Алматы Энергетика және Байланыс Институты Өндіріс орындарын электрмен жабдықтау кафедрасы Электрмен жабдықтау жүйелерінің релелік қорғанысы және автоматикасы

1,05 - коффициент, қалыпты режимде электрқозғалтқыштың кернеуі номиналды кернеуден 5% жоғары болуын есепке алушы;

k_з – қор коэффициенті;

k_a – коэффициент, электрқозғалтқыштың жіберу тоғында апериодикалық құраушы болуын есепке алушы;

k_p – коэффициент, қойылымға салыстырғандағы тоқ үзіндісінің іске қосылу тоғының шашылу мүмкіндігін есепке алушы.

I _{пуск.дв.}= ( 6 - 7 ) I _ном.дв.. (2.33)

Электрқозғалтқыштың жіберу тоғының мәнін жуықтап есептеулер үшін, коэффициентерді 2.1- кесте бойынша каталогты мәнге тең деп алады.

2.1- кесте

е) автоматтың жылу ағытқышының немесе магнитті іске қосқыштың I_у.т. қойылым тоғы (іске қосылу) максималды жұмыс тоғынан реттеледі, яғни

I_у.т. = (1,1 - 1,3 ) I_ном.дв.. (2.34)

Балқыма сақтандырғыштарды және автоматтарды таңдаған соң, балқыма қоспа және автоматтың ағытқышының олардың қойылған аумағындағы торапты сенімді қорғайтынына көз жеткізуіміз қажет. Төрт өткізгішті 380/220 В және 660/380 В нейтраль жерлестірілген тораптардағы бірфазалы жерге тұйықталу ҚТ болып табылады және қорғаныспен сенімді түрде өшірілуі қажет. Бірфазалы ҚТ тоғының тораптың ең алыс нүктесіндегі еселігі мынаған тең болуы қажет

(2.36)

мұнда U_ф –тораптың фазалық кернеуі, В;

Егер автомат немесе балқыма сақтандырғыш торапты тек қана ҚТ қорғаса, онда жоғарыда көрсетілген (2.35) талап міндетті емес, егер Iвс.ном және Iс.о номиналды тоғы қорғалушы тораптың ұзақ рұхсат етілген I_дл.доп тоғынан аспаса

I_вс.ном.  3 I_{дл.доп.,}

I_с.о  4,5 I_дл.доп. (2.37)

Егер балқыма сақтандырғыштармен қорғалатын тораптарда контакторлар және магнитті жібергіштер орнатылған болса, онда олардың ҚТ кезіндегі кернеудің түсуінен жіберіліп кетуін есепке алмау үшін тораптың ең үлкен алшақталған нүктесіндегі зақымдалу болғанда балқыма сақтандырғыштың балқыма қоспасы t_пр = 0,1- 0,2 с уақыт аралығында жанып кетуі қажет. Бұл шарт ҚТ тоғының I_к.з⁽³⁾ / I _{вс ном} = 10 - 15 еселігінде орындалады.

Балқыма сақтандырғыштарды және автоматтарды таңдағандағы негізгі шарттардың бірі олардың өзара таңдамалдылығы: автоматтармен, балқыма сақтандырғыштармен және релелік қорғаныспен. Ол үшін тізбектей орнатылған балқыма сақтандырғыштармен автоматтардың селективтілік картасын тұрғызу қажет. Егер, бұл аппараттардың қорғаныстық сипаттамасы қиылыспаса және тораптың кез келген нүктесінде ҚТ нүктесіне жақын балқыма сақтандырғыш жанып кетсе (немесе автомат іске қосылса), онда селективтілік қамтамасыз етіледі.

2. 
   Болатбалқытушы доғалық пештер (ДБП) қорғанысының қойылымын есептеу
   

Пеш трансформаторының (агрегат трансформаторы) жоғары кернеу жағындағы ҚТ тоғынан қорғаныс, қоректендіруші желіні қамтиды, және де электрпештік трансформаторлық агрегатты, трансформатордың типіне байланысты толықтай немесе жарым-жартылап , оның қосылу сұлбасын, кернеу сатыларын қорғайды және т.б.

Қорғаныс ДБП қондырғысын қорғаныс ажыратқышына (немесе оперативты-қорғанысына) әсер ете отырып ажыратады және лезде орындалады, үшрелелі екіфазаға орнатылған, тура немесе жанама әрекет етуші (РТ-40) максималды тоқ релесі көмегімен.

Реленің іске қосылу тоғы.

I _с.р. = k_отс I⁽³⁾_к.з.э. / k_т., (2.38)

мұнда k_отс = 1,2 - 1,5 – сенімділік коэффициенті;

k_т. – ток трансформаторының трансформация коэффициенті;

I⁽³⁾ к.з.э – үшфазалы ҚТ эксплуатациялық тоғы, А, қысқа тораптың, пеш ванналарының (электродты қосқанда), және де трансформаторлық пеш агрегатының және қоректендіруші жүйенің толық кедергісіне тәуелді

I^{(3 )}_К.З.Э. = k I_2н, (2.39)

мұнда k – эксплуатациялық ҚТ тоғының I^{(3 )}_К.З.Э. электродтағы номиналдық екіншілік тоққа I_2н қатынасының еселік коэффициенті.

Пештер үшін k-ның шекті мәндерінің мәліметтері (электрпеш трансформаторларының, пеш трансформатор агрегатына орнатылған реакторы қосылғандағы екіншілік кернеу жоғарғы сатысында):
ДС-0,5; ДСП – 1,5; ДСП – 3 ……………………….3,4 - 3,6

ДСП – 6; ДС – 6 …………………………………….3,2 – 3,5

Электрпеш трансформаторлары үшін дифференциалды тоқ қорғанысын қолдану мүмкін еместігін айтып өтуіміз қажет, біріншіден, қысқа тораптың бөлінген тоқөткізгішіне тоқ трансформаторларын орнату қиындығы (іс жүзінде мүмкін емес), екіншіден, электрпеш трансформаторының қосылу сұлбасын үшбұрыштан жұлдызшаға немесе керісінше ауыстырумен, реттеу диапазонын өзгерткен кезінде реле қойылымын басқаша қоюға тура келеді.

2. 
   Пештің жұмыс үрдісінде болуы мүмкін асқын жүктемеден қорғаныс
   

Бұл қорғаныс жанама әрекет етуші реленің көмегімен үшрелелі, үшфазалы түрінде орындалады, (РТ-80) тоқ бойынша шекті тәуелді уақыт ұстанымы бар. Реленің қойылымы уақыт бойынша, 3-5с құрайтын, асқын жүктемені жоюшы қуатты реттеушінің қабылданған максималды ұзақтығынан таңдалынады. Реленің тоқ бойынша қойылымы келесідей анықталады

I_с.р. = k_отс I_2н / k _воз k_т.т, (2.40)

мұнда k_отс = 1,2 - 1,25 –реттеу коэффициент;

k_воз – реленің қайтымдылық коэффициенті (РТ – 80 релесі үшін 0,85);

k_отс – тоқ трансформаторының трансформация коэффициенті;

I_2н – электродтың номиналды тоғы, А.

Қондырғыны өшіруге әсер етуші, 10-12 с уақыт ұстанымын қосымша уақыт релесі қамтамасыз етеді.

2. 
   Газ қорғанысы электрпеш трансформаторының негізгі сигналға белгі беруші қорғанысы болып табылады (бірінші саты) және қондырғыны оперативті (немесе оперативті-қорғаныс) ажыратқышпен өшіруші (екінші саты). Газ релелерінің саны электрпеш трансформаторларының (трансформатор агрегаты) тұйықталған май көлемінің санына тең болуы қажет.
   

2. 
   10-6 кВ конденсаторлық қондырғылар қорғанысы
   

Көпфазалы ҚТ-дан қорғаныс ретінде уақыт ұстанымсыз екіфазалы екірелелі түрде орындалған максималды тоқ қорғанысы қарастырылады.

Асқын жүктеме қорғанысы екіфазалы екірелелі түрде орындалған максималды тоқ қорғанысы түрінде орындалады және қондырғыны асқын жүктеме кезінде оның жоғарғы гармоника тоқтарын өшіру үшін қолданылады.
2.5.1 Қорғаныстың есептік қойылымдары. Тоқ үзіндісі.

Қорғаныстың біріншілік көпфазалы ҚТ-дан іске қосылу тоғы өрнек бойынша қондырғының қосылған кезіндегі қорғаныстың сенімді түрде іске қосылмау шартымен анықталады

I_сз  К_отсI_ном, (2.41)

мұнда К_отс = 2-2,5 – коэффициент, қондырғыны қосқан кездегі өтпелі үрдісті есепке алушы;

Қ
(2.42)

мұнда I ⁽²⁾_{К МИН.} – конденсаторлы қондырғының сызықтық шығысындағы екіфазалы ҚТ кезіндегі қорғаныстың орнатылған жеріндегі токтың ең аз мәні.

Асқын жүктеме қорғанысының біріншілік іске қосылу тоғы келесі шартпен анықталады

мұнда К _отс. =1,05-1,1- реттеу коэффициенті;

К_воз – РТ-40 сериялы релелердің қайтымдылық коэффициенті 0,85

тең деп алынады

Қорғаныстың уақыт ұстанымы 9-10 с деп алынады.

