Алматы экономика және статистика академиясы

47 
 
Node *top=first(1); 
for (int i=2; i<6; i++) push(&top, i); 
while(top) 
cout<
return 0; 
} 
//------------------------------------------------------ 
//стектің бастапқы қалыптасуы 
Node *first(int d);{ 
Node *pv=new Node; 
pv->d=d; 
pv->p=0; 
return pv; 
} 
//------------------------------------------------------ 
//Стекке орналастыру 
void push(Node**top, int d){ 
Node *pv=new Node; 
pv->d=d; 
pv->p=*top; 
*top= pv; 
} 
//------------------------------------------------------  
//стектен таңдап алу 
int pop(Node**top){ 
int temp=(*top)->d; 
Node *pv=*top; 
*top=(*top)->p;  
delete pv; 
return  temp; 
} 
Программа жұмысының нәтижесі: 
 
 
3. Кезектер 
Кезек – бір бағытты тізімнің жеке бір түрі, оның элементтерін қосу бір басынан, ал 
таңдап алу (шығарып тастау) екінші басынан бастап жүргізіледі. 
Кезек  FIFO(first  in–firstout)  қағидасына  сүйенеді.  Басқа  операциялар  анықталмаған. 
Келесі  программада  бес  бүтін  саннан  қалыптасатын  кезек  кӛрсетіледі  және  нәтижесі 
экранға  шығарылады.  Программадағы    add  –кезектің  соңына  орналастыру  функциясы 
және del –кезектен таңдау (алу) функциясы. Кезектің басына нұсқауыш – pbeg, ал  соңына 
нұсқауыш – pend болып белгіленген. 
#include  
struct Node{ 

48 
 
int d; 
Node *p; 
}; 
Node * first (int d); 
void add(Node **pend, int d); 
int del(Node **pbeg); 
//----------------------------------------------------- 
int main(){ 
Node *pbeg = first(1); 
Node *pend = pbeg; 
for (int i = 2; i<6; i++)add(&pend, i); 
while (pbeg) 
     cout << del(&pbeg) << '  ';  
return 0; 
} 
//----------------------------------------------------- 
// Кезектің бастапқы қалыптасуы 
Node * first(int d){ 
Node *pv = new Node; 
pv -> d = d; 
pv -> p = 0; 
return pv; 
} 
//-----------------------------------------------------  
// Кезектің соңына қосу 
void add(Node **pend, int d){ 
Node *pv = new Node; 
pv -> d = d; 
pv -> p = 0; 
(*pend) -> p = pv; 
*pend = pv;  
  } 
//----------------------------------------------------- 
// Таңдау (шығару) 
int del(Node **pbeg){ 
int temp = (*pbeg)->d; 
Node *pv = *pbeg; 
*pbeg = (*pbeg)->p; 
delete pv; 
return temp;  
} 
Программажұмысының нәтижесі:  

49 
 
 
 
 
5. 
Бинарлы бҧтақтар 
 
Бинарлы бұтақтар құрылымы 
 
Лекция 8-9. Visual C# негізінде Windows-қосымшаларын жасау 
 

  Windows-формаларына кіріспе.  

 
Visual Studio .NET ортасында жҧмыс істеу негіздері 

 
Шығарылымды кӛрсету - Обозреватель Решений 
 
         Microsoft  Visual  Studio  .NET  –  бұл  .NET  ортасында  жазылған  программаларды 
жасау,  іске  қосу  және  түзету  үшін  қолданылатын  біріктірілген  жұмыс  істеу  ортасы 
(Integrated  Development  Environment  (IDE)).  Бұл  күрделі  мамандандырылған 
программалар құра алатын, әлемдегі ең жақсы болып саналатын қуатты құралдардың 
бірі болып табылады. Оның атқаратын қызметтер түрі кӛп, біз қазір формалар жасауға 
арналған негізгі элементтерді қарастырамыз.  
Visual Studio .NET ортасын іске қосқанда, келесі терезені кӛреміз (1 сурет): 
 

50 
 
 
1 сурет.  Программаның бас терезесі 
 
Бастапқы  парақтың  бірнеше  ішкі  беттері  бар:Соңғы  жобалар  (Последние 
проекты), Тҧтынушыға арналған жаңалықтар (Новости для разработчиков). Алдын 
ала  келісім  бойынша,  біз  бірден  Соңғы  жобалар  ішкі  бетіне  шығамыз,  онда  соңғы 
жасалған  жобалар  тізімі  кӛрініп  тұрады.  Біз  жоба  атауындағы  гиперсілтеме  арқылы 
керекті жобаны таңдап алып, онымен жұмыс істеуді жалғастыра аламыз. Осы ішкі бетте 
Жоба  жасау  (Создать  проект)  және  Жобаны  ашу  (Открыть  проект)  батырмалары 
орналасқан,  оларды  таңдасақ,  сәйкесінше  жаңа  жоба  құру  немесе  бұрынғы  жасалған 
жобаны ашу сұхбат терезелерін ашамыз. 
Жаңалықтар  (Новости)  ішкі  бетінде  программа  жасаушыларға  арналған 
жаңалықтар топтамасы, ресурстар тақырыптары мен сілтемелері  бейнеленіп тұрады. Бұл 
нұсқа  компьютер  Интернетке қосылып тұрғанда ғана іске қосылады. 
Visual  Studio.NET  ортасының  бас  терезесінде  Windows  жүйесінің  басқа  терезелері 
сияқты  кӛптеген  командалары  (категориялары)  бар  меню  қатары  шығады,  бірақ  біз 
Бастапқы  бетте  тұрғанда  бірсыпыра  командалар  кӛрінбейді,  олар  кейіннен  жоба 
жасалған соң, пайда болады (2 сурет): 
 2 сурет.  Visual Studio .NET ортасының меню қатары 
 
Мұнда тӛмендегідей командалар орналасады: 

 
Файл – жобаны ашу, жасау, қосу, жабу, қағазға (экранға) шығару, т.с.с. 

 
Тҥзету (Правка) – түзету стандартты командалары: кӛшіру, кірістіру, қиып 
алу, т.б. 

 
Тҥр (Вид) – аспаптар тақтасының барлық терезелері мен аспаптар тақтасын 
кӛрсету және жасыру командалары. 

51 
 

 
Жоба  (Проект)  –  жобамен  жұмыс  істеу  командалары:  элементтерді, 
формаларды, сілтемелерді, т.б. қосу. 

 
Қҧру (Построение) –программаныкомпиляциядан ӛткізу командалары. 

 
Жӛндеу (Отладка) –программаны түзетіп жӛндеу командалары. 

 
Мәліметтер (Данные) – мәліметтермен жұмыс істеу командалары. 

 
Формат  –  кӛрініп  тұрған  элементтерді  форматтау  командалары  (туралау, 
интервал және т.б. командалар). 

 
Сервис  –  Visual  Studio.NET  ортасының  қосымша  құралдары  мен  баптау 
командалары. 

 
Терезе (Окно) – терезелерді орналастыруды басқару командалары.  

 
Анықтама (Справка) – анықтама алу. 
Меню пункттерінің жұмыстары сол опцияларды (мүмкіндіктерді) пайдалану кезінде 
толығырақ айтылады.  
Формалар 
Кез  келген  программамен  жұмыс  істеу  кезінде  экранға  тіктӛртбұрышты  терезе 
шығады. Осы терезеге сізге керекті бар мәлімет шығарылады. Форма  – бұл   программа-
ның атқаратын қызметін қамтамасыз ететін экрандық объект. 
Біз Windows-қосымшаларын жасауымыз қажет, сондықтан біздің ӛз формаларымыз 
бар жобалар құруымыз керек. 
Visual  Studio  .NET  ортасын  іске  қосамыз  да,  Файл/Создать/Проект  командаларын 
орындап,  экранға  сұхбат  (диалог)  терезе  шығарамыз  да  (Ctrl+Shift+N  пернелерін  қатар 
басуға  да  болады),  одан  Visual  C#    және  Windows  Forms  қосымшалары  (Приложение 
Windows Forms) ӛрісін таңдаймыз (3 сурет). 
 
 
3 сурет.  Жаңа жоба жасау 
 
Аты  (Имя)ӛрісіне  жоба  атауын,  мысалы,FirstForm  сӛзін  теріп,  оны  Орналасу 
(Расположение)  ӛрісінде  кӛрсетілген  бумада  сақтаймыз.Осы  буманы  кейіннен  басқа 
компьютерге кӛшіріп алып, жұмысты ары қарай жалғастыруға болады, онда осы жобада 
жасалған барлық файлдар сақталады. 
Сонымен,  экранға  бос  Windows-форма  шығады.  Осы  кездегі  экран  кӛрінісі,  яғни 
жаңа жоба бейнесі 4 суреттегідей болады.