Александр Александрович Половинкин (1887-1955 ж.ж.)

Топсаяхат өз алдына білім берудің жеке түрі екендігіне қарамай көптеген авторлар оны оқыту әдісі ретінде бөледі. Топсаяхаттың тақырыбы, ұйымдастырып, өткізу әдістері, білімдік, тәрбиелік, біліктік, дамытушылық мақсаты бар. Сондықтан оны білім берудің түрі дейміз.

Топсаяхатты сабақ ретінде қарауға бірнеше себеп бар. Топсаяхаттың серуеннен басты айырмашылығы – серуенге алдын ала тақырыптық жүйелі мақсат қойылмайды.

Көптеген авторлар топсаяхаттың атын атап, оның өтілу ретін, ұйымдастырылу шартын айтқанмен, мұны білім берудің түрінен гөрі оқыту әдісіне жатқызса, енді бірі - сыныптан тыс ұйымдастырылатын оқу-тәрбиелік жұмысқа жатқызады.

Топсаяхатта білім берудің формасы ретінде мойындайтын әдіскерлер де баршылық. әсіресе, бастауыш сыныптардағы оку процесін өздерінің түбегейлі зерттеуіне айналдырған Р.А.Мавланова мен Г.Д.Клепенина топсаяхаттың білімдік және тәрбиелік жағын баса көрсетеді. Осы пікірлердің бәрінде де топсаяхаттың білімдік, тәрбиелік мазмұнын жоққа шығарылмайды, қайта оның табиғи жағдайда, әр объектіні өз ортасында көретіні айқын айтылған.

В.М.Пакулова мен В.И.Кузнецовалар табиғаттан білім беруде топсаяхаттың алатын орнының жоғарылығын және оның білім мен тәрбие берудегі маңызын айқын көрсетеді.

Мұндай пікірді В.Ф.Гетмен мен Л.Ф.Мельчаков та қолдайды. Л.Ф.Мельчаков табиғатты танытатын көптеген тақырыптарды табиғатқа ұйымдастырылатын топсаяхатсыз оқыту мүмкін емес деп айтып, айрықша атап көрсетеді, яғни топсаяхаттың дүниетану бойынша білім беру түрі екенін мойындайды.

Мұндай пікірді В.Ф.Гетмен мен Л.Ф.Мельчаков та қолдайды. Л.Ф.Мельчаков табиғатты танытатын көптеген тақырыптарды табиғатқа ұйымдастырылатын топсаяхатсыз оқыту мүмкін емес деп айтып, айрықша атап көрсетеді, яғни топсаяхаттың дүниетану бойынша білім беру түрі екенін мойындайды.