В Қосымшасы

В.1–кесте Үшфазалы жүктеме кезінде реттеушісі бар майлы трансформаторлардың техникалық мәліметтері

Ескерту-1 Қуаты 25 МВА және одан жоғары трансформаторлардың (типы ТРДН) төменгі кернеу жағындағы (6,3/6,3 немесе 10,5 кВ) орамдары тармақталған түрде орындалады.

2 РПН бар трансформаторлардың реттеу шегі келесідей:

а) кернеуі 35 кВ кезінде және Sн.тр  6,3 МВА6х1,5%;

Sн.тр=10-16 МВА8х1,5%;

б) кернеуі 110 кВ кезінде  9х1,78%.

Г.1 – кесте Кернеуі 6 және 10 кВ асинхронды және синхронды қозғалтқыштардың техникалық мәліметтері

Ескерту-Синхронды қозғалтқыштарда СТД cos = 0,9 (озушы)

Д Қосымшасы

Д.1- кесте Кернеуі 6-10/0,66 – 0,4 кВ цехтық трансформаторлардың техникалық мәліметтері

Ескертулер

1 Цехтық трансформаторлардың орамдары қосылуы Y/Y-0-12 немесе /Y-0-11 сұлбасы бойынша орындалады

2 1000В дейін кернеуі 380/220В және 660/380В нейтралі жерлестірілген төртөткізгішті тораптар қолданылады
Е Қосымшасы

Е.1–кесте Электрдоғалық трансформаторлардың техникалық мәліметтері

Ескерту-Доғалық пештер трансформаторларының орамдарын үшбұрыш (жұлдызша) - үшбұрыш қосылу сұлбасы.

Ж Қосымшасы

Ж.1 – кесте Сериясы 4А ҚТ роторы бар кернеуі 380/660В (МЭК бойынша) асинхронды қозғалтқыштың техникалық мәліметтері

1 Қуаты 6.3 МВА трансформаторлар және одан жоғары үшін.

2 Көрсетілген РҚжА көлемінен басқа да кернеудің шапшаң өзгеруіне, жоғары гармоник пайда болуына байланысты қосымша қорғаныс түрлері орнатылған

Әдебиеттер тізімі

1. 
   Правила устройства электрустановок. Раздел 3. Защита и автоматика. - 6-е изд. - М.: Энергоатомиздат, 1998.- 645 с.
   
2. 
   Чернобровов Н. В., Семенов В. А. Релейная защита энергетических систем: Учеб. пособие для техникумов. - М.,1998.- 800с.
   
3. 
   Федосеев А.М. Релейная защита электрических систем. - М.: Энергия, 1984.- 560 с.
   
4. 
   Шабад М.А. Защита трансформаторов распределительных сетей. - Л.: Энергоиздат, 1981.- 136 с.
   
5. 
   Андреев В.А. Релейная защита и автоматика и телемеханика в системах электрснабжения. - М.: Высшая школа, 1991.- 391 с.
   
6. 
   Линт Г. Э. Симметричные составляющие в релейной защите.-М.: Энерго­атомиздат, 1996.
   
7. 
   Небрат И.Л. Расчеты токов короткого замыкания для релейной защиты.- СПб.: 2000. -52с.
   
8. 
   Басс Э.И., Дорогунцев В.Г. Релейная защита электрэнергетических систем./ Под ред. А.Ф. Дьякова - М.: Изд. МЭИ, 2002.- 295 с.
   
9. 
   Овчаренко Н.И. Элементы автоматических устройств энергосистем: Учеб. для ВУЗов.-М.: Энергоатомиздат, 1995.
   

2010 ж. жоспар реті_

Мұхтар Бахыт

ЭЛЕКТРМЕН ЖАБДЫЌТАУ ЖҮЙЕЛЕРІНДЕГІ РЕЛЕЛІК ЌОРҒАНЫС ЖӘНЕ АВТОМАТИКА

Курстық жұмысқа арналған тапсырмалар мен әдістемелік нұсќаулар

(050718-Электрэнергетика мамандығының студенттері үшін)

Редакторы

Басуға ќол ќойылды Пішімі 60х80 1/16

Тиражы___70____дана №1 типографиялыќ қағаз

Көлемі________ оқу-басп.т. Тапсырыс________

Бағасы________

Алматы энергетика және байланыс институтының көшірмелі-көбейткіш бюросы
050013 Алматы, Байтұрсынұлы, 126

жүктеу 1,23 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: