«Абайдан соң» К. Оразалин

Ақан сері» Ақан серінің өмірін зерттеп, бізге керемет туынды етіп жазып қалдырған Сәкен Жүнісов

жүктеу 0,51 Mb.

Pdf просмотр

бет	10/16
Дата	23.06.2023
өлшемі	0,51 Mb.
	#43062

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 16

алмааат ағаааа

«Жаяу Мұса» З.Ақышевтің

Ақан сері»

Ақан серінің өмірін зерттеп, бізге керемет туынды етіп жазып қалдырған
Сәкен Жүнісов
.Жазушының бұл романының 1-ші томы «Сырымбет
саласында»; «Қаратал қойнауында»; «Ереймен баурайында» атты үш
бөлімнен тұрады. Мұнда Ақанның аңшылық құрып жүрген кезінен бастап,
Құлагердің мерт болуына дейінгі ұзақ кезеңді қамтыған қоғамның қилы
өмір-тағдыры көркемдік шеберлікпен өрілген. Жазушының бұл романының
екінші кітабында халқымыздың ардагер ұлы Ақан сері заманының қатқабат
қайшылығы шебер суреттелген.
Қазақ халқының серілік дәуірінің нышаны болған, «Арқаның ардагері»
атанған Ақан сері Қорамсаұлының өмірі мен шығармашылығын өзі өмір
сүрген қоғаммен астастыра бейнелеген «Ақан сері» романы – өзіндік
стильдік ерекшеліктерімен дараланып, тарихи-әлеуметтік романға
қойылатын талап-деңгейлердің биігінен көрінген кесек шығарма. Романға
өзек болған Ақан өмірі арқылы өнер адамының қалтарыс-бұлтарысқа толы
тағдырын терең суреттейді. Автор Ақан образын эпикалық жоспарда, сол
өзі өмір сүрген ХІХ ғасырдың ІІ жартысындағы тарихи оқиғалардың
аясында алып көрсетуді мақсат еткендігін көреміз. Яғни тек Ақанның
өмірімен шектелмей, ол туып-өскен ортаның, өмір сүрген заманның
тарихиәлеуметтік шындықтарын қамтыған. Бұл романда отаршылдық
қамытын киген қазақ қауымының тағдыры айқын көрініс тапқан.

«Жаяу Мұса»
З.Ақышевтің
бұл романына қазақтың белгілі әнші-композиторы Жаяу
Мұса Байжановтың өмірі арқау етіп алынған. Автор Мұса өмірін суреттеу
арқылы XIX ғ. екінші жартысы мен XIX ғ. мен XX ғ. бас кезіндегі қазақ
даласының жай-күйін, оның саяси-әлеуметтік бет-бейнесін жақсы көрсете
білген. Романның оқиғасы қою, кейіпкерлер іс-әрекеті тарихи фактілер мен
көркемдік синтез арқылы тұтастық тауып, ситуациялар көп планды
шығармаға тән байсалдылықпен дамып отырады. “Жаяу Мұса” романы
заманында дарынды ақын, аспандағы аққуға үн қосқан әнші, қобыз бен
домбыра, сырнай мен сыбызғының тілін білген композитор Жаяу Мұсаның
бүкіл өмірін арқау етеді. Жалғанда 94 жыл жасаған жанның тұтастай өмірін
бір кітапқа түсіру мүмкін емес. Оның өміріндегі асуы биік, түсуі құз
кезеңдерін алып, жазушы оның шыр етіп дүние есігін ашқаннан бастап,
өмірінің соңына дейінгі кезеңдерін жекежеке тарау түрінде берген. Бұл
тараулар, бір-бірінің жалғасы іспеттес құрылып, Жаяу Мұсаның өмірін
суреттейтін кітап болды. Кітап “Шала туған”, “Қашқын бала”, “Жақсыдан
шарапат”, “Шен мен шекпен”, “Қиянат пен сергелдең” тағы басқа
тараулардан тұрады.

жүктеу 0,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 16