генератордан тетікке және ЭИ-ге панельде бекітілген құралдың клеммасының
сәйкес шығыстарына иілмелі ӛткізгіштермен келтіріледі. Жарық индикациясы
МЭЗ-ге қосылған күштік блоктардың санын кӛрсетеді.
а – тікбұрышты; б – тарақ тәріздес;
1 – «тұтату»; 2 – жұмыс; 3 – «қорғаныс».
2.2 сурет – Кернеу импульстерінің сипаттамасы
Генератордың тӛменгі басқару панелінде ток импульстерінің жиілігін
реттеу қолсабы (1 жағдайда жиілік 2 кГц, 8 жағдайда – 66 кГц) және ӛңдеу
тогының шамасын реттеу тумблерлері орналасады. Жеке орналасқан
«ТВ.СПЛАВ» тумблері жағдайында тӛртбұрыш, ал «СТАЛЬ» жағдайында
тарақ тәріздес сипатты импульстер генерацияланады.
Генераторға кернеу тораптан генератордың оң жақ қабырғасында
орналасқан қосқыш арқылы беріледі.
2.6 Техника қауіпсіздігі
ЭЭӚ ерекшеліктеріне қарай (тетікке және ЭИ электр энергиясын
келтіру) станоктарда қызмет ету кезінде кӛп қауіп электр тогының соғуынан
болады.
Негізгі талаптар:
1) Кернеу келтірілген ток ӛтетін бӛліктерге жанасуға қатаң тыйым
салынады.
2) Жабдықтың металл бӛліктері және ток кӛзі жерге тұйықталған болуы
қажет.
3) Тетік және ЭИ жабдықтың қорабынан сенімді оқшауланған болуы
және жақсы бекітілуі қажет.
4) Электр эрозиялық жабдықта жұмыс істеу тек аяқ астында диэлектрлік
кілемшенің болуымен рұқсат етіледі.
5) Жабдықта жұмыс істеу және жӛндеу кезінде жайда 2 адамнан кем
болмауы қажет.
6) Ӛндірістік жайларда тамақ ішуге және темекі тартуға тыйым
салынады.
2.7 Тапсырма
1. 2.1 кестесінің мәліметтерін пайдалана отырып ЭЭӚ тәртіптерінің
және материалдардың жылуфизикалық қасиеттерінің процестің негізгі
кӛрсеткіштеріне әсерін зерттеу. Тетіктің материалы, импульстардың жиілігі
және ЭИ берілісінің тереңдігі оқытушымен тапсырылады. Әрбір тәжірибе 3
рет орындалады.
2. Эксперименттік мәліметтерді эксперименттерді математикалық
жоспарлау әдістемесі бойынша ӛңдеу және процестің ӛнімділігінің және ЭИ
тозуының қатынастарын түрленбелі факторлардан алу керек.
2.8 Әдістемелік нұсқаулықтар
Жұмысты орындау үшін келесі белгілер және ӛрнектер енгізіледі:
𝑈
𝑝
, 𝐼
𝑝
- орташа жұмыс кернеуі және орташа ӛңдеу тогы, импульстік ток
генераторында аспаптар бойынша анықталады;
Н – ӛңдеудің алғашқы моментінен басталған ЭИ берілісінің шамасы,
индикатордың кӛмегімен ± 001 мм дәлдікпен ӛлшенеді;
𝑙
тд
, 𝑙
тк
- әрбір тәжірибеге дейінгі және тәжірибеден кейінгі электродтың
ұзындығы, штангенциркуль кӛмегімен ± 0.05 мм дәлдікпен ӛлшенеді;
∆𝑙
э
= 𝑙
тд
− 𝑙
тк
- ЭИ сызықтық абсолюттік тозуы, мм;
= 𝐻 − ∆𝑙
э
- ӛңделген тесіктің тереңдігі, мм;
𝑑
0
- ӛңделген тесіктің диаметрі, штангенциркуль кӛмегімен ± 0.1 мм
дәлдікпен ӛлшенеді;
t - электродтың беріліс шамасына Н тесікті ӛңдеу уақыты;
𝑀 =
0,78∙𝑑
0
2
∙
𝑡
- процестің кӛлемдік ӛнімділігі, куб.мм/мин;
𝑦 =
∆𝑙
э
∙ 100 - ЭИ салыстырмалы сызықтық тозуы, %.
2.9 Жұмысты орындау реті
1. Генератордың және аспаптың жерге тұйықталуын тексеру.
2. Тиісті тәжірибелер үшін 2.1 кестесіне сәйкес генератордың электрлік
тәртібін орнату керек.
3. Үстелде тиісті үлгіні (дайындама) бекіту керек.
4. ЭИ ұзындығын (
𝑙
тд
) ӛлшеу керек және оны патронда бекіту керек.
5. Жұмыс сұйығы құйылған ыдысты кӛтеру керек.
6. ЭИ беріліс реттегішінің тумблерін «НАСТРОЙКА» жағдайына
ауыстыру керек.
7. Генератордың қорек кӛзін ажыратқышын қосу және «ВКЛ. ВН»
түймешесін басу арқылы аспапқа кернеу беру керек.
8. Беріліс реттегішінің «ВНИЗ» түймешесін басу арқылы ЭИ тетікпен
жанасуға келтіру кезінде генератордағы амперметр қысқа тұйықталу тогын
кӛрсете бастайды.
9. Беріліс реттегішінің тумблерін «РЕГУЛЯТОР» жағдайына ауыстырған
кезде тетікті ӛңдеу басталады.
10. Бақылау жүйесінің нормалы жұмысына (ЭИ тетікке жеткізіп салу
және және одан алып кету) кӛз жеткізген соң, беріліс реттегішінің тумблерін
«НАСТРОЙКА» жағдайына ауыстыру керек.
11. Технологиялық кернеуді «ОТКЛ. ВН» түймешесімен ажырату керек.
12. Индикатордың бұрғысын шкифтің ортасына 5 ... 6 мм тартып келтіру
керек және бағыттамасын 0 бӛлігіне қою керек.
13. Технологиялық кернеуді « ВЫКЛ. ВН» түймешесімен қосу керек.
14. Беріліс реттегішінің тумблерін «РЕГУЛЯТОР» жағдайына ауыстыру
және ӛңдеудің басталу уақытын белгілеу керек.
15. Ӛңдеу кернеуінің берілісінің жылдамдығын реттеу қолсабы арқылы
160 ... 180 В шектеріне орнату керек.
16. Тапсырылған ӛңдеу тереңдігіне жеткеннен кейін технологиялық
кернеуді «ОТКЛ. ВН» түймешесі арқылы ажырату және ӛңдеу уақытын (t)
анықтау керек.
17. Индикаторды 20 ... 30 мм жылжыту және осы жағдайда орнату керек.
18. ЭИ беріліс реттегішінің тумблерін «НАСТРОЙКА» жағдайына
ауыстыру және «ВВЕРХ» түймешесін басу арқылы 10 ... 15 мм ЭИ ӛңдеу
аймағынан шығару керек.
19. Жұмыс сұйығы құйылған ыдысты түсіру керек, ЭИ алып және оның
ұзындығын (𝑙
тк
) ӛлшеу керек.
20. Келесі тәжірибені 2.1 кестесінің 2...19 тарауларына сәйкес орындау
керек.
2.10 Жұмыстың мазмұны
1. Жұмыстың мақсаты және ЭЭӚ процесінің қысқаша түсініктемесі
және ӛңдеу факторларының және шарттарының негізгі технологиялық
кӛрсеткіштеріне әсері.
2. Кестеде кӛрсетілген эксперименттердің нәтижелері.
3. Ӛнімділік және тозудың процестің параметрлеріне қатынасының
есебі.
Бақылау сұрақтары
1. ЭЭӚ процесін жүзеге асыру үшін қандай шарттар қажет?
2. ЭЭӚ неге импульстік токта жүргізіледі?
Достарыңызбен бөлісу: | 
