Қызыл асханалық шарап келсідей әдіспен алынады: мезгада ашыту, ағында мезганы экстрагирлеу, мезганы немесе жүзім сабағын қыздыружәне боялған суслоны ашыту, мезганы ферменттік препарттармен өңдеу; жоғары қысымда мезганы ашыту, жүзімнің толық сабағын ашыту. Біздің елде алғашқы үш әдіс қолланылады.
Қызыл асханалық шараптың жасалу технологиялық тәсімі 12.2-суретте берілген. Ол үшін ВПКС-10А желісі қолданылады.
Сурет 12.1 – Асханалық қызыл шарап өндірісінің машиналы-жабдықтық тәсімі
Бастапқы шикізат шнек 1 көмегімен өңдеуге жіберіледі. Жүзімді өңдеу үшін оның жемісін езеді және соққылы-ортадан тепкіш майдалағыш-сабағынан ажыратқыш 2 көмегімен сабағынан ажыратады. Егер де өңделетін жүзімнің құрамындағы дубильдік заттар мөлшері жеткіліксіз болса, онда мезгаға жақсы пісіп-жетіген сабағы қосылады. Мезганы сульфодозатор 4 көмегімен 1л шарапқа 75-100 мг SO2 болатындай етіп сульфитирлейді және суслоның салмағының 0,005-0,015 % құрайтындай мөлшердегі ферменттік препараттарды қосады. Содан соң барып мезганы арнайы қыздырғыш жабдықта ферменттердің активациясы үшін 40-600С температураға дейін қыздыры.
Мезганы арнайы экстракторда 5 экстрагирлейді, ол технологиялық жағдайға байланысты екі түрлі режимде жұмыс жасай алады.
Бірінші режим бойынша кстракторды мезгамен толтырады, экстрактордан суслоны 1 т жүзімге шаққанда 50 дал болатындай етіп жинап алады, жиналған суслоны жекеленген ашыту қондырғысында ашытады және содан соң барып балғын мезганы ашыған сусломен экстрагирлейді, ол үшін ашыған сусло насос 3 көмегімен экстрактордың жоғарғы жағына беріледі.
Экстрактордың жұмыс жасауының екінші режимі келесідей: экстракторга тиелген мезганы тыныштық күйінде ашу үшін қалдырады және содан соң барып экстрактордың төменгі жағынан жоғары жағына қарай ашыған суслоны насос көмегімен а йдайды. Екінші режим келіп түскен жүзімнің тәуліктік мөлшері екі экстрактор өнімділігінен төмен болған жағдайда қолданылады.
Экстракторға балғын мезга берілген кезде оның экстарагирленген бөлігі бетіне қалқып шығады да, пайда болған шапка арнайы тасмалдауыш көмегімен пресске 6 беріледі.
Мезганы экстрагирлеу ұзақтығы оның алдын-ала өңделуіне байланысты болады. Егер де мезганы 40-500С температураға дейін қыздырған болса, онда оны 2-4 сағат бойына экстрагирлеу керек, ал жылулық өңдеусіз 8-10 сағатқа дейін. Экстрагирлеуден кейін алыныған сусло насос 7 көмегімен ашыту үшін екпінді резервуар 8 арқылы үлкен резервуарға 9 және сиымдылыққа 11 беріледі, содан соң барып өндірісте қызыл шарап материалдары қолданылады; суслоның пресстелген фракциясы 11-резервуарда жиналады, онда ол қосымша ашытылады.
Бақылау сұрақтары
1. Біртекті шараптар дегеніміз не ?
2. Шараптар түрлерін атаңыз ?
3. Асханалық ақ шарап өндірісін сипаттаңыз.
4. Асханалық қызыл шарап өндірісін сипаттаңыз.
5. Шарап өндірісінде суслоны алдын-ала жылулың өңдеу не үшін қолданылады?
Дәріс № 13
Достарыңызбен бөлісу: |