Алматыкітап баспасы

107
1-тапсырма.
k
мен 
p
аралығындағы 
сандардың цифрларының қосындысын 
табатын программа құр. Тапсырманы 
орындау барысында қандай қате жі-
бердің? Назар аудар. Цикл денесінде орналасқан операторлар 
жұмысын трассировкалау арқылы тексер. 
2-тапсырма.
Төменде берілген программа кодтарында кеткен 
қателерді анықта.
3-тапсырма. 
N
(100≤N≤999) санына дейінгі үштаңбалы сандар 
арасындағы барлық цифры әртүрлі сандарды экранға шығар. 
Ескерту:
Үштаңбалы сандар 100-ден басталады.
for
параметрлі циклі мен 
while
шарт цикліндегі тақырыптар-
дың бірін таңдап, есеп құрастыр. Компьютерде құрастырған 
есебіңнің программасын жаз. Жазған программаңның трасси-
ровкасын жаса.
Мысалы
Нәтиже
97 103
61
Мысалы
Нәтиже
107
102 103 104 105 106 107
a = input('a=')
s = 0
for i in range(1, 10):
s = s + i
a= a * i
print(s/a)
p = int(input ('p='))
s = 0; i = 0
while i < p:
i = i + 1
s = s + i
t = s * k
print(t)
1) 
2) 
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

108
Python
-да есептердің программасын құруда циклдерді 
қалай тиімді қолдануға болады? 
Программалауды үйренейік. Практикалық тапсырмалар
4.8-4.9
while
цикл операторын қолданудың қандай ерекшеліктері 
бар?
for
цикл операторын пайдалануда қандай қателер жиі 
кездеседі?
Сontinue, break, else
циклдерін басқару нұсқаулықтарын 
қолдану программа құрудың тиімділігін қаншалықты 
арттырады?
Программаны біртіндеп орындай отырып, тексерудің қандай 
тиімді жақтары барын анықта. 
Программалау жолдарын түсінуге арналған үлгі тапсырмалар
1-тапсырма. Тіктөртбұрышты кесте.
Төменде көрсетілген 
өлшемі 
N
•
N
тіктөртбұрышты кестені экранға шығаратын 
программа құр 
N
(1 < 
N 
< 20). Тапсырманы орындаудың үлгі-
сі 
1-суретте
берілген. Программаның шығару жолын талдап, 
блок-схемасын құр. 
Мысалы
Нәтиже
4
1 2 3 4
5 6 7 8
9 10 11 12
13 14 15 16
1-сурет. 
Программа коды 
4.8.1.py – C:/Users/User/App...
File Edit Format Run Options Window Help
Ln:6 Col:22
N=
int
(
input
())
p=0
for 
i
 in 
range
(1,N+1):
for 
i
 in 
range
(1,N+1):
p+=1
print
(p,end=
"\t"
)
print
()
палиндром сан – палиндром числа – number palindrome
программа әзірлеу – разработка программы – program development
сандар тізбегі – последовательность чисел – sequence of numbers
әртүрлі цифрлары бар үштаңбалы сан – трехзначное число с разными
цифрами – three-digit number with different digits
IV бөлім Python тілінде алгоритмдерді программалау
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

109
Солға да, оңға да бірдей оқыла-
тын сан 
палиндром
деп ата-
лады. Тапсырманы орындау-
дың үлгісі 
2-суретте
беріл-
ген. Программаның шығару 
жолын талда.
№
Мысалы
Нәтиже
1
1800 2020
1881 1991 2002
2
1800 1880
–1
Мысалы
Нәтиже
15 32
15 17 19 31
3-тапсырма. Цифрлары әртүрлі үштаңбалы сандар
Цифрлары әртүрлі үштаңбалы сандардың жалпы санын тап 
(кірістірілген циклдерді қолдан). Тапсырманы орындаудың 
үлгісі 
3-суретте
берілген. Программаның шығару жолын 
талда.
Жоғарыда шешімі берілген тапсырмалардың үлгі программа-
ларын талдай отырып, төмендегі тапсырмаларды орында.
1-тапсырма. Бірдей сандар
K
-дан 
N
-ге дейінгі екітаңбалы сан-
дар арасында екі цифры да тақ сан-
дарды экранға шығар. 
(10 ≤ 
K
, 
N 
≤ 99)
2-сурет. 
2-тапсырманың 
программа коды
3-сурет. 
3-тапсырманың
программа коды
2-тапсырма. Палиндром сандар
A
-дан 
B
-ға (1 ≤ 
А, B
≤ 10
18
) дейінгі палиндром сандарды та-
уып, экранға шығаратын программа құрастыр. Егер сол 
аралықта палиндром сан болмаса, онда экранға «–1»-ді шығар. 
4.8.2.py - C:/Users/User/AppData/L...
File Edit Format Run Options Window Help
Ln:9 Col:0
p=0
for 
i
 in 
range
(1,10):
for 
j
 in 
range
(0,10):
for 
k
 in 
range
(0,10):
if 
i!=j 
and
 j!=k 
and
 i!=k:
p+=1
print
(p)
4.8.2.py - C:/Users/User/Ap...
File Edit Format Run Options Window Help
Ln:9 Col:8
A, B=
map
(
int
,
input
().split())
t=0
for 
i
 in 
range
(A,B+1):
n=i; s=0
while 
n >0
k=n%10; n//=10
s=s*10+k
if 
s==i:
t=1; 
print
(s, end=
' '
)
else
:
if 
t==0:
print
(-1)
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

110
№
Мысалы
Нәтиже
1
1245 1256
9
2
1221 1229
− 
1
2-тапсырма. Барлығы әртүрлі 
M
-нен 
N
-ге дейінгі төрттаңбалы сан- 
дар арасындағы (1000 ≤ 
M, N 
≤ 9999) 
цифрлары әртүрлі сандардың не-
шеу екенін экранға шығар. Егер 
сол аралықта ондай сан болмаса, 
онда экранға «− 1»-ді шығар.
3-тапсырма. Ең үлкен аудан 
N
тіктөртбұрыш қабырғаларының 
ұзындығы 
а
(1 ≤ 
a 
≤ 20000) және 
ені 
b
(1 ≤ 
b 
≤ 20000), N (1 ≤ 
N 
≤ 20). 
Осы тіктөртбұрыштардың арасын-
дағы ауданы ең үлкенінің мәні мен 
орнын экранға бер. 
4-тапсырма. 
Тіктөртбұрышты кесте
Төменде көрсетілген өлшемі 
N
• 
N 
тіктөртбұрышты кестені құр. 
N
(1 < 
N 
< 20)
5-тапсырма. 
Үшбұрышты кесте 
Төменде көрсетілген әдіспен 
сандарды экранға шығар. 
N
(1 < 
N 
< 20)
6-тапсырма. 4 цифры
K
-дан 
N
-ге дейінгі сандардың 
цифрларының арасында 4 циф-
рының жалпы кездесу санын тап.
Егер 4 цифры кездеспесе, онда 
«− 1» жауабын экранға шығар. 
Есептің блок-схемасын құрып, про-
грамма кодын жаз. 
Ескерту. 
Кірістірілген циклге 
else
нұсқаулығын қолдан.
Мысалы
Нәтиже
3
4 3
6 5
9 2
30
2
Мысалы
Нәтиже
5
2 3 4 5
3 4 5
4 5
5
Мысалы
Нәтиже
4
0 1 1 1 
1 0 1 1
1 1 0 1
1 1 1 0
№
Мысалы
Нәтиже
1
4444 4450
21
2
1055 1063
–1
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

111
7-тапсырма. 2 мен 5 цифры
N 
(1 ≤ 
N 
≤ 10
9
) санының арасы- 
нан кез келген ретпен орналас- 
қан, тек қана 2 мен 5 цифрынан 
тұратын сан құр. Егер бұл цифр- 
лар кездеспесе, онда «0» жауабын 
экранға шығар. Есептің блок-схе-
масын құрып, программа кодын 
жаз. 
Ескерту. 
Сontinue
нұсқаулығын қолдан.
8-тапсырма. Ортақ сандар 
N 
(1 ≤ 
N 
≤ 10
9
) және 
М
(1 ≤ 
N 
≤ 10
9
) 
сандарының екеуінде де кездесе-
тін цифрларды тап. Егер екеуінде 
де кездесетін ортақ цифр болма-
са, экранға «− 1»-ді шығар. Есеп-
тің программа кодын жаз. 
Ескерту:
кірістірілген циклді қолдан.
9-тапсырма. Палиндром
N
(1 ≤ 
N 
≤ 10
18
) саны палиндром 
ба? Анықта. Программасын 
құр. Егер сан палиндром бол-
са, экранға «Ia», әйтпесе «Joq» 
жауаптарын шығар.
10-тапсырма. Сандар тізбегі 
K
-дан 
N
-ге дейінгі сандар (1 < 
K
, 
N 
<10
9
) берілген. Осы сандардың 
арасында цифрларының қосын-
дысы жұп болған сандарды 
экранға шығар.
Тапсырманы орындау алгоритмі:
• тапсырманы мұқият оқып, шартын түсіну;
• тапсырманың математикалық моделін жасау;
• алгоритмдік блок-схема құру;
• программа құру мен трассировкалау.
Мысалы
Нәтиже
125360
267894
62
№
Мысалы
Нәтиже
1
2332
Іа
2
12324
Joq
Мысалы
Нәтиже
30 40
31 33 35 37 39 40
№
Мысалы
Нәтиже
1
54522158
52255
2
14789631
0
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

112
Python
программалау тілі бойынша жиналған теориялық 
және практикалық білімді жобаларды орындауда қалай 
тиімді пайдалануға болады?

жүктеу 5,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: