|
Болатбаева К.Н.
Асқарова Л.Б.
Кенжигожина Қ.С.
АҒЫЛШЫН ТІЛІ: ЛЕКСИКА, ГРАММАТИКА, СӨЙЛЕУ, ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС
Тілдік емес ЖОО-ның студенттері үшін оқу құралы
1 бөлім
Мен және менің айналам
Павлодар
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым Министрлігі
С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Болатбаева К.Н.
Асқарова Л.Б.
Кенжигожина Қ.С.
АҒЫЛШЫН ТІЛІ: ЛЕКСИКА, ГРАММАТИКА, СӨЙЛЕУ, ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС
Тілдік емес ЖОО-ның студенттері үшін оқу құралы
1 бөлім
Мен және менің айналам
Павлодар
Кереку
2010
ӘОЖ 811.111 (07)
КБК 81.2. Англ-9
Б73
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеттің Ғылыми кеңесімен басуға ұсынылды
Пікірсарапшылар:
А. М. Мүбараков - педагогика ғылымының докторы, Инновациялық Еуразиялық университеттің профессоры;
Р. Ж.Саурбаев - филология ғылымының кандидаты, Инновациялық
Еуразиялық университеттің профессоры;
А. К. Қайырбаева - филология ғылымының кандидаты, Павлодар мемлекеттік университеттің доценті.
К. Н. Болатбаева, Л. Б. Асқарова, Қ. С. Кенжигожина
Б 73 Ағылшын тілі: лексика, грамматика, сөйлеу, қарым-қатынас
Мен және менің айналам 1 бөлім : тілдік емес ЖОО-ның студенттеге арналған оқу құралы / К.Н.Булатбаева, Л. Б. Аскарова, К. С. Кенжигожина – Павлодар : Кереку, 2010. – 112 б.
Осы оқу құралы тілдік емес ЖОО-ғы барлық мамандықтардың 1 курс бағдарламасы бойынша ағылшын тілін оқитын студенттер үшін арналады.
Негізгі мақсат – «Мен және менің айналам» атты тақырыптық өріс көлемінде студенттердің күнделікті қарым-қатынас үшін грамматикалық жағынан дұрыс және лексикалық жағынан жеткілікті неміс тілінде сөйлеу деңгейіне жетуі Оқулық несие технологиялары бойынша ЖОО-да оқу үрдісін ұйымдастыруының талаптарына сәйкес құрастырылған.
ӘОЖ 811.111 (07)
КБК 81.2. Англ-9
© Булатбаева К.Н. және басқалары, 2010
© С. Торайғыров ат. ПМУ , 2010
Материалдың дәлелдігі, грамматикалық және орфографиялық
қателері үшін авторлары мен құрастырушылары жауапты
Мазмұны
Алғысөз............................................................................................. 3
1 Сабақтарының тақырыптық циклы.................................................4
1 Практикалық тапсырма.........................................................31
2-3 Практикалық тапсырма......................................................32
4 Практикалық тапсырма.........................................................33
5 Практикалық тапсырма.........................................................34
6 Практикалық тапсырма.........................................................40
7 Практикалық тапсырма.........................................................45
2 Оқытушы жетекшілігімен студенттердің 1 өздік жұмысы..........51
8 Практикалық тапсырма.........................................................60
3 Оқытушы жетекшілігімен студенттердің 2- 3 өздік жұмысы.....68
4 Оқытушы жетекшілігімен студенттердің 4-5 өздік жұмысы......71
5 Оқытушы жетекшілігімен студенттердің 6 өздік жұмысы .........72
6 Оқытушы жетекшілігімен студенттердің 7 өздік жұмысы.........74
7 Студенттердің өздік жұмысы (СӨЖ)............................................76
Сөздік.................................................................................................100 Әдебиеттер........................................................................................112
Алғы сөз
«Ағылшын тілінің практикалық курсы» бойынша жазылған бұл оқу құралда тілдік емес ЖОО-ның бірінші курс студенттерінің тілдік, сөйлеу, коммуникативтік біліктіліктіліктерін кешенді түрде қалыптастыруы қарастырылған. «Мен және менің айналам» атты бірініші тақырып берілген. Оқу материалының мазмұны ҚР Білім және ғылым министрлігімен бекітілген типтік бағдарламасына сәйкес келеді.
Студенттердің ағылшын тілінде монологтық және диалогтық тілінің дамуы лексика және грамматиканы функционалды-коммуникативтік жағынан ұйымдастырудың негізінде көзделеді. Тақырыптық лексика сөз қорын байыту мақсатында тақырыпшаларға бөлінген. Осындай функционалды тәсілмен берілген лексика тақырыптық циклдың аяғында студенттердің продуктивті монолог құруына қызмет етеді. Сонымен қатар, осы кезеңде студенттер тақырыптық өрістегі белсенді қолданылатын грамматикалық құралдардың қызметін алдын-ала бақылайды, сөздердің дұрыс айтылуына назар аударады. Келесі кезеңде грамматикалық құзіреттілікті қалыптастыру мақсатында аталған тақырыптың лексикасына негізделген бағдарламалық грамматикалық материал белсенді түрде енгізіледі. Сонымен, лексикалық және грамматикалық материалының өзара байланысуы монолог құруда қажетті негіз болады. Диалогтық түрде сөйлеу дағдысын дамыту кезеңінде студенттер қарым-қатынас үдерісінде тез арада ақпарат беруді, сұрақ-жауапта қатысуды, талап етуді және т.с.с. тактикалар мен стратегияларды меңгеруді үйренеді.
Бес және одан көп тақырыпшалардан тұратын студенттердің өздік монолог шығаруы оқу үдерісінің аяқтау кезеңі болып табылады.
«Мен және менің айналам» атты тақырыпты меңгеруге бөлінген оқу сағаттарының саны оқытудың несие жүйесіне сәйкес үйлестірілген (8 сағат - практикалық сабақ, 10 сағат – СӨЖ).
Студенттердің білімдерін мемлекеттік бақылау мазмұнын ескеру мақсатында оқулыққа лексикалық және грамматикалық біліктілікті тексеруге тест тапсырмалары енгізілген.
Ұсынылған оқулық жеті тақырыпқа сәйкес 7 бөлімнен тұратын оқулықтар кешенінің бірінші бөлімі болып табылады.
Тілдік емес ЖОО-ның 1 курс студенттері мен ағылшын тілінен білімдері мен дағдыларын жетілдіруді қалаушылар үшін және ЖОО-да оқытудың несие технологиясы бойынша жұмыс істейтін оқытушылардың жұмысын жеңілдету үшін жасалған.
1 «Мен және менің айналам» сабақтарының тақырыптық циклы
Бірінші – төртінші сабақтар
Мақсат: «Мен және менің айналам» тақырыбы бойынша сөйлеудің лексикалық дағдыларын қалыптастыру
Міндет:
- тақырыпшалар бойынша студенттердің сөздік қорын байыту;
- фонетикалық-орфоэпиялық және орфографиялық дағдыларды қалыптастыру;
- оқу және сөйлеу, аудару дағдыларын қалыптастыру;
- кіші көлемде монолог құрастыруға бейімдеу (7-10 сөйлем);
- оқылатын тақырып бойынша мәтіннің логикалық құрылымын жасауға үйрету.
«Мен және менің айналам» функционалдық-семантикалық кестемен жұмыс – сабақтың 1 кезеңі.
1-кесте – «Мен және менің айналам» тақырыбы бойынша функционалдық- семантикалық лексика
1 Менің өмірбаяным
My autobiography
|
2 Туыстық
Relations by birth
|
3 Үй. Пәтер.
House. Apartment.
|
4 Достар
Friends
|
5 Оқу
Education
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1. 1 Мен ..... тудым.
I was born- в ................ in................
- 1988 жылы 22 мамырда – 22nd May, 1988
|
2.1 Менің әкем
- Т.А.Ә.
- туған күні
- ..................(мұғалім/инженер/дәрігер болып).....................(мектепте/зауытта/ауруханада істейді).
My father`s first name/surname/last name…………….
He was born in 1964
He was born on 19th August
He works as a ……………(teacher/engineer/doctor etc.)
He works at…(school/factory/hospital etc.)
|
3.1 Үйім менің ....... қаласында, ......... мекенжайы бойынша орналасқан.
My house/apartment/flat is in………city, ……street.
|
4.1 Менде жақсы/ адал достарым бар.
I have got good/constant friends.
Менің достарымның аты........................
My friends` names are………………
4.2 Біздің қарым-қатынасымыз шыншыл, мейірімді
Our relations are sincere/good. We are in good/ sincere relations.
|
5.1 Мен……… мектебінде оқыдым. Қазір мен …………университетінде, …………факультетінде, 1/2 курста оқимын.
I studied at………….school. Currently I am studying at……………….university, …………..faculty. I am a first/second –year student.
|
1 кестенің жалғасы
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1.2 Менің кіші отаным
My place of birth («менің туған жерім»)
- ...................
|
2.2 Менің шешем
- Т.А.Ә.
- туған күні
-...............(мұғалім/инженер/дәрігер болып).....................(мектепте/зауытта/ауруханада істейді).
My mother`s first name/surname/last name…………….
She was born in 1964
She was born on 19th August. She works as a ……………(teacher/engineer/doctor etc.)
|
3.2 Менің үйім ауылда/ (шетінде/ ауыл орталығында/қала)............. орналасқан.
Мен көп пәтерлі/меншік/ екі бөлмелі/студенттік жатақханада тұрамын.
Мен пәтерді/бөлмені (жалғыз)/досыммен/құрбыммен жалдап тұрамын.
Менің үйімде барлық жағдай жасалған. Онда газ/орталық жылу /су өткізілген/қоқысжинағыш/ауа кондиционері/лифт/телефоны бар.
|
4.3 Олармен мен бала кезімнен/мектептен /студенттік кезден доспыз.
Олармен (есімі) бір топта оқыдым/бір сыныпта оқыдым/бір мектепте/тұрамын/бір аулада/ауылда тұрдым.
We have been friends since childhood/school years/student years. I am studying with them in one group/studied in one class/in one school/live/lived in one yard/village.
|
5.2 Біз: қазақ/орыс тілдерін, шетел тілдерді (ағылшын, неміс, қытай, түрік, француз, испан) оқимыз, философияны, социологияны, экологияны, информатиканы, Қазақстан тарихын оқимыз.
We study the following subjects: Kazakh/Russian language, foreign language (English,
|
1 кестенің жалғасы
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
|
She works at ……(school/factory/hospital etc.)
|
My house is in a village/aul (in the outskirts/suburbs/the centre of city/village)
I live in a block of flats house(Br)/ apartment house (Am)/ detached house/semi-detached house/dormitory.
I rent a flat/ a room alone/with my friend.
My house is with all conveniences/amenities. There is gas/central heating/running water/chute/electricity/air conditioning/ elevator (lift)/ telephone.
|
We are groupmates/were classmates.4.4 Менің досымның/ құрбымның бойы ұзын/орта/
кішкентай; арық/ толық/ орта денелі; оның шашы бұйра/түзу/ ұзын/қысқа/қара/ақ/қою қара/ боялған; көздері қара/қой көзді/ көк/жасыл/сұр/үлкен/сықси; мұрны түзу/жалпақ; еріндері жұқа/ толық;
My friend is tall/average/short; thin/plump/stout/be of medium build;
|
German, Chinese, Turkish, French, Spanish), philosophy, sociology, information sciences, The history of Kazakhstan.
|
1 кестенің жалғасы
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
|
|
|
He/she has curly/ straight/long/short/dark/fair/brown/black/dyed hair; eyes are black/hazel/blue/grey/big/squint; nose is straight/big; lips are thin/plump
4.5Ол ұқыпты/
сәнді/ талғаммен киінеді/ киімнің классикалық/
спорттық стилін ұнатады.
He/she is neat/tidy/follows fashion/dresses tastefully/preferres classical/sports style
|
|
1 кестенің жалғасы
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1.3 Балабақшаға бардым/ мектепте оқыдым
I went to kindergarten/studied at school/
I attended kindergarten/studied at school
-с.........по.....
-from……to
|
2.3 Менде ағам (2/3 інім)/әпкем (2/3 сіңлім) бар.
Менің ағамның аты.............
Менің әпкемнің аты...............
I have got a brother
(two/three brothers)/a sister (two/three sisters)
My brother`s (his) name is..............
My sister`s (her) name is...............
|
3.3 Үй/пәтер 2/3/4/5/6 бөлмеден тұрады.
There are two/three/four/five/six rooms in my house/apartment (flat).
I have got two-/three-/four-/five-/six-roomed
house/flat.
|
4.6 Оның мінезі жайдарлы/ашуланшақ/салмақты/сабырлы/ ашық/тұйық. Ол адал/ турашыл/ өзімшіл/ сенімді/айналадағыларға көңіл бөледі/ ақылды/қарапайым/тәрбиелі/мейірімді/ қарым-қатынаста қызықты.
Ол уақытты
бағалайды/кітап оқуды жақсы көреді/тілдерді оқиды/спортпен/музыкамен шұғылданады.
He/she is cheerful/hot-tempered/calm/reserved/open/honest/principal/ ambitious/reliable/
attentive to others/
sympathetic/clever/modest/well-bred/
|
5.3 Біз несие технологиясы бойынша оқимыз. Бұл технология студенттің жауапкершілігін жоғарылатады. Оқу сабаққа
|
1 кестенің жалғасы
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
|
|
|
kind/interesting in communicating. He/she can appreciates the time/liked reading/studies languages/is keen on sport/is interested in music. 4.7 Бірақ мен өзімнің досымның /құрбымның қасиеттерін құптамаймын:
- өзімшілдігін
- бекер шашу
- уақытты бағаламауын
- жалқаулығын- оқымайтынын
- салақтығын
- ұмытшақтығын.
|
қатысу және үлгерім бойынша бағаланады.
We study according credit technology. The given technology increases student`s responsibility. Study is valued by attendance and results of students.
|
1 кестенің жалғасы
1
|
2
|
3
|
4
|
5
| |
1.4 Менің бірінші тәрбиешімнің /мұғалімімнің аты......................
My first educator`s/teacher`s name......................
|
2.4 - менің үлкен/кіші әпкемнің/сіңлімнің/қарындасымның (есімі).
- менің үлкен/кіші ағамның/інімнің (есімі).
(name) – my elder/younger sister.
(name) – my elder/younger brother.
|
3.4 Менің өзімнің бөлмем бар. Бөлмемнің терезесі көшеге/өзенге/
көлге/теңізге/орманға/далаға/ оңтүстікке/солтүстікке/батысқа/шығысқа қарайды.
|
However, I disapprove my friend`s qualities such as:
- egoism;
- extravagancy;
- does not appreciate the time;
- idling;
- unwillingness to study;
- carelessness;
- forgetfullness
4.8 Біздің қызықтарымыз бір. Кітап оқумен/ кітапханада/ интернетпен жұмыс істеп уақыт өткіземіз/ кинотеатрларда/жағажайда/
|
5.4 Біздің сабақтарымыз таңертең 8.15-те басталады. Күнде бізде 6/7/8 сабақ. Сабақтар 15.30-да бітеді. Сабақтан кейін кітапханада немесе компьютер залында/ интернет-кафеде сабаққа дайындаламыз.
|
1 кестенің жалғасы
|
|
Өзімнің бөлмемді мен ағаммен/әпкеммен/ініммен/сіңліммен/қарындасыммен бөлісемін.
I have got my own room. The windows of my room face/overlook the street/river/lake/sea/forest/steppe/south/north/west/east.
I share the room with my sister/brother.
|
қыста шаңғы мен коньки тебеміз/ саяхатқа/ қала сыртына шығамыз/бір-бірімізге қонаққа барамыз/ аптасына бір рет/ жиі/сирек би билеуге барамыз.
We have common interests. We spend much time on reading books/sit in a library/surf the Internet/go to the cinema/ lie in the sun in summer /ski and skate in winter/travel/got o the countryside/visit each other at the weekend (once a week/rarely/often)/go to the disco.
|
Үлкен үзілісте асханада түскі ас ішеміз.
Our classes usually begin at 8.15 in the morning. Every day we have got six/
seven/eight classes.They finish at 15.30. after classes we go to a library or computer class/internet café. During long breaks we have got lunch in our student
|
1 кестенің жалғасы
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1.5 Менің дамуыма әке-шешем, мұғалімдер әсер етті.................
My parents, teachers..............influenced on my education.
|
2.5 Менің үлкен/кіші әпкем/сіңлім/қарындасым..................(мұғалім/инженер/дәрігер болып).....................(мектепте/зауытта/ауруханада істейді).
Менің үлкен/кіші ағам ..................(мұғалім/инженер/дәрігер болып).....................(мектепте/зауытта/ ауруханада істейді).
My elder/younger sister works as a ……………(teacher/engineer/doctor etc.)
at ……(school/factory/ hospital etc.)
|
3.5 Менің үйім/менің бөлмем үлкен/кішкентай/жарық/жинақы/суық/жылы
Терезелері үлкен/ағаштан жасалған.
Менің бөлмемде балкон бар/жоқ.
My house/apartment/room is large/cozy/light/comfortable/warm/cool.The windows are big/wooden.
|
4.9 Мақалдар/ мәтелдер
Ерді кебенек ішінде таны – A friend in need is a friend indeed.
Уақыт қымбат. – Time is money.
|
5.5 Біздің университеттің 3 корпусы бар. Біз А/Б/В корпусында оқимыз. Ғылыми кітапхана бас корпустың бірінші қабатында орналасқан. Университетте студенттер оқитын мәселелер бойынша қажетті ақпарат ала алатындай 20 компьютер залы.
|
1 кестенің жалғасы
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
|
My elder/younger brother works as a ……………(teacher/engineer/doctor etc.)
at …(school/factory/hospital etc.)
|
|
|
Барлық корпустарда үлкен дәріс залдары бар.
Our university has threecorpuses А/Б/В. Scientific library is in the main building of university on the first floor. There are about 20 computer classes, where students can get/obtain
|
Достарыңызбен бөлісу: | 
