№66 (29297) 9 Суір, ДҮйсенбі 2018 жыл

9 СƏУІР 2018 ЖЫЛ

13

RESMI

12 Көмірсутек 

шикізаты

Р-9(4) учаскесі XXVI-

16-D,E(ішінара), 

F(ішінара), 

17-D(ішінара); 

XXVII-16-A(ішінара), 

B(ішінара), 

D(ішінара), 

E(ішінара); XXVIII-

16-A(ішінара), 

B(ішінара), D(ішінара) 

блоктары

Атырау

46°28′36′′ 54°00′00′′

47°10′00′′ 54°00′00′′

47°10′00′′ 54°35′27′′

47°09′00′′ 54°36′00′′

47°08′00′′ 54°30′00′′

47°06′04′′ 54°30′00′′

47°06′00′′ 54°18′00′′

47°00′00′′ 54°18′00′′

46°49′21′′ 54°18′00′′

46°49′18′′ 54°14′07′′

46°32′41′′ 54°14′40′′

46°33′55′′ 54°13′53′′

46°28′36′′ 54°05′34′′

46°28′36′′ 54°00′00′′

Учаскеден Құлсары – 

3,76 шаршы км.,Тюлюс 

– 1,81 шаршы км, 

Акингень-3,52 шаршы 

км, Алаойл-106,16 шар-

шы км кен орындары 

алынып тасталынады

Ауданы 1540,37 шар-

шы км.

Барлау

13 Көмірсутек 

шикізаты

Жаңатан учаскесі 

XXIII-21-F(ішінара) 

XXIII-22-D(ішінара), 

E(ішінара); XXIV-21-

C(ішінара); XXIV-22-

A(ішінара), B(ішінара) 

блоктары

Ақтөбе

47°55′59 57°09′15

47°57′21 57°00′37

47°56′35 56°58′33

47°57′53 56°57′48

47°57′58 56°54′50

47°58′07 56°53′36

48°08′26 56°58′02

48°08′24 57°07′03

48°07′00 57°08′00

48°07′00 57°10′41

48°09′14 57°11′43

48°09′14 57°14′35

48°05′59 57°12′57

Ауданы 416,84 шар-

шы км.

Барлау

14 Көмірсутек 

шикізаты

Қарашқазған учаскесі 

XXIII-19-B(ішінара), 

C(ішінара); XXIII-

20-A(ішінара), 

B(ішінара), C(ішінара) 

блоктары

Ақтөбе

48°12′25′′ 56°30′00′′

48°12′15′′ 56°10′00′′

48°12′00′′ 55°58′30′′

48°15′00′′ 55°58′30′′

48°15′00′′ 55°45′00′′

48°20′00′′ 55°45′00′′

48°20′00′′ 56°30′00′′

Ауданы 716,24 шар-

шы км.

Барлау

15 Көмірсутек 

шикізаты

C блогы XXIII-

21-A(ішінара), 

B(ішінара), 

C(ішінара), 

E(ішінара), 

F(ішінара); XXIV-

21-B(ішінара), 

C(ішінара), XXIII-22-

A(ішінара) блоктары

Ақтөбе

47°58′07′′ 56°53′36′′

47°58′22′′ 56°48′40′′

48°00′29′′ 56°42′23′′

48°07′07′′ 56°46′38′′

48°11′25′′ 56°44′30′′

48°12′27′′ 56°44′54′′

48°12′24′′ 56°31′19′′

48°12′25′′ 56°30′00′′

48°20′00′′ 56°30′00′′

48°20′00′′ 56°35′00′′

48°20′00′′ 57°01′38′′

48°08′26′′ 56°58′02′′

Ауданы 908,02 шар-

шы км.

Барлау

16 Көмірсутек 

шикізаты

В блогы XXII-

21-A(ішінара), 

B(ішінара), 

C(ішінара), 

D(ішінара),E,F; 

XXII-22-A(ішінара), 

D(ішінара) блоктары

Ақтөбе

48°20′00′′ 57°01′38′′

48°20′00′′ 56°35′00′′

48°31′25′′ 56°35′21′′

48°31′25′′ 56°42′58′′

48°32′27′′ 56°44′30′′

48°32′27′′ 57°01′28′′

48°29′35′′ 57°05′05′′

Ауданы 780,84 шар-

шы км.

Барлау

17 Көмірсутек 

шикізаты

A блогы XXIII-

20-B(ішінара), 

C(ішінара), 

E(ішінара), 

F(ішінара); XXIV-20-

B(ішінара); XXIII-21-

A(ішінара), D(ішінара) 

блоктары

Ақтөбе

48°12′24′′ 56°31′19′′

48°10′54′′ 56°30′33′′

48°01′21′′ 56°26′39′′

48°05′00′′ 56°20′00′′

47°55′00′′ 56°12′00′′

47°55′00′′ 56°10′00′′

48°12′15′′ 56°10′00′′

Ауданы 503,42 шар-

шы км.

Барлау

18 Көмірсутек 

шикізаты

Булашская

 

учаскесі 

XXI-22-A(ішінара), 

B(ішінара), 

C(ішінара), 

E(ішінара), 

F(ішінара); XXI-22-

C(ішінара); XXI-23-

A(ішінара) блоктары

Ақтөбе

48°38′00′′ 57°28′32′′

48°38′00′′ 57°26′00′′

48°38′00′′ 57°24′20′′

48°43′00′′ 57°24′20′′

48°42′09′′ 57°19′12′′

48°42′41′′ 57°19′09′′

48°42′40′′ 57°16′20′′

48°50′00′′ 57°16′20′′

48°50′00′′ 57°08′00′′

48°53′25′′ 57°07′40′′

48°53′30′′ 57°09′34′′

48°56′15′′ 57°10′00′′

48°56′10′′ 57°23′35′′

48°53′48′′ 57°23′32′′

48°55′20′′ 57°30′54′′

48°52′26′′ 57°33′35′′

48°50′01′′ 57°27′47′′

48°50′00′′ 57°26′51′′

48°41′25′′ 57°26′51′′

48°41′25′′ 57°28′32′′

Ауданы 508,65 шар-

шы км.

Барлау

19 Көмірсутек 

шикізаты

Жақcымай кен орны 

XIX-20-F(ішінара) 

блоктары

Ақтөбе

49°21′40′′ 56°20′00′′

49°24′50′′ 56°25′00′′

49°21′55′′ 56°25′00′′

49°20′18′′ 56°22′10′′

Ауданы 24,6 шаршы км..

Барлау

20 Көмірсутек 

шикізаты

Ащыбұлақ учаскесі 

XIX-20-A(ішінара); 

B(ішінара); 

C(ішінара); XIX-

21-A(ішінара); 

B(ішінара); XIX-20-

D,E,F(ішінара); XIX-

21-D,E; XX-20-A,B,C; 

XX-21-A(ішінара),B 

блоктары

Ақтөбе

49°10′00′′ 56°50′00′′

49°10′00′′ 56°00′00′′

49°33′00′′ 56°00′00′′

49°33′00′′ 56°50′00′′

Учаскеден Шұбарқұдық- 

32,51шаршы км, 

Жақсымай-24,6 шаршы 

км кен орындары алы-

нып тасталынады.

Ауданы 2523,98 шар-

шы км

Барлау

21 Көмірсутек 

шикізаты

Қандыағаш 1 

учаскесі XVIII-21-

F(ішінара); XVIII-22 

D,E,F(ішінара); 

XIX-21-C(ішінара), 

F(ішінара); XIX-

22-A,B(ішінара), 

C(ішінара),D 

(ішінара), E(ішінара), 

F(ішінара); XIX-23-

D,E,F блоктары

Ақтөбе

49°20′00′′ 58°00′00′′

49°19′58′′ 57°28′14′′

49°20′04.7′′ 57°28′09.8′′

 49°23′33′′ 57°27′55.3′′

 49° 29′37.7′′ 57°21′12.1′′

 49°37′29.08′′ 57°16′59.4′′

49°37′19.2′′ 57°13′03.6′′

49°33′04.8′′ 57°15′45.6′′

49°31′07.8′′ 57°11′19′′

49°30′10.5′′ 57°11′17.8′′

49°29′55.1′′ 57°14′40.3′′

49°27′12.8′′ 57°15′15.7′′

49°24′01.9′′ 57°05′28.3′′

49°20′00′′ 57°07′20′′

49°20′00′′ 56°50′00′′

 49°28′00′′ 56°50′00′′

 49°28′00′′ 56°55′00′′

 49°50′00′′ 56°55′00′′

 49°50′00′′ 57°25′40′′

 49°30′00′′ 57°25′40′′

 49°30′00′′ 58°00′00′′

Учаскеден Қандыағаш 

-(жер асты сулары) кен 

орны -0,43 шаршы км 

алынып тасталынады.

Ауданы - 2478,12 шар-

шы км.

Барлау

22 Көмірсутек 

шикізаты

Кенжалы учаскесі 

XX-20-D,E,F; XXI-20-

A,B,C блоктары

Ақтөбе

48°50′00′′ 56°30′00′′

48°50′00′′ 56°00′00′′

49°10′00′′ 56°00′00′′

49°10′00′′ 56°30′00′′

Ауданы - 1356,36 шар-

шы км

Барлау

23 Көмірсутек 

шикізаты

Турвинский учаскесі 

XXIV-23-A(ішінара), 

B(ішінара), 

C(ішінара), 

D(ішінара),E,F; XXIV-

22-F(ішінара) блок-

тары

Ақтөбе

47°40′00′′ 58°00′00′′

47°40′00′′ 57°40′00′′

47°40′00′′ 57°20′00′′

47°49′40′′ 57°34′42′′

47°51′20′′ 57°34′52′′

47°57′19′′ 57°35′19′′

47°58′37′′ 58°00′00′′

Ауданы - 1209,74 шар-

шы км.

