией
03 жəне 04-деректемелерді екі түрлі нұсқада біріктіріп жазуға
болады. Бірінші нұсқада 04-деректеме атау септігінде беріліп, 03-
деректеменің ілік септігі жалғауы жасырын қалады. Мысалы:
Қазақстан Республикасы Мəдениет жəне ақпарат министрлігі
Мұрағаттар мен құжаттаманы басқару жөніндегі комитет.
Екінші нұсқада 04-деректеме ілік септігі жалғауында тұрады.
88
Мысалы: Үкімет кеңсесінің талдама орталығы.
Жоғары тұрған орган мен ұйым-автор атаулары əрқашан
заңнамада,
нормативтік-құқықтық
актілерде
жəне
құрылтай
құжаттарында белгіленген талаптарға сəйкес болуы тиіс.
3.2. Құжаттар бланкілері, форматтар
Құжат бланкісі деп тұрақты деректемелер басылған жəне
ауыспалы деректемелерге орын қалдырылған стандартты парақты
айтады.
Құжаттар бланкісіне негізінен екі формат белгіленеді:
А4 (210*297 мм) – негізгі формат
А5 (210*148 мм) форматы – қысқа құжаттарды, мысалы,
анықтамаларды, іссапар куəліктерін ресімдеуге пайдаланылады.
Мынадай форматтағы құжатты ресімдеуге де жол беріледі:
А3 (420*297 мм) жəне А 6.
Стандарт бланкілердің мынадай түрлерін белгілейді:
- хатқа арналған бланк;
- жалпы бланкілер, қалған барлық құжатқа арналған бланкілер;
- нақты құжат түріне арналған бланк.
Хатқа арналған бланкіде барлық тұрақты деректемелер
орналастырылады, ал жалпы бланкілерде ұйымның анықтамалық
деректемелері орналастырылмайды.
Бланкіде тұрақты деректемелер ұзына бойы жəне бұрышынан
орналастырылуы мүмкін.
Мемлекеттік елтаңбаны пайдалану реті
Республика
Президентінің
1996
жылғы
24
қаңтардағы
Конституциялық заң күші бар «Қазақстан Республикасының
нышандары туралы» Жарлығында: «Қазақстан Республикасының
Президентi мен оның Əкiмшiлiгiнiң, Қазақстан Республикасы
Парламентiнiң, оның Палаталары мен олардың аппараттарының,
Қазақстан Республикасы Парламентiнiң Палаталары Бюроларының,
Қазақстан Республикасының Үкiметi мен Премьер-Министр Кеңсесiнiң,
Қазақстан Республикасы министрлiктерiнiң, мемлекеттiк комитеттерi
мен өзге де атқарушы органдарының, Қазақстан Республикасының
Президентiне тiкелей бағынатын жəне есеп беретiн мемлекеттiк
органдардың, Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесiнiң,
Жоғарғы Соты мен басқа да соттарының, Қазақстан Республикасы Бас
Прокуратурасының, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерi мен
Республикалық ұланының əскер құрамалары мен бөлiмдерiнiң,
мəслихаттардың, жергiлiктi атқарушы органдардың, мемлекеттік
нотариалдық
кеңселердің
мөрлерiнде
жəне
құжаттарының
89
бланкiлерiнде»
елтаңба
бейнесiн
орналастыруға
Қазақстан
Республикасының заңнамалары арқылы құқық берiлгені атап өтілген.
Қазақстан Республикасы елтаңбасының бейнесін тек қана ресми
құқықтық акті бойынша рұқсат берілген ұйымдар ғана қолдана алады.
Бұл, əдетте, 100 пайыз мемлекет меншігіндегі кəсіпорындар болып
табылады. Қазақстан Республикасы мемлекеттік елтаңбасының
бейнесін мемлекеттік емес ұйымдар мен олардың лауазымдық
тұлғалары өз бланкілерінде, мөрлері мен басқа да деректемелерінде
қолдануына тыйым салынады.
Демек, мемлекеттік кəсіпорын құжаттарына елтаңба бейнесі
салынған бланкілерді пайдалануына болады.
Мемлекеттік
мекемелер
мен
мемлекеттік
кəсіпорындар
тарапынан берілетін жеке куəліктер мен қызметтік куəліктерде де
елтаңба бейнесі орналасуы мүмкін. Өйткені олар ресми құжаттар
болып табылады.
Мемлекеттік қызметкерлердің өз визиттік карточкаларына
елтаңба бейнесін енгізуді заң теріс деп санамайды.
Төменде мекеме хатының бланкісі мен нақты құжат түрі
бланкісінің үлгілері келтіріліп отыр.
Мекеме хатының бланкісі
Форматы А4 210Х297)
Жоғары тұрған органның
ресми атауы
Ұйымның ресми атауы
(мемлекеттік тілде)
Ұйым туралы анықтама
мəліметтер
(мемлекеттік тілде)
___________ № ___________
№ ______ ге ___________ден
Қазақстан
Республикасының
Мемлекеттік
елтаңбасы
Жоғары тұрған органның
ресми атауы
Ұйымның ресми атауы
(орыс тілінде)
Ұйым туралы анықтама
мəліметтер
(орыс тілінде)
Достарыңызбен бөлісу: |
