3 тақырып: Жеке бюджет түрлерінің сипаттамасы мен экономикалық мазмұны
Мақсаты: Бюджеттің жекелеген түрлеріне беріп, оның түсімдері мен шығындарының құрылымын анықтау
Негізгі сұрақтар мен қысқаша мамзұны:
1.Республикалық бюджеттің мазмұны мен мәні және оның кірістері мен шығыстарының құрылымы
2. Жергілікті бюджеттің түсімдері мен шығындары құрылымының ерекшеліктері
3.Қазақстан Республикасының аймақтық саясатының тұжырымдамасы және аймақтық бюджетаралық теңестірудің механизмі
Қазақстан Республикасында бюджет жүйесінің бірінші де-ңгейі болып республикалық бюджет табылады. Республика-лық бюджетте анағүрлым ақша қаражаттарын орталықтандыру мемлекеттің тиімді қаржы саясатын іске асыру қажеттілігімен түсіндіріледі. Мүндай жағдайда ақша ресурстарымен маневр жа-сау, оларды ел мен аймақтардың әлеуметті-экономикалық дамуы-ның басымдылық бағыттарын қаржыландыруға жүмсау, экономи-калық дамушылықты ынталандыруға мүмкіншілік туады. Ақша ресурстарын орталықтандыру мемлекет тарапынан жылдан-жылға үлғайатын әлеуметтік шығындарды қаржыландыруға, мемлекет-тік займдар бойынша пайыздар төлеу мен мемлекеттік борышты өтеуге, қорғаныс қабілеттілігі мен қоғамдық тәртіпті бекініс ету мен мемлекеттік басқару аппаратын ұстау және басқа да шығын-дарды өтеуге мүмкіндік береді.
Айтылғандай, анықтама бойынша республикалық бюджет өз алдында Бгоджеттік кодексте бекітілген салықтық және басқа түсімдер арқылы қалыптасатын орталықтандырылған ақша қо-рын қүрайды. Ол орталық мемлекеттік органдар мен оларға жа-татын мемлекеттік мекемелердің функцияларын орындау мен қолданбалы, бірақ маңызды функция орындайды - ол мемлекет таңдаган ел басқару стильді іске асырады. Республика-лық бюджетте мемлекетке қажетті қаржы ресурстары мен барлық резервтер көлемі саналады, сондықтан осы бюджет арқылы елдің қаржы ахуалы, қаражаттар жүмсаудың нақты бағыттары, салалар, аймақтар мен әрекет салалары бойынша шығыңдыр арақатынасы анықталады. Осыған байланысты республикалық бюджеттің эко-номикалық саясатты іске асыру қүралы ретіндегі мемлекеттік мәні мен экономикалық релі білінеді.
Республикалық бюджеттің мазмүны оның қүрамындағы ерек-ше экономикалық формалар болуымен шарттанады, яғни кіріс-тер (түсімдер) және шығындар. Осы формалар арқылы ақша қүралдарының орталықтырылған қорын қалыптастыру мен пайда-лануы іске асырылады. Кірістер мен шығындардың қүрамы мен қүрылымы мемлекеттің нақты әлеуметті-экономикалық шарт-та жүргізіп жатқан орта мерзімді фискалдық саясатты іске асы-ру бағыттарына сәйкес. Кірістерді қалыптастыру мен бюджеттік қүралдарды жүмсау формалары мен әдістері де осыған сәйкес бо-луы тиіс.
Достарыңызбен бөлісу: |