Алғы сөз ҚҰрастырғАН

2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

«Өндірістік санитария» осы пәндердің оқу-әдістемелік кешені келесі құжаттардың ұсынымдарынымен және талаптарына сәйкес берілген пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін белгілейді және жасайды:

- ҚР МЕСТ 5.04.019-2011 «Бакалавриат. Негізгі түсініктер»

- ҚР МЕСТ (23.08.2012 ж. №1080 ҚР бұйрығы);

- Типтік оқу бағдарламасы, 10.04.2012 ж. №158 бұйрығы

- СТУ 042-ГУ-4-2014 Университет стандарты «Пәннің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеу және рәсімдеудің жалпы талаптары»

-ДП 042-1.01-2014 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы мен мазмұны»

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1 Пәннің қысқаша мазмұны

«Өндірістік санитария» пәннің мақсаты мен даму сатылары. Осы курсты оқуда студенттер өндірістік санитария, еңбек қорғаудың заңдылық негіздерімен, өндірістік қауіпсіздік, еңбек гигиенасы, өндірістік санитария, қауіпсіздік техникасы, өрт қауіпсіздігі мәселелерімен таныстырылады, сонымен қатар пәнді меңгеру барысында студенттер мемлекеттік стандарттар жүйесімен жұмыс істеуді, әдебиеттерді іздестіру жолдарымен және қауіпсіздік сұрақтарын зерттеу және шешу әдістерімен таныстырылады

Пәндi оқыту мақсаты: - өнеркәсіп санитария мәселері бойынша, биологиялық, химиялық және физикалық, психофизикалық факторлардың жұмыс істейтіндер мен адам организмдеріне әсерін студенттерге практикалық және физикалық дайындықтарға үйрету.

• 
  өндірістік санитарияның теориялық және заңдылық негіздерімен таныстыру;
  
• 
  өндірістік жарақаттың алдын-алу шараларын, кәсіби ауырудың алдын-алу шараларын іске асыра білуге үйрету;
  
• 
  еңбек жағдайларын сараптай білуді үйрету;
  
• 
  қауіпсіздік техникасын сақтауды қамтамасыз ететін құрылғылар мен механизмдерді дұрыс таңдай, қолдана білуді үйрету.
  

Осы пәнді оқығанның нәтижесінде студенттер келесіні білуге тиісті:

жалпы сипаттамаларды, құрылымдар мен ерекшеліктерді биологиялық, химиялық, физикалық адам денсаулығына негативті әсерлер көрсететін, қоршаған ортаның ластану факторлары мен тіршілік әрекеті қауіпсіздігі, сонымен қатар талданатын объектлердің баға критерийлері;

істеп білу керек:

өнеркәсіп санитария көзқарастарымен зерттелетін объектілердің эксперттіөаналитикалық бағаларын орындау, олардың қатарына қоршаған орта мен адамдар үшін олардың қауіпсіздігінің дәреже талдаулары жатады.
3.4. Пәнді оқу нәтижесі

• 
  Пәнді оқу нәтижесінде студент:
  

• 
  өндірістегі еңбек қорғаудың теориялық, заңдылық және нормативті-техникалық негіздерін;
  

өндірістік аварияларды болжау әдістерін және олардың салдарын жоюды меңгеруі керек;

• 
  өндірістік авариялар мен төтенше жағдайлардың өрбу үрдістерін және олардың алдын алу шараларын;
  

• 
  мүмкін болар авариялық жағдайлар және басқа да техникалық есептерді жүргізу жолдары;
  

- еңбек қорғаудың теориялық, заңдылық және нормативті-техникалық негіздеріне байланысты сұрақтарды шешуде;

- өндірістегі еңбек қорғауды ұйымдастыру және қауіпсіздікті қамтамасыз ету сұрақтарын шешуге;

- өндірістің қауіпті, зиянды факторларынан еңбеккерлерді қорғаудың ұжымдық және жеке жабдықтарын таңдауда және техникалық қорғау құралдарын қолдана білуде;

- өндірістік жарақаттану және кәсіби аурудың алдын алу сұрақтарын ше-шуде;

• 
  еңбек қорғау шараларын жоспарлау сұрақтарынан.
  

3.5.1 Физика;

3.5.2 Математика;

3.5.3 Химия;

3.5.4 Экология және ТД
3.6 Курстың постреквизиттері:

3.6.1 Өнеркәсіптік желдету;

3.6.2 Химиялық және биологиялық қауіпсіздік;

3.6.3 Радияциялық қуіпсіздік;

3.6.4 Еңбекті қорғау
3.7 Жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Кесте 1 – Жұмыс оқу жоспарынан көшірме

Кесте 1

Кесте 2

5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ

Кредитттiк жүйеде оқу студентттердiң өз бетiмен жұмыс iстеуге, сонымен қатар үй жұмысын орындауда бiлiм сапасын жетiлдiредi.

Студенттiң оқытушымен жасаған жұмысы – кредиттiк жүйеде оқу формасының бiр түрi.

СӨЖ тақырыптардың тізімі:

5.1. Өндірістік санитариядағы негiзiгi түсiнiктемелер мен анықтамалар (метеорологиялық жағдайлар, жұмыс орны және т.б.).

5.2 Еңбек физилогиясының негіздері.

5.3 Өнеркәсіптік кәсіпорындарды жобалаудың санитарлық нормалары.

5.4 Өндірістік кәсіпорындардың санитарлық нормалары: санитарлы-техникалық және санитарлы-гигиеналық талаптар. Жылытулар, желдетулер және кондиционерлік ауалар, сумен қамтамасыз етулер және өндірістік кәсіпорындардың канализациялары.

5.5. Ауаның жоғары температурасы әсер еткенде организмге болатын, физиологиялық ығыссулардың сипаттамасы:қызыл кету,жылу соққысы,есінен тану,күн тию,кәсіптік катаракта.

5.6 Өндірістік шаң. Шаң өндірістік зияндылық ретінде.

5.7 Шаңдардың физика-химиялық қасиеттері.

5.8 Шаңдары гигиеналық нормалау ҰШШШ,ШН,КПНҚ, гигиеналық критерийлер және жұмыс аймағының ауасында аэрозольдардың болуына байланысты еңбек жағдайларының жіктелуі

5.9 Шаң аурулардың алдын-алу шаралары.

5.10 Өндірістік желдету. Өнеркәсіптік ғимараттар аэрациясы.

5.11 Механикалық желдету

5.12 Ультрадыбыс өндірістік зияндылық ретінде. Ультрадыбыстан қорғау.

5.13 Өндірістік жарықтандыру – нормалау, есептеу, жарық беру аспаптары, жұмыс орындарының жарықтанғандығын

5.14 Өндірістік улар және уланулар.

5.15 Иондаушы емес электромагниттік өрістер және сәуле шығару.

6 ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА
Кесте 3 – Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
Кесте 3

Тақырыбы			Көрнекі құралдар, ОТҚ, плакаттар, зертханалық тақталар	Өз бетімен оқып үйренуге арналған сұрақтар	Бақылау нысаны
дәріс сабақтар	Зертхана-лық сабақтар	Практи-калық сабақтар
1	2	3	4	5	6
Өндірістік санитария курсының мәні және мазмұны. Курс мақсаты мен тапсырмалары. ҚР негізгі құқықтық актілері.			слайдтер		ауызша сұрау
Өндірістік санитариядағы негiзiгi түсiнiктемелер мен анықтамалар.			глоссарий		ауызша сұрау
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың аумағын таңдауға және жоспарлауға, өндірістік үймереттердің, ғимараттардың, жайлардың және қоршаған аумақтың орналасуына қойылатын санитарлық талаптар.			плакаттар		ауызша сұрау
Жұмыс орындары микроклиматының параметрлері, олардың организмге әсер етуі, қолайлы метеожағдайлар жасау әдістері.	Өндірістік жайлардың микроклимат анықтау әдістемесі (жұмыс орындағы метеожағдайды зерттеу)		Әдістемелік нұсқау, плакаттар, слайдтер		Есеп беру, уызша сұрау
Ауадағы зиянды заттардан қорғау.	Жұмыс аймағының ауасындағы улы заттарды анықтау (Жұмыс орындарында ауа құрамындағы улы газдар мен буларды жедел анықтау жолдары).		Әдістемелік нұсқау, Газ-сараптағыш –УГ-2, плакаттар		Зерт. жұмыстың есебі, ауызша сұрау Есеп беру
Ауадағы зиянды заттардан қорғау	Ауа сынамаларын таңдау әдістері. Өндіріс орындарында ауаның шаң-тозаның анықтау		Әдістемелік нұсқау, Сүзгі, ауа сорғыш, аналитикалық таразы, аллонж, плакаттар		Зерт. жұмыстың есебі, ауызша сұрау
Шудан, дірілден және ультрадыбыстан қорғау.	Шуды анықтау және санитарлық бағалау. Дірілді анықтау және санитарлық бағалау.		Әдістемелік нұсқау, плакаттар		ауызша сұрау
Өндірістік жарықтандыру – нормалау, есептеу, жарық беру аспаптары, жұмыс орындарының жарықтанғандығын бақылау.			плакаттар		Тесттік бақылау
8.Өндірістік улар және уланулар.			плакаттар		ауызша сұрау
9.Иондаушы емес электромагниттік өрістер және сәуле шығару.			плакаттар		ауызша сұрау

7 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ

Кесте 7 - Оқу-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы

Оқулықтардың, оқу-әдістемелік құралдардың атауы	Даналардың саны	Студенттердің саны	Қамтамасызетулі пайызы
1	2	3	4
ҚР Еңбек Кодексі, Алматы, 2007 ж.	Электр	10	100
Белова С.В. Безопасность жизнедеятельности. Москва: Высшая школа, 1999.- 448 с.	30	10	100
Қ.Т.Жантасов,М.Жантасов,Е.Н.Кочеров,А.С.Наукенова. «Еңбек қорғау және тіршілік қауіпсіздігі» Алматы.2012 ж.	30	10	100
Приходько Н.Г. Безопасность жизнедеятельности. Высшая школа, Алматы, 2000 – 458 с.	5	10	50
Т.А.Хван, П.А.Хван. Безопасность жизнедеятельности. Практикум. Р-на-Дону; Феникс, 2007.-316 с.	5	10	50
А.Әбдіров, Ғ.Сейфуллина. Қауіпсіздік техникасы. Оқу құралы. 2–басылым. Астана: «Фолиант» баспасы, 2010 – 120 бет.	5	10	50
Арустамов Э.А. Безопасность жизнедеятельности. Высшая школа, Москва, 1999-304 с.	15	10	100
Безопасность жизнедеятельности: Учебное пособие для вузов/П.П.Кукин и др.-М., ВШ, 1999 – 318 с	10	10	100

8 ӘДЕБИЕТ

8.1 Негізгі
8.1.1. ҚР Еңбек Кодексі, Алматы, 2007 ж.

8.1.2 А.Әбдіров, Ғ.Сейфуллина. Қауіпсіздік техникасы. Оқу құралы. 2–басылым. Астана: «Фолиант» баспасы, 2010 – 120 бет.

8.1.3 Қ.Т.Жантасов,М. Қ.Жантасов,Е.Н.Кочеров,А.С.Наукенова. «Еңбек қорғау және тіршілік қауіпсіздігі» Алматы.2012 ж.

8.1.4 Т.А.Хван, П.А.Хван. Безопасность жизнедеятельности. Практикум. Р-на-Дону; Феникс, 2007.-316 с.

8.1.5 В.И.Скала. «Охрана труда и техника безопасности».Алматы. 2002 г.

8.1.6 Ш.Т.Бейсебаев. «Еңбек қорғау және тіршілік қауіпсіздігі»,Оқу-әдістемелік құрал, Шәкәрім атындағы СМУ. Семей.2011 ж.

2. 
   Қосымша әдебиеттер
   

8.2.1 Белова С.В. Безопасность жизнедеятельности. Москва: Высшая школа, 1999.- 448 с.

8.2.2 В.В.Беляев. Охрана труда на предприятиях ММП.-М.:Легкая промыш-ть, 1982.-287с.

8.2.3. ГОСТ 12.0.001-82 ССБТ. Основные положения

8.2.4. ГОСТ 12.0.003-74 ССБТ. Опасные и вредные производственные факторы. Классификация

8.2.5. ГОСТ 12.0.004-90 ССБТ. Организация обучения безопасности труда. Общие положения

8.2.6. ГОСТ 12.1.005-88 ССБТ. Общие санитарно-гигиенические требования к воздуху рабочей зоны

8.2.7. ГОСТ 12.1.007-76 ССБТ. Вредные вещества. Классификация и общие требования безопасности

8.2.8. ГОСТ 27409-87 Шум. Нормирование шумовых характеристик стационарного оборудования. Основные положения.

8.2.9. ГОСТ 12.1.003-83 ССБТ. Шум. Общие требования безопасности.

8.2.10. ГОСТ 12.1.029-80 ССБТ. Средства и методы защиты от шума. Классификация.

8.2.11. ГОСТ ССБТ 12.1.012-90 (1996) Вибрационная безопасность. Общие требования.

8.2.12. ГОСТ ССБТ 12.1.047-85 (1988) Вибрация. Метод контроля на рабочих местах.

8.2.13. ГОСТ ССБТ 12.4.012-83 (1986) Вибрация. Средства измерения и контроля вибрации на рабочих местах. Технические требования.

8.2.14.ГОСТ ССБТ12.2.007-88 Лампы электрические. Требования безопасности.

8.2.15. Охрана труда и техника безопасности в практической деятельности субъектов РК/ сост. В.И.Скала. –Алматы: «LEM», 2002, 274 с.

8.2.16. СНиП 11-89-80 «Генеральные планы промышленных предприятий».

8.2.17.СН 245-71 «Санитарные нормы проетирования промышленных предприятий»

8.2.18. ГОСТ 12.1.006-84 «Электромагнитные поля радиочастот. Допустимые уровни на рабочих местах и требования к проведению контроля».

8.2.19.СанПиН 2.2.4/2 1.8.055-96 «Электромагнитные излучения радиочастотного диапазона (ЭММИ РЧ)».

8.2.20. «Единые санитарные правила при работе с источниками излучений ЭМП радиочастот», (№848-70).

8.2.21. ГОСТ 12.1.040-83 «Лазерная безопасность. Общие положения».

8.2.22.СНиП 2392-81 «Санитарные нормы и правила устройствав и эксплуатации лазеров».

8.2.23.Нормы радиационной безопасности НРБ-76/87.

8.2.24 Безопасность жизнедеятельности: Учебное пособие для вузов/П.П.Кукин и др.-М., ВШ, 1999 – 318 с.

8.2.25 Приходько Н.Г. Безопасность жизнедеятельности. Высшая школа, Алматы, 2000 – 458 с.

8.2.26 Арустамов Э.А. Безопасность жизнедеятельности. Высшая школа, Москва, 1999-304 с.

Тақырыптың атауы	Сағат саны
	ДС	ПС	ЛС	ОСӨЖ	СӨЖ
1	2	3	4	5	6
1.Өндірістік санитария курсының мәні және мазмұны. Курс мақсаты мен тапсырмалары. ҚР негізгі құқықтық актілері.	1	-	-	3	3
2. Өндірістік санитариядағы негiзiгi ұғымдар мен мен анықтамалар.	2	-	-	3	3
3.Өнеркәсіптік кәсіпорындардың аумағын таңдауға және жоспарлауға, өндірістік үймереттердің, ғимараттардың, жайлардың және қоршаған аумақтың орналасуына қойылатын санитарлық талаптар.	2	-	-	3	3
4.Жұмыс орындары микроклиматының параметрлері, олардың организмге әсер етуі, қолайлы метеожағдайлар жасау әдістері.	4	-	5	3	3
5.Ауадағы зиянды заттардан қорғау.	2	-	5	3	3
6.Шудан, дірілден және ультрадыбыстан қорғау.	2	-	5	3	3
7.Өндірістік жарықтандыру – нормалау, есептеу, жарық беру аспаптары, жұмыс орындарының жарықтанғандығын бақылау.	2	-		4	4
8.Өндірістік улар және уланулар.				4	4
9.Иондаушы емес электромагниттік өрістер және сәуле шығару.				4	4
Барлығы	15	-	15	30	30

СОӨЖ және СӨЖ жоспары

4 - кесте

СОӨЖ		СӨЖ
Аудиторлық	Аудиторлықтан тыс
1.Өндірістік санитария курсының мәні және мазмұны. Курс мақсаты мен тапсырмалары.		Конспект
2.Өндірістік санитариядағы негiзiгi ұғымдар мен мен анықтамалар	Өндірістік санитариядағы негiзiгi түсiнiктемелер мен анықтамалар (метеорологиялық жағдайлар, жұмыс орны және т.б.). Еңбек физилогиясының негіздері. Өнеркәсіптік кәсіпорындарды жобалаудың санитарлық нормалары.	Конспект
3.Өнеркәсіптік кәсіпорындардың аумағын таңдауға және жоспарлауға, өндірістік үймереттердің, ғимараттардың, жайлардың және қоршаған аумақтың орналасуына қойылатын санитарлық талаптар.	Өндірістік кәсіпорындардың санитарлық нормалары: санитарлы-техникалық және санитарлы-гигиеналық талаптар. Жылытулар, желдетулер және кондиционерлік ауалар, сумен қамтамасыз етулер және өндірістік кәсіпорындардың канализациялары.	Реферат
4.Жұмыс орындары микроклиматының параметрлері, олардың организмге әсер етуі, қолайлы метеожағдайлар жасау әдістері.	Өндірістік микроклимат. Микроклимат параметрлері:ауа температурасы, сәуле жылу. Ауа ылғалдылығы, ауа қозғалысы. Организмнің жылуды реттеуі және жұмыс істеген кезде оның бұзылуы. Жылу өнімі, конвенция, булану.	Ауаның жоғары температурасы әсер еткенде организмге болатын, физиологиялық ығыссулардың сипаттамасы:қызыл кету,жылу соққысы,есінен тану,күн тию,кәсіптік катаракта.
5.Ауадағы зиянды заттардан қорғау.	Өндірістік шаң. Шаң өндірістік зияндылық ретінде. Шаңдардың физика-химиялық қасиеттері. Гигиеналық нормалау ҰШШШ,ШН,КПНҚ, гигиеналық критерийлер және жұмыс аймағының ауасында аэрозольдардың болуына байланысты еңбек жағдайларының жіктелуі	Шаң аурулардың алдынөалу шаралары. Өндірістік желдету. Өнеркәсіптік ғимараттар аэрациясы. Механикалық желдету
6.Шудан, дірілден және ультрадыбыстан қорғау.	Шудың физика-гигиеналық сипаттамасы. Шудың өлшем бірліктері. Шу өндірістік зияндылық ретінде. Әсер етуі. Гигиеналық бағалау және зерттеу әдістері. Дірілдің физика-гигиеналық сипаттамасы. Жалпы және жергілікті діріл. Дірілдің өндірістік зияндылық ретінде. Әсер етуі. Гигиеналық бағалау және зерттеу әдістері.алдын алу шаралары.	Ультрадыбыс өндірістік зияндылық ретінде. ультрадыбыстан қорғау.
7.Өндірістік жарықтандыру – нормалау, есептеу, жарық беру аспаптары, жұмыс орындарының жарықтанғандығын бақылау	Өндірістік жарықтандыру – нормалау, есептеу, жарық беру аспаптары, жұмыс орындарының жарықтанғандығын	Өндірістік жарықтандыру – нормалау, есептеу, жарық беру аспаптары, жұмыс орындарының жарықтанғандығын
8.Өндірістік улар және уланулар.	8.Өндірістік улар және уланулар.	Реферат
9.Иондаушы емес электромагниттік өрістер және сәуле шығару.	Иондаушы емес электромагниттік өрістер және сәуле шығару.	Реферат
15	15	30

жүктеу 240,5 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: