А. Б. НҦртаева, А. Ж. Бекқожин

Канттхлор

саны 

Cl(%) х 100 _.

Сут канты (%)
Сау малдың сүтінде қантты хлор саны 4-тен аспайды, ал мастит- пен ауырған сиыр сүтінде қантты хлор саны 10-15 жетеді.

Мысалы. Зерттеліп отырған сүтте сүт қанты 4,2% және 0,3% хлор болса.

Канттыхлор

саны 

0,3

х

4,2

100

 7,1.

Яғни, бұл сүт маститпен ауыратын сиырдың сүті болып келеді.

Маститодиагностты сынама. Әдістің негізі димастин әдісі секілді болып келеді. Үлгінің кӛмегімен әр түрлі маститпен ауыратын сиырдың сүтін анықтауға болады, немесе маститті сүтті қоспасын анықтауға болады ( 1% дан жоғары) .

Маститодиагносты дайындау. Литрлік ӛлшегіш колбаға 400-500 мл дистилденген су қосып, температурасы 70-76ºС, 50 г натрий трипо- лифосфатын салып, 300 г сульфанол, араластырып, 20-25ºС температураға дейін салқындатамыз. Содан кейін ұнтақ тәрізді 0,2 г бромтимол кӛгін және 5 мл 1%-дық сулы спиртті қызғылт қышқыл ерітіндісін қосады , белгіге дейін температурасы 20 ± 2ºС дистилденген су құйып, араластырады. Ерітіндіні қолдануға болады. Ол температура 3-5ºС үш жылдай сақтауға жарамды.

Анықтау тәсілі. 1 Пробиркаға 1 мл маститодиагностты ӛлшеп алып, 1 мл зерттелінетін сүтті қосып, 3-5 с уақытта араластырып, жар- тылай горизонтальды қалыпта ұстап тұрып араластырады.

2 Пробирка құрамын тексеріп, бақылап сүт сапасына қорытынды жасалынады. Егер индикаторы бар сүт гомогенді қоспа түзсе, онда желе пайда болмайды, бұл сау сиырдың сүті болып келеді.Ал егер, маститпен ауыратын сиырдың сүті болса, онда аурудың асқынуына байланысты пробирка құрамының консистенциясы әлсіз желеден тығыз кӛк-жасыл түсті қоймалжың қоспаға дейін ӛзгереді. Сүттің құрамында 5-10% маститті қоспа мен қатар қабыршақтар мен сұйық шырышты консистен- ция байқалады; егер маститті сүттің қоспасы 25% болса, онда тығыз желе тәрізді кӛк-жасыл түсті қоймалжың қоспа байқалады.