«Қан айналымы биохимиясы» модулі бойынша ақпараттық топтама


Эстрогендердің айналымдағы липидтерге әсері



жүктеу 1,31 Mb.
бет30/59
Дата13.03.2023
өлшемі1,31 Mb.
#41731
түріСабақ
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   59
Қан айналымы биохимиясы- инф блок (копия)

Эстрогендердің айналымдағы липидтерге әсері
Эстрогендердің липидтерге әсері пайдалы және зиянды болуы мүмкін. Пероральді эстрогендер тығыздығы төмен липопротеин (ТТЛП) және липопротеин (а) деңгейін төмендетеді, бірақ тығыздығы жоғары липопротеин (ТЖЛП) деңгейін жоғарылатады. Эстрогендерді пероральді түрде қабылдағанда, бұл әсерлер, ең алдымен, липидті бөлшектердің бауырда түзілуінің өзгеруіне, бауыр арқылы өтуіне байланысты болады, ал, бұл трансдермальді жабыстырғыш (пластырь) пен гельді қолдану кезінде болмайды.

Азот оксиді мен иондық каналға әсерінің арқасында эстроген жылдам вазодилатацияны тудыруы мүмкін.


Овариэктомия жасалған приматтарға жүргізілген эксперименттік зерттеулер көрсеткендей, операциядан кейін бірден конъюгацияланған эквин-эстрогендерді (КЭЭ) енгізу атеросклероздың дамуын бәсеңдетеді. Жыныстық гормондардың жетіспеушілігінің ұзақ уақытқа созылатын әсеріне байланысты эстрогендік терапияның (ЭТ) кеш басталуы кері әсер етеді.
Оофорэктомиядан кейінгі атеросклероздың прогрессиясына қатысты ұқсас деректер әйелдерде байқалады. Ерте тағайындалған ЭТ атеросклероздың дамуын тежейді, ал постменопаузаның соңында тағайындалған ЭТ (9-10 жылдан астам) оның прогрессиясына әсер етпейді. Бұл зерттеулер WHI WHI Coronary Artery Calcium Study нәтижелерімен дәлелденді, бұл ЭT 50-59 жас тобында тәждік артерия кальцийленуін төмендеткенін көрсетті.
Жақында кардиопротекторлық әсердегі эстрогеннің липидті төмендететін негізгі рөлі туралы тұжырымдама қайта қаралды. Эндотелий дисфункциясы атеросклероз дамуының бастапқы кезеңі екендігі дәлелденді. Эндотелий функциясына жүрек-қан тамырлары қаупі және генетикалық бейімділік, сондай-ақ жыныстық гормондардың жетіспеушілігі мен қартаюы әсер етеді. Әйелдерде табиғи немесе хирургиялық менопаузадан кейін дамитын жыныстық гормондардың жетіспеушілігі эндотелия функциясының әлсіреуіне әкеледі, оны гормондарды алмастыру терапиясын тағайындағанда қалпына келтіруге болады.
Эстрогеннің әсерінен тамырдың қабыну статусына әсерінің рөлін зерттеу әйелдерде эстрогендердің тамыр жасушаларының адгезия молекулаларының (VCAM) және қабыну жасушаларының адгезия молекулаларының (ICAM) деңгейін төмендететінін көрсетті. Бұл ақуыздар тамырлы эндотелий жасушаларының бетінде пайда болып, айналмалы қабыну жасушаларының артерияның ішкі бетіне жабысып, олардың әрі қарай тамыр қабырғасына енуіне ықпал етеді.

• Ертерек тағайындалған ЭТ атеросклероздың дамуын тежейді, ал постменопаузадан кейінгі әйелдерде (9-10 жастан асқан) тағайындалған ЭТ оның прогрессиясына әсер етпейді.


Эстрогендер матрицалық металлопротеиназаның (ММП), соның ішінде арнайы MMP-9 экспрессиясын арттырады. Жасушадан тыс матрицаны бұза отырып, макрикстік металлопротеиназалар тамыр қабырғасын қайта құруда маңызды рөл атқарады. Эстрогендердің MMP-9-ға әсері әр түрлі болуы мүмкін және постменопаузадағы ерте немесе кеш әйелдерде гормондық терапия уақытына байланысты. Артериялары салыстырмалы түрде өзгермеген перименопаузалық немесе ерте постменопаузды әйелдерде эстроген әсерінен ММП-9 экспрессиясының жоғарылауы пайдалы болуы мүмкін, себебі артерияны «позитивті қайта құруды» жеделдете алады. Осы процестің арқасында ыдыстың диаметрі артады және оның люмені сақталады. Атеросклероздық бляшек дамыған әйелдерде ММП-9 экспрессиясының эстрогенмен туындаған жоғарылауы өткір коронарлық синдромның дамуымен бляшек эрозиясына ықпал етуі мүмкін.



жүктеу 1,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   59




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау