Алматы экономика және статистика академиясы «Экономика және менеджмент» кафедрасы

 

 

 

 

28 

 

 

 

Тапсырма №7   (МӚЖ) 

 

тапсыру мерзімі – он тӛртінші  

 

«Менеджменттегі үйзелістер мен ӛзгерістердің ролі»  

тақырыбына жазбаша жұмыс 

 

Мазмұны: 

Берілген  тақырып  бойынша  қарастырылған  және  ӛзіндік  жұмысқа  берілген 

сұрақтарды негізінде жазбаша жұмыс беру: 

-  күйзеліс табиғаты, оларды басқару; 

-  ӛзгерістерді жасау үшін басқаруда қызметкердің қатысуын пайдалану. 

Магистранттер  жазбаша  жұмыстарының  қорытындыларын  жеке-жеке  қорғайды. 

Топ үшке бӛлінеді. Соған сәйкес әр топқа бес сағаттан уақыт шығыны кетеді. 

Олардың  жауаптары  негізгі  теориялық  материалдарға,  деректерге,  қағидаларға, 

формалар мен терминдерге негізделеді.  

Әрбір жауап 10 минуттың кӛлемінде болуы тиіс. 

Сабақ  бойынша  қорытындылау  әрекеттері  10  минут  кӛлемінде  жүргізіледі  және 

негізгі мәселелерді талқылау арқылы іске асады. 

Келесідей шарттар бағалау баллдарына әсер етеді: 

-  ӛз ойыңды нақты жеткізе білу (1 балл); 

-  ойыңдағыларды тиянақты, әрі ықшамды қалыптастыру (1 балл); 

-  ұсыныстарды негіздеу (1 балл); 

-  қосымша жаңа әдебиеттерді пайдалану (1 балл). 

Ұсынылатын әдебиеттер – 2, 5, 7, 8. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

29 

 

АЛМАТЫ ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ СТАТИСТИКА АКАДЕМИЯСЫ 

«Экономика және менеджмент»  кафедрасы 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«МЕНЕДЖМЕНТ» ПӘНІ БОЙЫНША  

ДӘРІС КЕШЕНІ  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Алматы, 2014 

 

 

 

 

 

30 

 

1-тақырып. Менеджменттің мәні мен оның ролі 

 

1. Менеджмент ұғымы және оның негізгі қағидалары 

2. Менеджменттің міндеттері 

3. Кәсіпкерлік және бизнес ұғымдары. Олардың менеджментпен байланысы 

 

Менеджмент – кәсіпорынды ұйымдастырудың туралы, оны дамытудың стратегиясы 

ретінде,  қызметкерлерді  іріктеу  (әлеуметтік  жағы)  туралы  және  олардың  жұмысын 

оңтайландырудың  тәсілдері  (психологиялық  бӛлігі)  туралы  ілімдер  қамтитын 

кәсіпорынды тиімді басқару.  

Менеджментте  басты  нәрсе,  кез  келген  адамдық  қарым  қатынастарға  жарайтын 

баршаға  ортақ  басқару  принциптерін  іс  жүзінде  бӛлу,  анықтау  және  қолдану  болып 

табылады.  

Менеджмент  тура  мағынасында  «адамдарды  басқару»  ұғымын  білдіреді. 

Менеджменттің отаны болған АҚШ – та коперативтік пен мүлікке билік жүргізуді жүзеге 

асыру  бойынша  міндетті  заңға  сәйкес  ӛз  мойнына  алатын  тұлғаы  менеджер  деп  атайды. 

«Менеджмент»  термині  американдықтар  үшін  фирманың  алдына  қойған  мақсаттарына 

қол жеткізудегі материалдық және адамдық ресурстарды әлдеқайда тиімді пайдаланумен 

қамтамасыз ететін процесті білдіреді.  

Басқаша  айтқанда,  менеджмент  –  бұл  нарық  жағдайында  фирманы  және  оның 

қызметкерлерін басқарудың теориясы мен тәжірибесі. 

Менеджмент  –  нарықтық  экономиканың  қажеттіліктері  мен    жаңдайына  толығырақ 

жауап бере алатын басқару типі.  

Менеджмент  еркін  кәсіпкерлік,  бәсекелестік,  экономикалық  уәждеме  (мотивация) 

жағдайларында  туған  нақты  басқарудың  ӛзінше  тұжырымдамасында  пайда  болып, 

ресімделеді.  Әміршілдік  -  әкімшілік,  технократиялық,  жоспарлы  –  директивтік, 

ӛктемшілік (авторитарное) басқарулар оның қарсы түрлері болуы ықтимал.  

Басқарудың  типі  ретінде  менеджменттің  негізгі  белгілеріне  мыналарды  жатқызуға 

болады:  

1. 

Адам,  оның  қажеттіліктері,  мүдделері,  уәждері,  құндылықтары,  нұсқамалары 

(установки)  басқаруды  ұйымдасьырудың  бастапқы  сәті  мен  оны  жүзеге  асырушы  болып 

табылады. 

2. 

Басқарудың  тәсілдемесінде,  принциптерінде  және  әдістерінде  экономикалық 

құралдар  мен  басқару  әдістеріне  артықшылықтар  беріледі.  Бұл  әсіресе  маркетингте  – 

тұтынушылардың мүддесін алдыңғы орынға қоятын басқаруда жиі білінеді.  

3. 

Менеджер  мен  қызметкерге  қойылатын  басты  талап  ретінде  кӛрінетін  кәсіби 

тұрғыдан  басқару  менеджментке  тән.  Менеджер  экономикалық  және  әлеуметтік  – 

психологиялық білімдерді игеріп оқуы керек.  

4. 

Ұйымдастыру ісінде менеджментке жағдайдың ӛзгеруіне қарай және инновациялық 

типті  ұйымдастыруда,  яғни  жаңашылдыққа  жылдам  бейімделе  алатындай  басқаруды 

икемді ұйымдастыру тән. 

5. 

Менеджмент менеджменттің жеке бсына қоылатын талаптардың кешенін танытуы 

керек. 

Олардың 

ішіндегі 

негізгілері 

– 

тапқырлық, 

байланысқа 

бейімділік 

(коммуникабельность),  сенімділік.  Бұл  сапалар  басқару  ӛнерін  танытуда  маңызды  рӛл 

ойнайды. Менеджменттің басқару ӛнерімен қатар қойылатын кездейсоқ емес.  

Менеджменттің  мыналарды  қамтамасыз  ететін  ең  маңызды  деп  саналатын  сәттерін 

бӛліп кӛрсетуге болады: 



 

Еңбек ӛнімділігін арттыру; 



 

Бәсекеге жарамдылық;