Барлау

24 Көмірсутек 

шикізаты

Қарнақ учаскесі XXI-

23-B,C,D(ішінара), 

E(ішінара),F; XXII-

23-A(ішінара), 

B(ішінара), C(ішінара) 

блоктары

Ақтөбе

48°35′00′′ 58°00′00′′

48°35′00′′ 57°44′10′′

48°38′00′′ 57°44′10′′

48°38′00′′ 57°39′05′′

48°41′25′′ 57°39′05′′

48°41′25′′ 57°44′10′′

48°44′00′′ 57°47′44′′

48°48′57′′ 57°47′44′′

48°48′57′′ 57°40′00′′

48°50′00′′ 57°40′00′′

49°00′00′′ 57°40′00′′

49°00′00′′ 58°00′00′′

Ауданы - 991,88

 шар-

шы км

Барлау

25 Көмірсутек 

шикізаты

Урхур учаскесі XX-21-

D(ішінара), E; XXI-

21-A,B,C(ішінара), 

D(ішінара), 

E(ішінара), 

F(ішінара); XXII-21-

A(ішінара), B(ішінара) 

блоктары

Ақтөбе

48°31′25′′ 56°35′21′′

48°50′00′′ 56°35′00′′

48°50′00′′ 56°30′00′′

49°10′00′′ 56°30′00′′

49°10′00′′ 56°50′00′′

48°53′39′′ 56°50′00′′

48°53′25′′ 56°55′21′′

48°47′10′′ 56°55′21′′

48°47′10′′ 56°48′30′′

48°44′07′′ 56°45′42′′

48°40′00′′ 56°45′42′′

48°40′00′′ 56°44′00′′

Учаскеден Сайғақ кен 

орны – 10,9 шаршы км 

алынып тасталынады.

Ауданы - 1335,02 шар-

шы км

Барлау

26 Көмірсутек 

шикізаты

Қызылсай учаскесі 

XVIII-19-D,E,F; XIX-

19-A,B,C,D,E,F блок-

тары

Ақтөбе

49°20′00′′ 56°00′00′′

49°20′00′′ 55°30′00′′

49°50′00′′ 55°30′00′′

49°50′00′′ 56°00′00′′

Ауданы - 2011,14 шар-

шы км

Барлау

27 Көмірсутек 

шикізаты

Шұбаржылан учаскесі 

XX-19-A,B,C,D,E,F; 

XXI-19-A,B,C блок-

тары

Ақтөбе

48°50′00′′ 56°00′00′′

48°50′00′′ 55°30′00′′

49°20′00′′ 55°30′00′′

49°20′00′′ 56°00′00′′

Ауданы 2031,44 шар-

шы км.

Барлау

28 Көмірсутек 

шикізаты

Үшмола учаскесі 

XIX-17-C,F; XIX-18-

A,B,C,D,E,F блоктары

Ақтөбе

49°20′00′′ 55°30′00′′

49°20′00′′ 54°50′00′′

49°40′00′′ 54°50′00′′

49°40′00′′ 55°30′00′′

Ауданы - 1791,11 шар-

шы км

Барлау

29 Көмірсутек 

шикізаты

Шилісатай учаскесі 

XX-18-A,B,C,D,E,F; 

XXI-18-A,B,C блок-

тары

Ақтөбе

48°50′00′′ 55°30′00′′

48°50′00′′ 55°00′00′′

49°20′00′′ 55°00′00′′

49°20′00′′ 55°30′00′′

Ауданы-2031,84 шар-

шы км

Барлау

30 Көмірсутек 

шикізаты

Тұсқұм учаскесі 

XXIV-21-A(ішінара), 

B(ішінара), 

C(ішінара), 

E(ішінара), F(ішінара) 

блоктары

Ақтөбе

47°45′00′′ 56°55′00′′

47°55′10′′ 56°37′15′′

47°57′33′′ 56°48′45′′

47°58′22′′ 56°48′40′′

47°57′58′′ 56°54′50′′

47°54′45′′ 56°53′06′′

47°54′03′′ 56°51′20′′

47°53′21′′ 56°49′34′′

47°52′13′′ 56°49′24′′

47°51′29′′ 56°56′36′′

47°51′21′′ 56°57′50′′

Ауданы -267,17 шар-

шы км.

Барлау

31 Көмірсутек 

шикізаты

Шығыс Шырақ 

учаскесі XV-20-

F(ішінара); XV-

21- D(ішінара), 

E(ішінара); XVI-20-

C(ішінара); XVI-

21- A(ішінара),B, 

D(ішінара), E блок-

тары

Ақтөбе

50°20′00′′ 56°50′00′′

50°20′00′′ 56°34′25′′

50°22′59′′ 56°34′20′′

50°32′30′′ 56°34′20′′

50°32′30′′ 56°27′00′′

50°41′36′′ 56°27′00′′

50°41′36′′ 56°50′00′′

Ауданы - 887,58 шар-

шы км

Барлау

32 Көмірсутек 

шикізаты

Шығыс Шыңғыс 

учаскесі XVIII-

16-E(ішінара),F; 

XVIII-17-D,E; XIX-

16-A(ішінара), 

B(ішінара),C; XIX-17-

A,B блоктары

Ақтөбе, 

Батыс 

Қазақстан

49°30′02′′ 54°50′00′′

49°30′00′′ 54°30′00′′

49°30′00′′ 54°07′13′′

49°36′19′′ 54°02′59′′

49°34′52′′ 54°14′23′′

49°35′55′′ 54°17′39′′

49°49′54′′ 54°17′07′′

49°50′00′′ 54°50′00′′

Ауданы - 1600,77 шар-

шы км.

Барлау

33 Көмірсутек 

шикізаты

Самай учаскесі XIX-

16-D(ішінара),E,F; 

XX-16 A,B,C,D,E 

(ішінара), F(ішінара)

Ақтөбе, 

Батыс 

Қазақстан, 

Атырау

49°00′00′′ 54°30′00′′

49°00′00′′ 54°00′00′′

49°22′27′′ 54°00′00′′

49°23′00′′ 54°06′30′′

49°28′00′′ 54°08′33′′

49°30′00′′ 54°07′13′′

49°30′00′′ 54°30′00′′

49°01′00′′ 54°30′00′′

Учаскеден 41,70 шар-

шы км «КДО продакшн′′ 

ЖШС аумағы алынып 

тасталынады.

Ауданы - 1860,4 шар-

шы км.

Барлау

34 Көмірсутек 

шикізаты

Тамдыкөл учаскесі 

XXI-16-A,B,C,D,E,F 

(ішінара); XXII-

16-A(ішінара), 

B(ішінара), 

C(ішінара); XXI-17-

A,B,C блоктары

Ақтөбе, 

Атырау

48°37′50′′ 54°21′00′′

48°37′50′′ 54°00′00′′

48°56′00′′ 54°00′00′′

49°00′00′′ 54°00′00′′

49°00′00′′ 54°30′00′′

49°00′00′′ 55°00′00′′

48°50′00′′ 55°00′00′′

48°50′00′′ 54°20′00′′

Ауданы - 1926,54 шар-

шы км

Барлау

35 Көмірсутек 

шикізаты

Жасқайрат учаскесі 

XIX-15-B(ішінара), 

C(ішінара),E,F 

(ішінара); XX-15-

A,B,C,D,E,F; XXI-

15-A(ішінара), 

B(ішінара), C(ішінара) 

блоктары

Ақтөбе, 

Батыс 

Қазақстан, 

Атырау

48°56′00′′ 54°00′00′′

48°56′00′′ 53°30′00′′

49°20′00′′ 53°30′00′′

49°20′00′′ 53°40′00′′

49°33′00′′ 53°40′00′′

49°33′00′′ 53°49′00′′

49°22′00′′ 53°54′00′′

49°22′27′′ 54°00′00′′

Ауданы-2000,79 шар-

шы км.

Барлау

36 Көмірсутек 

шикізаты

Мұқан учаскесі XX-

14-A,B,C,D,E,F; 

XXI-14-A,(ішінара), 

B(ішінара), C(ішінара) 

блоктары

Батыс 

Қазақстан, 

Атырау

48°56′00′′ 53°30′00′′

48°56′00′′ 53°04′45′′

48°56′00′′ 53°00′00′′

49°20′00′′ 53°00′00′′

49°20′00′′ 53°30′00′′

Ауданы-1624,58 шар-

шы км.

Барлау

37 Көмірсутек 

шикізаты

Қfhfce exfcrtcі XVIII-

14-A?B?C?D?E?F$ 

XVIII-15-A?D$ XIX-14-

A?B?C?D?E?F$ XIX-

15-A?D ,kjrnfhs

Батыс 

Қазақстан

49°20′00′′ 53°40′00′′

49°20′00′′ 53°30′00′′

49°20′00′′ 53°00′00′′

50°00′00′′ 53°00′00′′

50°00′00′′ 53°40′00′′

49°33′00′′ 53°40′00′′

Ауданы 3572,13 шар-

шы км.

Барлау

38 Көмірсутек 

шикізаты

Жалғызапан учаскесі 

XXIII-2-А(ішінара), 

В(ішінара), 

C(ішінара), 

D(ішінара), 

Е(ішінара), F; 

XXIV-2-А(ішінара), 

В(ішінара), 

C(ішінара), 

D(ішінара), 

Е(ішінара), F(ішінара) 

блоктары

Атырау

48°16′00′′ 47°07′30′′

48°13′26′′ 47°30′00′′

47°48′43′′ 47°30′00′′

Учаскенің №1 нүктеден 

№2 нүктеге дейінгі кон-

туры Атырау мен Батыс 

Қазақстан облыстары 

арасындағы шекарамен 

өтеді, ал №3 нүктеден 

№1 нүктеге дейінгі 

контуры Қазақстан 

Республикасы мен 

Ресей Федерациясының 

мемлекеттік шекара 

бойымен өтеді.

Ауданы 1476,00 шар-

шы км.

Барлау

39 Көмірсутек 

шикізаты

Балқұдық учаскесі 

XXIII-3-А(ішінара), 

В(ішінара), 

C(ішінара), 

D, Е(ішінара), 

F(ішінара); XXIV-

3-А, В(ішінара), 

D(ішінара), Е(ішінара) 

блоктары

Атырау

48°13′26′′ 47°30′00′′

48°11′00′′ 48°00′00′′

48°00′00′′ 47°46′10′′

47°46′07′′ 47°45′31′′

47°48′43′′ 47°30′00′′

Учаскенің №1 нүктеден 

№2 нүктеге дейінгі кон-

туры Атырау мен Батыс 

Қазақстан облыстары 

арасындағы шекарамен 

өтеді, ал №4 нүктеден 

№5 нүктеге дейінгі 

контуры Қазақстан 

Республикасы мен 

Ресей Федерациясының 

мемлекеттік шекара 

бойымен өтеді.

Ауданы - 1161,73 шар-

шы км

Барлау

40 Көмірсутек 

шикізаты

Бестерек учаскесі 

XXIII-3-С(ішінара), 

Е(ішінара), F(ішінара); 

XXIV-3-В(ішінара), 

С, Е(ішінара), 

F(ішінара); XXIII-

4-А(ішінара), 

D(ішінара), 

Е(ішінара), F(ішінара); 

XXIII-5-D(ішінара), 

Е(ішінара); XXIV-4-

А,В,С, D(ішінара), 

Е(ішінара), F(ішінара); 

XXIV-5-А(ішінара), 

B(ішінара), 

D(ішінара); XXV-4-

В(ішінара), C(ішінара) 

блоктары

Атырау

47°46′07′′ 47°45′31′′

48°00′00′′ 47°46′10′′

48°11′00′′ 48°00′00′′

48°05′13′′ 48°45′59′′

47°30′03′′ 48°22′46′′

Учаскенің №3 нүктеден 

№4 нүктеге дейінгі кон-

туры Атырау мен Батыс 

Қазақстан облыстары 

арасындағы шекарамен 

өтеді, ал №5 нүктеден 

№1 нүктеге дейінгі 

контуры Қазақстан 

Республикасы мен 

Ресей Федерациясының 

мемлекеттік шекара 

бойымен өтеді.

Ауданы -3112,89 шар-

шы км.

Барлау

41 Көмірсутек 

шикізаты

Үштаған учаскесі 

XXIII-5-Е(ішінара), 

F(ішінара); 

XXIII-6- D(ішінара), 

Е(ішінара), F(ішінара); 

XXIV-4-F(ішінара); 

XXIV-5-А(ішінара), 

B(ішінара), C, 

D(ішінара),Е, F; 

XXIV-6-А, B(ішінара), 

C(ішінара), D,Е,F; 

XXV-4-С(ішінара), 

F(ішінара); XXV-

5-А, В(ішінара), 

C(ішінара), 

D(ішінара), 

Е(ішінара); XXV-

6-А(ішінара), 

B(ішінара), C(ішінара) 

блоктары

Атырау

47°30′03′′ 48°22′46′′

48°05′13′′ 48°45′59′′

48°03′15′′ 49°30′00′′

47°35′00′′ 49°30′00′′

47°34′30′′ 48°50′00′′

47°25′18′′ 48°30′00′′

Учаскенің №2 нүктеден 

№3 нүктеге дейінгі кон-

туры Атырау мен Батыс 

Қазақстан облыстары 

арасындағы шекарамен 

өтеді, ал №6 нүктеден 

№1 нүктеге дейінгі 

контуры Қазақстан 

Республикасы мен 

Ресей Федерациясының 

мемлекеттік шекарасы 

бойымен өтеді.

Ауданы -3812,48 шар-

шы км.

Барлау

42 Көмірсутек 

шикізаты

Қошалақ учаскесі 

XXV-5-В(ішінара), 

С(ішінара), 

D(ішінара), Е, F; 

XXVI-5-A(ішінара), 

B(ішінара), 

C(ішінара), 

E(ішінара), F(ішінара); 

XXV-6-А(ішінара), 

В(ішінара), 

С(ішінара), D,Е,F; 

XXVI-6-А, B(ішінара), 

C(ішінара), 

D(ішінара), E(ішінара) 

блоктары

Атырау

47°06′51′′ 48°41′40′′

47°14′12′′ 48°46′35′′

47°14′18′′ 48°53′10′′

47°11′46′′ 48°57′42′′

47°06′03′′ 48°58′13′′

47°11′00′′ 49°15′00′′

47°11′00′′ 49°30′00′′

47°35′00′′ 49°30′00′′

47°34′30′′ 48°50′00′′

47°25′18′′ 48°30′00′′

Учаскенің №10 нүктеден 

№1 нүктеге дейінгі 

контуры Қазақстан 

Республикасы мен 

Ресей Федерациясының 

мемлекеттік шекара 

бойымен өтеді.

Ауданы - 2958,80 шар-

шы км.

Барлау

43 Көмірсутек 

шикізаты

Қаражанбас алаңы 

XXXII-11-A(ішінара), 

B(ішінара), C(ішінара) 

блоктары

Маңғыстау

45°10′33′′ 51°51′31′′

45°11′02′′ 51°44′26′′

45°11′09′′ 51°41′46′′

45°11′ 07′′ 51°39′59′′

45°11′39′′ 51°39′20′′

45°11′57′′ 51°40′00′′

45°12′38′′ 51°39′33′′

45°13′00′′ 51°38′44′′

45°13′13′′ 51°37′39′′

45°13′50′′ 51°36′30′′

45°17′12′′ 51°37′26′′

45°18′32′′ 51°36′50′′

45°17′38′′ 51°47′55′′

45°14′41′′ 51°49′51′′

Алаңнан Қаражанбас 

кен орнының Солтүстік-

Шығыс учаскесі -18,761 

шаршы км алынып та-

сталынады.

Ауданы 188,0 - шар-

шы км.

Барлау

44 Көмірсутек 

шикізаты

Алатөбе учаскесі 

XXXIII-10-C(ішінара), 

F(ішінара); XXXIII-

11-A,B,C,D (ішінара) 

,E(ішінара), 

F(ішінара) блоктары

Маңғыстау

44°40¢04² 51°59¢41²

44°40¢00² 51°40¢00²

44°45¢00² 51°30¢00²

44°50¢00² 51°27¢30²

44°55¢00² 51°25¢00²

45°00¢00² 51°20¢00²

45°00¢04² 51°35¢40²

45°00¢04² 51°59¢53²

44°53¢42² 52°00¢00²

Учаскеден Қызылқұм 

жер асты сулары кен 

орны -116,1 шаршы км 

алынып тасталынады.

Ауданы - 1437,41 шар-

шы км.

Барлау

45 Көмірсутек 

шикізаты

Шетпе аумағы 

XXXV-10-B(ішінара), 

C(ішінара), 

F(ішінара), 

11-A(ішінара), 

B(ішінара), 

D(ішінара), 

E(ішінара), F(ішінара), 

12-D(ішінара), 

E(ішінара), 

F(ішінара);XXXVI-

10-C(ішінара),11-

A(ішінара), 

B(ішінара), C(ішінара) 

E(ішінара), F(ішінара), 

12-A(ішінара), 

B(ішінара), 

C(ішінара), 

E(ішінара), F(ішінара) 

блоктары

Маңғыстау

44°18′30′′ 51°10′00′′

44°13′00′′ 51°10′00′′

44°13′00′′ 51°21′30′′

43°58′52′′ 51°21′31′′

43°56′02′′ 51°36′12′′

43°54′05′′ 51°44′22′′

43°49′00′′ 51°44′30′′

43°49′00′′ 51°50′00′′

43°48′36′′ 51°51′30′′

43°49′50′′ 51°50′00′′

43°51′01′′ 51°49′49′′

43°51′12′′ 51°53′36′′

43°46′59′′ 51°53′55′′

43°47′00′′ 51°58′00′′

43°53′20′′ 52°01′59′′

43°49′19′′ 52°23′20′′

44°01′45′′ 52°23′21′′

Учаскеден Солтүстік 

Ауртас (барит)-

9,92шаршы км.; Аурташ 

Батыс учаскесі(барит) 

- 4,96 шаршы км.; 

Томақ(уран)-15,89 

шаршы км, Айт-Кокше 

(марганец) - 75,42 шар-

шы км, Мангистауская 

(марганец) - 39,55 

шаршы км, Куюлус-

Меловое-35,77 шаршы 

км, (жер асты сула-

ры) кен орындарының 

аумақтары алынып 

тасталынады.

Ауданы - 2420,9 шар-

шы км.

Барлау

Бұйрық Қазақстан Республикасының Əділет министрлігінде 2018 жылғы 2 сəуірде 

Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №16709 бо-

лып енгізілді.

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

(Соңы. Басы 12-бетте) 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ 

ИНВЕСТИЦИЯЛАР ЖӘНЕ ДАМУ МИНИСТРЛІГІНІҢ 

БҰЙРЫҒЫ

2017 жылғы 28 шілде         №509           Астана қаласы

Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясында 

ұшуды жүргізу қағидаларын бекіту туралы

«Қазақстан Республикасының əуе кеңістігін пайдалану жəне авиация қызметі туралы» 2010 

жылғы 15 шілдеде гі Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабы 1-тармағының 4) тармақшасына 

сəйкес 

БҰЙЫРАМЫН:

  1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясында ұшуды 

жүргізу қағидалары бекітілсін.

2. Осы бұйрыққа қосымшаға сəйкес Қазақстан Республикасы Көлік жəне коммуникация 

министрінің кейбір бұйрықтарының күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Инвестициялар жəне даму министрлігінің Азаматтық авиация комитеті:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ 

жəне  орыс  тілдеріндегі  қағаз  тасығыштағы  жəне  электрондық  нысандағы  көшірмелерін 

Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне ресми 

жариялау жəне енгізу үшін «Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу 

құқығындағы республикалық мемлекеттік кəсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмелерін 

мерзімді баспа басылымдарына ресми жариялауға жіберуді;

4)  осы  бұйрықты  Қазақстан  Республикасы  Инвестициялар  жəне  даму  министрлігінің 

интернет-ресурсында орналастыруды;

5) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Əділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен 

кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1), 2), 3) жəне 4) тармақшаларына сəйкес іс-

шаралардың орындалуы туралы мəліметтерді Қазақстан Республикасы Инвестициялар жəне 

даму министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының 

Инвестициялар жəне даму вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен 

соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының  Инвестициялар жəне 

даму министрінің міндетін атқарушы Р.СКЛЯР

«КЕЛІСІЛДІ»

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі

_________________ С.Жасұзаков 

2017 жылғы 7 қыркүйек

Қазақстан Республикасы Инвестициялар жəне даму министрінің міндетін 

атқарушының 2017 жылғы 28 шілдедегі №509 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясында ұшуды жүргізу қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясында ұшуды жүргiзу қағидалары 

(бұдан əрі - Қағидалары) «Қазақстан Республикасының əуе кеңiстiгiн пайдалану жəне авиация 

қызметi туралы» Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 15 шiлдедегi Заңының (бұдан əрi 

- Заң) 14-бабы 1-тармағының 4) тармақшасының талаптарына сəйкес, азаматтық авиация 

саласындағы халықаралық ұйымдардың авиациялық стандарттарын ескере отырып əзiрлендi.

Осы Қағидалар Халықаралық стандарттар мен Халықаралық азаматтық авиация туралы 

конвенцияның қосымшаларында (бұдан əрi - ИКАО Конвенциясы) жəне «Əуе кемелерінің 

ұшуды жүргiзуi» ИКАО (Doc 8168 OPS/611 (PANS-OPS), «Барлық ауа райында ұшу нұсқаулығы» 

(Doc 9365 AN/910) құжаттарында баяндалған ұсынылатын практиканың талаптарына сəйкес 

орындалатын, коммерциялық əуе тасымалдарын, авиациялық жұмыстар мен жалпы мақсаттағы 

авиация ұшуын жүзеге асыру мақсатында Қазақстан Республикасының əуе кеңiстiгiнде ұшуды 

жүргізу тəртібін белгілейді.

2. Осы қағидаларда пайдаланылатын негізгі терминдер мен анықтамалар:

1) абсолюттік биіктік – орташа теңіз деңгейінен МSL нүкте немесе нүкте деп қабылданған 

объекті деңгейіне дейінгі тік қашықтық;

2) абсолюттік (салыстырмалы) ауысу биіктігі – тік жазықтықта əуе кемесінің жағдайы 

абсолюттік биіктік тұрғысынан берілген абсолюттік (салыстырмалы) биіктігі;

3) абсолюттік шешім қабылдау биіктігі DA немесе салыстырмалы шешім қабылдау биіктігі 

DH – үш өлшемдік 3D қонуға кіруді орындау кезіндегі абсолюттік немесе салыстырмалы биіктігі, 

онда екінші екінші шеңберіне кету маневрні бастау қажет болған жағдайларда:

егер осы биіктікке қол жеткізгенге дейін əуе кемесінің командирімен немесе ұшқышпен 

қонуға кіруді жалғастыру үшін бағдарлар мен қажетті визуалды байланысы орнатылмаса;

əуе  кемесінің  кеңістіктегі  жағдайы  немесе  оның  қозғалысының  параметрлері  қауіпсіз 

қонуды қамтамасыз етпеген;

4) авариялық хабар беру – тиісті ұйымдарды іздестіру-құтқару қызметтерінің көмегіне 

мұқтаж əуе кемелері туралы хабардар ету жəне осындай ұйымдарға қажетті жəрдем көрсету 

үшін ұсынылатын қызмет көрсету;

5)  авариялық  жетекті  таратқыш  (бұдан  əрі  -  ELT)  –  белгіленген  жиілікте  айырықша 

сигналдарды беретін жəне қолданылуына байланысты, соққының нəтижесінде автоматты 

түрде жұмыс істейтін немесе қолмен іске қосылатын жабдықтарға қатысты қолданылатын 

жалпы термин. ELT келесі түрлерде болуы мүмкін:

автоматты тұрақты ELT (AF) – автоматты түрде іске қосылатын ELT, əуе кемесінің бортында 

тұрақты орнатылған;

автоматты ауыспалы ELT (AP) – автоматты түрде іске қосылатын ELT əуе кемесінің 

бортында қатаң бекітілген, бірақ осы əуе кемесінің бортынан оңай алынып тасталуы мүмкін;

автоматты  жайылмалы  ELT  (AD)  –  əуе  кемесінің  бортында  қатаң  бекітілген  жəне 

автоматты түрде жайылатын жəне соққының əсерінен іске қосылатын, ал кейбір жағдайларда 

гидростатикалық тетіктерге қосылатын, сондай-ақ оны қолмен жаюда қарастырылған ELT;

авариялық-құтқару  ELT  (S),  ол  төтенше  жағдайда  женіл  пайдалануға  болатын  етіп 

орналастырылған тірі қалғандарға қолмен əрекетке келтіруге болатын, əуе кемесінің бортынан 

оңай алынатын ELT;

6) авиациялық жұмыстар – басқа жеке жəне (немесе) заңды тұлғалардың мүдделері үшін 

пайдаланушы азаматтық əуе кемелерін қолдана отырып орындайтын мамандандырылған 

операциялар;

7) автоматты түрде бөлінетін борттық өздігінен жазғыш құрылғы – автоматты түрде əуе 

кемесінен бөлінуге қабілетті, əуе кемесінде орнатылатын борттық өздігінен жазылғыш құрылғы;

8) автоматты түрде қондыру жүйесі – қонуға кіру жəне қону кезінде əуе кемесінің автоматты 

түрде басқарылуын қамтамасыз ететін борттық жабдықтар;

9) автоматты түрде қонудың бір рет істен шығатын жүйесі – істен шыққан жағдайда, 

бұрышты  жағдай  немесе  ұшу  траекториясында,  ұшақтың  теңгерімінде  елеулі  өзгерістер 

болмайтын болса автоматты қону жүйесі бір рет істен шығу болып табылады, бірақ қону 

автоматты түрде орындалмайды;

10) адам мүмкіндіктері – авиация қызметінің қауіпсіздігі мен тиімділігіне əсер ететін адамның 

қабілеттерімен мүмкіндіктерінің шектері;

11) азаматтық авиация əуе кемесінің командирі – белгілі бір типтегі əуе кемесін өз бетінше 

басқаруға рұқсаты бар, коммерциялық авиациядағы ұшу тапсырмасына сəйкес немесе жалпы 

қолданыстағы авиацияның осындай құжатына сəйкес ұшуды (ұшуларды) қауіпсіз аяқтауға 

жауапкершілік жүктелген ұшқыш; 

12) азаматтық авиация саласындағы уəкiлеттi орган – Қазақстан Республикасының əуе 

кеңiстiгiн пайдалану жəне азаматтық, эксперименттiк авиация қызметi саласында басшылық 

ететiн орталық атқарушы орган;

13)  алдыңғы  шыныдағы  индикация  жүйесі  –  ұшу  барысын  шолу  аймағындағы  ұшу 

ақпараттарын ұшқышқа көрсетіп отыратын индикация жүйесі;

14)  алдыңғы  шыныдағы  индикациямен  қону  жəне  қонуға  кіру  үшін  бағдар  жүйесі  – 

коллиматорлы индикаторды пайдаланумен қону жəне қонуға кіру үшін бағдар жүйесі бортты 

аспапты жүйе болып табылады жəне ол жеткілікті ақпараттарды көрсетеді жəне əуе кемесінің 

алдыңғы шынысының белігілі бір бөлігіндегі бағдар мəліметтері конформды проекциялар 

түрінде салынған, сыртқы визуалды жағдаймен келісілген жəне ұшқышқа əуе кемесінің маневрін 

қолмен орындауға мүмкіндік беретін, осы ақпаратқа негізделген жəне қарастырылып отырған 

ұшулар санатында сипаттамалары мен сенімділігі қолданбалы болып табылатын бағдарлар;

15) апробациялау – сынау, зерттеу, тексеруге негізделген растау, бекіту;

16) аса жеңіл ұшу аппараттары – ұшу салмағы 750 кг төмен əуе кемелері, сондай-ақ 

аэростаттар, мотодельтапландар, дельтапландар, парапландар жəне басқада осы санаттағы 

ұшу аппараттары;

17) аспаптар бойынша қонуға кіру – аспаптар бойынша қонуға кіру схемасының негізінде 

навигациялық бағыттағы жабдықты пайдаланумен кіру немесе қону, қонуға кіруді орындаудың 

екі əдісі бар:

тек қырымен навигациялық бағдарды пайдалану арқылы аспаптар бойынша екі өлшемді 

(2D) қонуға кіру;

қырымен, сондай-ақ тік навигациялық бағдарды пайдалану арқылы аспаптар бойынша 

үш өлшемді (3D) қонуға кіру;

қырымен  жəне  тік  навигациялық  бағдар  келесілердің  көмегімен  қамтамасыз  етілетін 

бағдарды көрсетеді:

жер үсті радионавигациялық құралдар немесе компьютермен берілетін жер үсті, спутникті, 

автономды навигациялық құралдар немесе осы құралдардың кешені;

қонуға кіру жəне жабдықпен қону келесідей болып жіктеледі:

қонуға дəл емес кіру жəне NPA қонулары – азимутты бағдарды қолдана отырып, жабдықтар 

бойынша қону жəне қонуға кіру, бірақ глиссад бойынша бағдар қолданылмайды;

қонуға дəл кіру жəне PA қонулары– азимутты жəне минимум глиссадпен дəл бағдар 

қонудың белгілі бір санаттарымен қолданылатын жабдықтар бойынша қону жəне қонуға кіру, 

бірақ глиссад бойынша бағдар қолданылмайды;

азимутты жəне глиссад бағдары келесілерді қамтамасыз ететін бағдарға жатады:

жер  үсті  навигациялық  құралдар  немесе  компьютермен  шығарылатын  навигациялық 

мəліметтер;

18) аспаптар бойынша қонуға кіру рəсімдері – ұшқыш аспаптар бойынша орындалатын 

алдын-ала белгіленген маневрлердің сериясы, қонуға кірудің бастапқы кезеңіндегі бақылау 

нүктесінен, кедергілерге соқтығысуды болдырмауды қарастыратын, бекітілген талаптарды 

сақтау кезінде немесе сəйкес жағдайда бекітілген бағыт басынан қону орындалуы мүмкін 

нүктеге дейін, ал егер қону орындалмаса, онда бағытта немесе күту аймағында кедергілерде 

ұшу критерийлері қолданылатын нүктеге дейін, аспаптар бойынша қонуға кіру тəртіптемесі 

келесідей болып жіктеледі:

қонуға дəл кірмеу тəртібі – азимут бойынша бағдарлау қолданылатын, А глиссад бойынша 

бағдар қолданылмайтын, аспаптар үлгісі бойынша қонуға екіөлшемді (2D) кіруді орындау үшін 

арналған, аспаптар бойынша қону схемасы,

тік бағдармен қонуға кіру тəртібі – А типті аспаптар бойынша қонуға үшөлшемді (3D) 

кіруді орындау үшін арналған PBN сипаттамаларына негізделген навигациясыны пайдалану 

арқылы қонуға кіру схемасы,

қонуға дəл кіру тəртібі – қонудың белгіленген санатымен, азимут жəне глиссад бойынша дəл 

бағдар қолданылатын А немесе В үлгісіндегі аспаптар бойынша қонуға үшөлшемді (3D) кіруді 

орындау үшін арналған, навигациялық жүйелерді (ILS, MLS, GLS и SBAS САТ I) пайдалану 

негізінде аспаптар бойынша қонуға кіру схемасы;

19) аспаптар бойынша ұшу қағидалары – аспаптарды метеорологиялық жағдайда ұшуды 

орындауды реттейтін қағидалар қатары;

20)  аспаптартар  бойынша  ұшу  тəртіптемесі  (схемасы)  –  электрондық  немесе  баспа 

түрінде жарияланатын ұшқыш пилотаждық аспаптартармен орындалатын ұшудағы алдын-

ала айқындалған маневр қатарының сипаттамасы;

21) аспаптартар бойынша ұшып келудiң стандартты бағыты – аспаптар бойынша ұшу 

қағидалары (бұдан əрi - АҰҚ) бойынша əдетте əуе қозғалысына қызмет көрсету (бұдан əрi - 

ƏҚҚ) бағытында кiру нүктесiнен аспаптар бойынша қонуға енудiң жарияланған схемасымен 

ұшу басталатын нүктеге дейiнгi ұшып келудiң белгiленген бағыты;

22)  аспаптар  бойынша  ұшып  шығудың  стандартты  бағыты  –  əуеайлағыты  немесе 

əуеайлақтың белгiлi бiр ұшып көтерiлу-қону жолағына əдетте тапсырылған ƏҚҚ бағытында 

негізгі нүктесiмен байламалы АҰҚ бойынша ұшып шығудың белгiленген бағыты;

23) аспапты метеорологиялық шарттары – көрінудің ұзақтығы шамасында өрнектелген 

метеорологиялық шарттар, бұлттарға дейінгі қашықтық жəне бұлттың төменгі шекарасындағы 

биіктік, бұл шамалар визуалды метеорологиялық шарттар үшін бекітілген минимумнан төмен;

24) аэронавигациялық ақпарат – əуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз ету, ƏҚҚ жəне əуе 

қозғалысын басқару (бұдан əрi - ƏҚБ) мақсаттары үшін деректерді жинау, талдау жəне өңдеу 

нəтижесінде алынған ақпарат;

25) аэронавигациялық карта – ұшу мақсаттарына арналған жер беті учаскесінің оның 

бедерінің жəне жасанды құрылғылардың шартты белгісі;

26) аэростат – оның көтерілу күші тығыздығы ауа тығыздығынан жеңіл, қабықтағы газ 

есебінен құрылады ауадан (қоршаған ортадан) жеңіл ұшу аппараты;

27) əуе кемелерінің жақындасуы – əуе кемелерінің арасындағы қашықтық, сол сияқты 

олардың  салыстырмалы  орналасуы  жəне  жылдамдығы  мынадай,  осы  əуе  кемелерінің 

қауіпсіздігі қауіп-қатерге қойылуы мүмкін жағдай келесідей болып жіктеледі, ƏҚҚ органының 

қызметкерлері немесе ұшқышының пікірі бойынша болатын жағдай, ол:

соқтығысу тəуекелі – əуе кемелерінің жақындасу салдарынан соқтығысу қауіпт қатері 

пайда болатын жағдай, санаты;

ұшу қауіпсіздігіне кепілдік берілмеген – əуе кемелерінің жақындасу салдарынан осы əуе 

кемелерінің қауіпсіздігіне қауіп төнуі мүмкін жағдай санаты;

соқтығысу тəуекелі болмаған – əуе кемелерінің жақындасу салдарынан соқтығу қауіпті 

болмаған жағдай санаты;

тəуекел айқындалмаған – əуе кемелерінің жақындауы жағдайының санаты, жеткілікті толық 

ақпараттың болмауы, орын алған соқтығысу тəуекелін айқындауға мүмкіндік бермейді немесе 

бар мəліметтер бір-біріне қайшы жəне сендіретін жеткілікті мəліметтер жоқ немесе бұл тəуекел 

деңгейін айқындауға мүмкіндік бермейді;

28) əуе кемесі – жер (су) бетiнен шағылысатын ауамен өзара əрекеттен бөлек, ауамен 

өзара əрекет есебiнен атмосферада ұсталатын аппарат;

29) əуе кемесінің мұздануы – əуе кемесіні түрлі бөліктерінде мұздың қатуы;

30) əуе кемесінің ұшуды пайдалану бойынша нұсқаулығы – пайдаланатын мемлекет үшін 

қолданбалы жетекшілік жəне кəдімгі, ерекше жəне авариялық жағдайлардағы əрекет ету 

ретінен тұратын, бақылау карталарында, шектеулерде, ұшу-техникалық сипаттамалар туралы 

ақпараттардан жəне əуе кемесінің жүйелері туралы мəліметтерден, сондай-ақ басқада əуе 

кемесінің пайдалануымен байланысты материалдардан тұрады;

31) əуе кемесінің ізіне түсу – ұшуда жеке əуе кемелерінің төрт өлшемді орны туралы 

мəліметтер уақытының стандартталған интервалы арқылы жерде тіркеу жəне жаңартуды 

жүргізуді қарастыратын пайдаланушы белгілеген процесс;

32) əуе қозғалысына қызмет көрсету – əуе қозғалысына ұшу-ақпараттық қызмет көрсету, 

авариялық хабар беру, диспетчерлік қызмет көрсету (аумақтық диспетчерлік қызмет көрсету, қонуға 

жақындағанда диспетчерлік қызмет көрсету немесе əуеайлақта диспетчерлік қызмет көрсету);

33)  ƏҚҚ  ауданы  –  белгіленген  мөлшердегі  əуе  кеңістігі,  олардың  шекарасында  əуе 

трассалары бойынша əуе қозғалысына жəне олардан тыс маршруттарға қызмет көрсету 

аудандық диспетчерлік орталықтың диспетчері арқылы жүзеге асырылады;

34) ƏҚҚ маршруты – əуе қозғалысына қызмет көрсетуді қамтамасыз ету мақсатында 

қозғалыс ағынын бағыттауға арналған белгіленген маршрут;

35) əуе трассасы – дəліз түріндегі бақыланатын əуе кеңiстiгi (немесе оның бөлігі);

36) əуеайлақ ауданы (тораптық диспетчерлік аудан (Terminal control area (ТMA) – əдетте 

бір немесе бірнеше ірі əуеайлағы маңындағы ƏҚҚ маршруттарының түйісу орнында құрылатын 

диспетчерлік аудан;

37)  əуеайлақ  (гидроəуеайлақ)  –  жер  немесе  су  бетінің  толықтай  немесе  ішінара  əуе 

кемелерінің келуіне, жөнелтілуіне жəне осы жер бетімен қозғалуына арналған белгілі бір 

учаскесі (ғимараттарды, құрылыстарды жəне құрал-жабдықты қоса алғанда);

38) əуеайлақ схемасын əзірлеу процесі – аспаптар бойынша ұшу схемасын немесе қандайда 

бір өзгерістерге немесе құруға алып келетін, ұшуды схемасыз жобалау үшін сипатты болатын 

аспаптар бойынша процесс;

39)  əуеайлақ  туралы  деректер  –  əуеайлағына  қатысты  деректер  оның  мөлшерi, 

координаттары,  өзге  де  оған  қатысты  ұшу-қону  жолағы,  рульдеу  жолдар,  қондырғылар, 

жабдықтар, ұшуларды орындау бойынша құралдар мен рəсiмдер туралы егжей-тегжейлi 

мəлiметтердi қамтиды;

40) əуеайлақтың қолданбалы пайдалану минимумы бойынша ұшуды орындау үшін əуе 

кемесі командирінің (екінші ұшқыштың) біліктілігі – ұшу-қону жолағы қашықтығының көрінісі 

(бұдан əрі - RVR) / көріну (бұдан əрі - VIS) минималды мүмкін мəні жəне шешім қабылдаудың 

абсолютті немесе салыстырмалы биіктігі (бұдан əрі - DA/DH), ал қажет болған жағдайда 

осы  типтегі  ƏК  ұшуы  мен  қонуын  қауіпсіз  жүргізуге  рұқсат  беретін  бұлттардың  төменгi 

шекарасының биiктiгi;

41) əуеайлақтың пайдалану минимумы – келесілер үшін əуеайлақты пайдалану шектеулері:

ұшу-қону жолағында көз көрерлік қашықтықтың жəне/немесе бұлттық параметрлердің 

қажеттілігіне қарай көз көрерлік шамасында білдіретің ұшып көтерілу;

ұшу-қону  жолағында,  MDA/H  көз  көрерлік  қашықтықтың  жəне/немесе  бұлттық 

параметрлердің қажеттілігіне қарай көз көрерлік шамасында өрнектелетін аспаптар бойынша 

қонуға екі өлшемді (2D) кіруді орындау кезіндегі қонулар;

үлгісіне жəне/немесе ұшу санатына сəйкес ұшу-қону жолағында жəне DA/H көз көрерлік 

қашықтықтың жəне/немесе көз көрерлік шамасында өрнектелетін аспаптар бойынша қонуға 

үшөлшемді (3D) кіруді орындау кезіндегі қонулар;

42) бағдардан айырылу – ұшқыш (экипаж) белгiленген ұшуды жалғастыру үшiн қажеттi 

дəлдiкпен өзiнiң тұрған жерiн айқындай алмайтын жағдай;

43) байланыстың талап етілетін сипаттамаларының ерекшелігі RCP – сипаттамаларға 

негізделген,  байланысты  жүзеге  асыру  үшін  қажетті,  операциялар  мен  əуе  кемесінің 

мүмкіндіктері, тиісті жер үсті жабдықтары мен ƏКК ұсынуға талаптар жиынтығы; 

44) бақылаудың талап етілетін сипаттамаларының ерекшелігі RSP – сипаттамаларға 

негізделген,  бақылауды  жүзеге  асыру  үшін  қажетті,  операциялар  мен  əуе  кемесінің 

мүмкіндіктері, тиісті жер үсті жабдықтары мен ƏҚҚ ұсынуға талаптар жиынтығы; 

45) бақылау жəне түзетудің жер үсті жүйесі – жер үсті таратқыштан тікелей бақылау жəне 

түзету бойынша пайдаланушы ақпараттарды алушы бақылау жəне түзету көмегімен алады;

46) бар болатын қону қашықтық – қонғаннан кейінгі əуе кемесінің жүрісі үшін бар болатын 

жəне жарамды болып табылатын ұшу-қону жолағының ұзындығы;

47) барлық ауа райы ұшулары кезінде əуе кемесін жəне оның жабдықтарын пайдалануды 

шектеу бойынша, əуе кемесінің минимумы – осы типтегі əуе кемесінде ұшу мен қонуды қауіпсіз 

жүргізуге мүмкіндік беретін RVR жəне МDA/DA/H минималды мүмкіндік мəні бойынша белгіленеді;

48) барлық ауа райындағы ұшулар – визуалды бағдарды шектейтін ауа райы жағдайында 

қонуға кіру немесе қону, ұшу, ұшып шығу, кез келген жер үсті қозғалысы;

49)  барометрлiк  биiктiк  –  абсолюттік  биіктік  шамасында  көрсетілген,  осы  қысымға 

стандартты атмосфера бойынша сəйкес келетін атмосфералық қысым;

50) биіктік бойынша жиынтық қате – берілген барометрлік биіктікпен (ұшу эшелоны) əуе кемесі 

болатын нақты барометрлік биіктік арасындағы тік жазықтықтағы геометриялық айырмашылық;

51) биіктікті өлшеу жүйесінің кемшілігі – биіктік өлшегіште барометрлік қысымды дұрыс бекіту 

шартында жəне ұйтқымаған қоршаған орта қысымына сəйкес келетін, барометрлік биіктікте 

биіктік өлшегіш индикаторындағы абсолютті биіктік арасындағы айырмашылық;  

52)  борттағы  өздігінен  жазатын  құрал  –  авиациялық  оқиғаға  немесе  оқыс  оқиғаға 

тергеп-тексеру  жүргізу  үшін  қосымша  мəліметтер  көзі  ретінде  əуе  кемесінің  бортында 

орналастырылатын кез келген өздігінен жазатын аспап;

53) бұлттардың төменгі шегарасының биіктігі – құрлық немесе су бетінің жəне 6000 м (20000 

фут) төмен орналасқан бұлттардың ең төменгі шекарасының арасындағы жəне аспанның 

жартысынан астамын қамтитын тік қашықтық;

54)  векторлау  (радиолокациялық  бағыттау)  –  ƏҚҚ-дің  қадағалау  жүйесін  пайдалану 

негізінде белгіленген бағыттарды көрсету арқылы əуе кемесіні навигациялық бағытталуын 

қамтамасыз ету;

55) визуалды маневрлеу аймағы (шеңбер бойынша ұшулар) – қонуға кіруді шеңбер бойынша 

орындайтын əуе кемелерi үшiн кедергілерден жоғары биіктікті ескеретін аймақ;

56) визуалды метеорологиялық жағдайлар – сəйкес бекітілген немесе одан асатын бұлттар 

шекарасының төменгі биіктігі мен бұлттарға дейінгі қашықтығы, көріну ұзақтығының шамасымен 

белгіленетін метеорологиялық жағдай;

57)  демалыс  уақыты  –  ұшу  немесе  кабина  экипажының  мүшелері  барлық  қызметтік 

міндеттерді орындаудан босатылған кездегі жəне (немесе) оған дейінгі қызметтік міндеттерін 

орындау кезеңінен кейінгі үздіксіз жəне белгіленген мерзім;

58) дирижабль – қуат қондырғысын қозғалысқа келтiретiн басқарылатын аэростат;

59) екі рет істен шығатын автоматты қону жүйесі – автоматты қону жүйесі екі рет істен 

шығатын болып табылады, ал қонуға кірген жағдайда, тегістелу мен қону автоматтандырылған 

жүйенің қалған бөлігінің көмегімен орындалуы мүмкін;

60) екі рет істен шығатын құрамдастырылған қону жүйесі – екі немесе одан көп тəуелсіз қону 

жүйелерiнен тұратын жүйе, жəне бір жүйе істен шыққан жағдайда, бағыттау немесе басқару, 

қалған жүйемен (жүйенің қалғаны) қамтамасыз етіледі, бұл қонуды орындауға мүмкіндік береді.

Ескертпе:  екі  рет  іс  тен  шығатын  құрамдастырылған  қону  жүйесі  алдыңғы  əйнектегі 

бақыланатын индикациямен автоматты қону жүйесінің бір рет істен шығатын жүйесінен тұруы 

мүмкін, ол ұшқышқа автоматты қону жүйесі істен шыққан соң қолмен басқару арқылы қонуды 

орындауға мүмкіндік береді;

61) екінші шеңберіне кету нүктесі – аспаптарпен қонуға кіру схемасындағы нүкте, кедергілер 

үстімен биіктіктің минималды қорын қамтамасыз ететін немесе етуге дейінгі ұшу алдын-ала 

жазылған схемасындағы екінші шеңберіне өтуден басталуы тиіс;

62) екінші шеңберіне кету схемасы – қонуға кіруді жалғастыру мүмкін емес болған жағдайда 

ұстауға болатын тəртіп;

63) ең жоғары салмақ – ең жоғары сертификатталған ұшу салмағы;

64) ерекше жағдай – авиациялық техника кенеттен істен шығу нəтіжесінде пайда болатын 

жағдай немесе əуе кемесінің кəдімгі басқарудан ерекшеленетін, экипаж əрекетінен талап 

етілетін шартқа əуе кемесі сай келуі;

65) жабдықтың минималды тізбесі (бұдан əрі - МЕL) – əуе кемесі осы типі үшін үлгілік МЕL-

не сəйкес немесе неұрлым қатаң талаптарға сəйкес пайдаланушымен құрылатын жабдықтың 

нақты компоненті істен шыққан жағдайда əуе кемесінің пайдаланылуын қарастыратын тізбесі;

66)  жабдықтың  үлгілік  минималды  тізбесі  (бұдан  əрі  -  ММЕL)  –  ұшудың  басталуына 

кедергі  келтірмейтін  бір  немесе  бірнеше  ақаулық,  жабдықтың  компонентін  айқындайтын 

жəне мемлекетпен бекітілген əзірлеуші, əуе кемесі нақты типі үшін типтік құрылымға жау-

апты ұйымдармен құрылатын тізбе, ММЕL ерекше пайдалану шарттары, шектеулер мен 

қағидалар келісілуі мүмкін;

67) жағармайдың соңғы резерві – белгіленген пунктің қосалқы əуеайлақ талап етілмейтін, 

белгіленген пункт əуеайлағына немесе келу кезінде есептелген қону салмағын пайдалану 

мен белгіленген пункттің қосалқы əуеайлағына келу кезіндегі жағар май қорын көрсетеді; 

68)  жазық  жер  –  25  км  радиусында  200  м  (650фут)  бедерінің  салыстырмалы  артық 

болатын жерлері;

69) жалпы мақсаттағы авиация – жеке жəне (немесе) заңды тұлғалардың меншiгiндегі жəне 

оқу, спорттық, мəдени-ағарту iс-шараларын жүргiзу, техникалық шығармашылықты дамыту, əуе 

кемесiн пайдаланушының жеке қажеттіліктерiн қанағаттандыру мақсаттарда пайдаланылатын 

азаматтық авиация, сондай-ақ ақысы төленбей жəне жалдаусыз пайдаланылатын, мақсаттары: 

жолаушыларды, багажды, жүкті жəне пошта жөнелтілімдерін тасымалдау;

авиациялық жұмыстарды орындау;

iздестiру-құтқару жəне авариялық-құтқару жұмыстарын жүргiзу, дүлей зілзалалар болған 

жағдайда жəрдем көрсету;

70) жел қозғалысы – кіретін жəне шығатын ағындардан тұратын əуе кеңістігіндегі жел 

бағыты мен жылдамдығының өзгерістері:

жел қозғалысы əлсіз – 0-ден 2 м/с дейін (0 ден 4 торапқа дейін) 30 м (100 фут) биіктікті 

қоса алғанда;

бірқалыпты жел қозғалысы – 2-ден 4 м/с дейін (5-тен 8 торапқа дейін) 30 м (100 фут) 

биіктікті қоса алғанда;

күшті жел қозғалысы – 4-тен 6 м/с дейін (9-дан 12 торапқа дейін) 30 м (100 фут) биіктікті 

қоса алғанда;

өте күшті жел қозғалысы –6 м/с жоғары (12 торапқа) 30 м (100 фут) биіктікте;

71) жоғары назардың салыстырмалы биіктігі – жоғары назардың салыстырмалы биіктігі 

ұшу-қону  жолағы  шегінен  салыстырмалы  жоғары  биіктікке  сəйкес  келеді  жəне  ұшақтың 

сипаттамалары мен оның автоматты түрде қонатын екі өлшемді жүйесінің негізіне орнатылады, 

егер автоматты қону жүйесінің резервті бөлігінің бірі істен шығатын болса, немесе сəйкес 

жер үсті жабдықтары істен шықса, қонуға кірудің жоғары САТ ІІІ санаты тоқтатылып екінші 

шеңберіне кетеді;

72) кабиналық экипаж мүшесі – ұшу экипажының мүшесі болып табылмайтын, əуе кемесінің 

командирымен немесе пайдаланушымен тапсырылған əуе кемесінің бортындағы міндеттерді 

орындайтын,  жолаушылар  мен  жүк  тасымалына  қызмет  көрсету  мақсатында  қауіпсіздік 

мүддесімен авиациялық персоналға жататын тұлға;

73) кедергілердің бос аймағы OFZ – əуе кемелері ұшуларын қамтамасыз ету үшін қажетті, 

тек ең төмені салмағы жəне сынғақ конструкциясы бар нысандар ғана бекітілуі мүмкін жəне 

осы үстіңгі беттіктермен шектелген, жолақтың сол бөлігі жəне екінші шеңберіне кету аймағын 

шектеуге арналған беттік пен ішкі өтпелі беттік, қонуға кіру аймағын шектеу үшін ішкі беттіктің 

жоғары бөлігіндегі əуе кеңістігі;

74) кету (қайта оралу) межесi PNR – əуе кемесі межелі əуеайлағына дейін бағыт бойынша 

ұшуды, сондай-ақ осы рейс үшін бағытта қосалқы əуеайлағына дейін ұшуды жалғастыра алатын 

ең соңғы географиялық нүкте;

75) коллиматорлық индикатор HUD – ұшу бағытында ұшқыштың көру аясындағы кабинадан 

тыс кеңістікте ұшу дерек көрсетілген индикация жүйесі;

76) конфигурациядан ауытқу тізбесі CDL – ұшу-техникалық сипаттамаларының өзгерістері 

мен  сəйкес  келетін  пайдалану  шектеулер  туралы  кез-келген  ақпараттың  қажет  кезінде 

қамтитын  жəне  ұшудың  басында  болмауы  мүмкін  үлгілік  əуе  кемесінің  барлық  сыртқы 

бөліктерін айқындайтын мемлекетпен бекітілген əзірлеуші, үлгілік конструкцияға жауапты 

ұйыммен құрылған тізбе;

77) көзбен шолудың бірлескен жүйесі CVS – SVS синтезделген көзбен шолу жүйелері жəне 

EVS көзбен шолудың кеңейтілген мүмкіндіктерімен техникалық көзқарас жүйесінен алынатын 

суреттемелердің индикация жүйесі;

78) көзбен шолудың кеңейтілген мүмкіндіктерімен техникалық көру жүйесі EVS – кескін 

датчигін пайдалануға негізделген, нақты уақыт масштабындағы сыртқы жағдайдың электронды 

көрінісін индикациялау жүйесі;

79) көзбен шолып ұшу – əуе кемесінің кеңiстiктегi жағдайын жəне оның тұрған жерiн табиғи 

көкжиек жəне жердегi бағдар бойынша ұшқыш оны көзбен шолып айқындайтын кездерде 

орындалатын ұшу;

80) көзбен шолып ұшулардың қағидалары (бұдан əрі - КҰҚ) – визуалды метеорологиялық 

жағдайларда ұшуды орындауды реттейтін қағидалар қатары;

81) көзбен шолып ұшулардың қағидалары бойынша арнайы ұшу (бұдан əрі - КҰАҚ) – ƏҚҚ 

органымен рұқсат етілген, КҰҚ бойынша ең төмен ұшу жағдайына қарағанда қолайлылығы 

төмен метеорологиялық жағдай кезінде диспетчерлік аймақта орындалатын ұшу;

82) көру мүмкіндігі – авиациялық мақсаттар үшін көру мүмкіншілігі келесі шамаларды 

көрсетеді:

ашық аяда бақылау кезінде, жерге жақын орналасқан қолайлы мөлшердегі қара нысанды, 

ажыратуға жəне тануға болатын ең үлкен қашықтық;

жарық емес аяда 1000 кд жуық жарық күшінің сəулесін ажыратуға жəне тануға болатын 

ең үлкен қашықтық; 

83) күтпеген пайдалану жағдайлар – жағдайды жоспарлауға көнбейтін, мысалы, болжап 

болмайтын ауа райы жағдайы, жабдықтардың жөндеуге келмеуі немесе пайдаланушыдан 

тəуелсіз əуе қозғалысының тоқтаулары;

84) күрделi метеорологиялық жағдайлар – метеорологиялық көрiну 2000 м жəне одан аз 

жəне (немесе) олардың жалпы саны кезiнде екі октанттан астам кезде БТШБ 200 м жəне одан 

төмен болатын жағдайлар;

85) күту аймағы – қонуға кіруге жəне (немесе) əуеайлағына жақындау кезегін əуе кемелері 

күтуі үшін əуеайлақтың (əуеторабы) ауданында радионавигациялық нүктесi (бұдан əрi - РНН) 

үстiнде белгiленген белгiлi бiр мөлшердегi əуе кеңiстiгi;

86) күту аймағында ұшу схемасы - əуе кемесiнiң келесi рұқсат берудi күту үшiн белгiлi бiр 

əуе кеңiстiгi шегiнде қалуына мүмкiндiк беретiн алдын-ала белгiленген маневр;

87)  кішігірім  ұшақ  –  ең  жоғары  сертификатталған  ұшу  салмағы  5700  кг  немесе  одан 

төмен ұшақ;

88) қауіпсіз биіктік – əуе кемесіні жермен (сумен) соқтығысуын немесе онымен жанасуын 

кепілдендіретін ең аз мүмкін ұшу биіктігі;

89) қауіпсіз мəжбүрлі қонуы – орындалуы кезінде əуе кемесінде жəне жер бетінде болатын 

тұлғалардың дене жарақатын алмауына жеткілікті негіз болуы мүмкін мəжбүрлі қонуы немесе 

авариялық суға қонуы;

90)  қауіпті  жүктер  –  техникалық  нұсқаулықта  келтірілген  немесе  оған  сəйкес 

конфигурацияланған, қауіпті жүктер тізбесінде көрсетілген жəне қоршаған орта немесе мүлікке, 

қауіпсіздікке, денсаулыққа қауіп келтіретін бұйымдар немесе заттар;

91) қашықтықтан басқарылатын авиациялық жүйе – ұшқышсыз ұшу аппараты, басқару 

жəне  бақылау  желілеріне  қажетті  сонымен  байланысты  жабдықтар,  сондай-ақ  ұшуды 

орындау  барысында  кез  келген  сəтте  талап  етілетін,  кез  келген  басқа  жүйелер  енетін, 

конфигурациялайтын элементтер кешені;

92) қозғалтқыш – əуе кемесін қозғалысқа келтіру мақсатында қолданылған немесе қолдануға 

арналған құрылғы, ол қызмет көрсету мен бақылауға қажетті компоненттер мен жабдықтардан 

тұрады, бірақ ауа бұрандасы/тасымалдаушы бұрандалар (егер олар қолданылатын болса) 

енбейді;

93) қону аймағы TDZ – қонып жатқан ұшақтың бірінші ұшу-қону жолағы жанауына арналған 

оның кіріудегі ұшу-қону жолағының бір бөлігі;

94) қонуға автоматты түрде кіру режимі бар ұшуды автоматты басқару жүйесі – қонуға кіру 

кезінде ұшақтың ұшу траекториясын автоматты басқаруды қамтамасыз ететін борттық жабдық; 

95)  қонуға  визуалды  кіру  –  аспаптар  бойынша  қонуға  кіру  схемасы  ішінара  немесе 

толығымен сақталмаған жағдайда жəне қонуға кіру визуалды жер үсті бағдарымен орындалған 

жағдайда АҰҚ бойынша ұшу кезінде қонуға кіру; 

96) қонуға кiру жəне ұшып көтерiлудiң соңғы кезеңiнiң аймағы FATO – iлiну немесе қону режимiне 

дейiн қонуға кiру маневрiнiң аяқталу кезеңi орындалатын жəне ұшып көтерiлу маневрi басталатын 

белгiленген аймақ жəне FATO 1-санатты ұшу-техникалық сипаттамалары бар тiкұшақтарды 

пайдалануға тиiс болған жағдайларда, үзілген ұшудың орналасатын аймағын қамтиды;

97) қонуға кіруге тыйым салу нүктесі – аспаптар бойынша қонуға кіргеннен кейінгі нүкте, егер 

хабарланатын көз көрерлік немесе бақылау RVR əуеайлақтың пайдалану минимумынан төмен 

болса əуеайлақтың үстінде 300 м (1000 фут) төмен немесе қонуға кірудің соңғы учаскесінің 

шегінде жалғаспайды;

98) қонуға кірудің соңғы кезеңі – қонуға кірудің соңғы кезеңінің бекітілген бақылау нүктесінен 

(немесе нүктеде) басталатын немесе мұндай нүкте болмаған жағдайда жабдықпен қонуға 

кіру схемасының бөлігі:

соңғы стандартты бұрылу соңында, тікелей қону бұрылу немесе «ипподром» үлгісіндегі 

схемасында жақындау жолының желігіне бұрылу, егер мұндай бұрылыстар қарастырылған 

болса, немесе

қонуға  кіру  схемасындағы  жолдың  соңғы  желігіне  шығу  нүктесінде  жəне  əуеайлақ 

ауданындағы нүктеде аяқталады, онда қону орындалуы мүмкін, немесе екінші шеңберіне 

кету басталады;

99) қонуға кірудің соңғы учаскесі – ҰҚЖ-ның екі жақты қақпасына шығу жүргізілетін шектегі, 

аспаптар бойынша кіру схемасының учаскесі; 

100) қонуға тұрақты кіру Sap – егер нүкте жоғарыда орналасқан болса, тегістеу маневрі 

басталатын жерден ұшу-қону жолағының шегі немесе нүктесі жоғары болатын, 50 фут нүктесіне 

дейінгі  абсолютті/салыстырмалы  биіктікке  немесе  алдын-ала  айқындалған  нүктеге  дейін 

ұшу траекториясы үстіндегі жылдамдық жəне бақылау, орындалған сəйкес конфигруация 

жағдайының қонуға бақыланған кіруі;

101) қосалқы əуеайлақ – егер тағайындалған əуеайлағына ұшып бару немесе қону мүмкiн 

емес немесе орынсыз болған жағдайда əуе кемесi бағыталуы мүмкiн əуеайлақ, онда əуе 

кемесіне техникалық сипаттамаларына сəйкес келетін қызметтің қажетті түрлері мен құралдары 

бар жəне ол пайдаланудың күтілетін уақытында жұмысқа қабілетті болады.

Қосалқы əуеайлақтарға мынадай жатады:

ұшу кезіндегі қосалқы əуеайлақ – егер ұшудан кейін көп ұзамай əуе кемесіне қонуға 

қажеттілік  туындағанда  болатын  қосалқы  əуеайлақ  жəне  оны  ұшатын  əуеайлақ  ретінде 

пайдалануға мүмкін болмайды;

бағыт бойынша қосалқы əуеайлақ – бағыт бойынша ұшу кезінде қосалқы əуеайлағына бару 

қажеттілік туындағанда, əуе кемесіне қонуға болатын қосалқы əуеайлақ; 

тағайындалған пункттің қосалқы əуеайлақ – қонуы белгіленген əуеайлағына қону мүмкін 

емес немесе орынсыз болған жағдайда əуе кемесіне қонуға болатын əуеайлақ;

102) қосалқы əуеайлағына барудың көбейтілген уақытымен ұшуларды жүргізу кезіндегі 

сындарлы маңызды жүйе EDTO – EDTO ұшу қауіпсіздігіне жұмыстың нашарлауы немесе 

істен шығуы едəуір ықпал ететін ұшақ жүйесі немесе EDTO ұшуын орындау кезінде ұшақтың 

қауіпсіз ұшуы мен қонуын қамтамасыз ету үшін ерекше сындарлы мəні бар үздіксіз қызмет етуі;

103) қосалқы əуеайлағына барудың ең көп уақыты – қосалқы əуеайлақ бағытына қандайда 

бір нүктеден бағытта ұшу уақытымен өрнектелген, ең көп жол берілетін арақашықтық;

104) құрғақ ұшу-қону жолағы – ұшу-қону жолағы, егер оның беті ылғал немесе ластанған 

болмаса жəне онда пайдалануға арналған аймақ шегінде көрінетін ылғал болмаса құрғақ 

болып есептеледі; 

105) маңызды кедергі – нақты схемасы əзірленген, сол ұшу түрін орындау кезінде əуе 

кемесінің ұшу қауіпсіздігі үшін əлеуетті қауіпті көрсететін жəне жергілікті іргелес жəне қоршаған 

орта элементтерінен едəуір жоғары болатын тұрақты жəне уақытша жасанды тұрғызылған 

нысан немесе кез-келген табиғи жергілікті элемент;

106) маркер – шекаралар (шекара) немесе кедергілерді белгілеу үшін жер деңгейінен 

жоғары бекітілетін нысан;

107) метеорологиялық ақпарат – метеорологиялық жинақ, талдау, болжам, нақты жəне 

күтілетін метеорологиялық шарттарға қатысты кез-келген хабарлама;

108) навигациялық ерекшелік – бекітілген əуе кеңістігі шегінде, сипаттамаларға негізделген, 

навигация  шартындағы  ұшуларды  қамтамасыз  ету  үшін  қажетті  əуе  кемесіне  жəне  ұшу 

экипажына талаптар жиынтығы;

109) оқшауланған əуеайлақ – осы ұшақ үлгісіне арналған тағайындалған пунктіне қосалқы 

əуеайлақ болмағанда қолданылатын тағайындалған пункт əуеайлақ;

110) орналасқан екпін алу дистанциясы – ұшуды жүзеге асырып жатқан əуе кемесі екпін 

алуы үшін көзделген жəне жарамды болып табылатын ұшу-қону жолағының ұзындығы;

111)  ортаның  турбулентті  қозғалысы  –  олардың  статистикалық  үлгілік  орташа 

сипаттамаларын  айқындайтын,  шамасы  уақыт  пен  кеңістікте  кездейсоқ  өзгерістерді 

сипаттайтын ағынның жағдайы;

112) өтпелі қабаты – эшелонмен өту жəне өтудің абсолютті биіктігі арасындағы əуе кеңістігі;

113) өтпелі метеорологиялық көріну CMV – хабарланатын метеорологиялық көріністен 

(RVR мəнінің біріне баламалы) шығатын мəн;

114) өту эшелоны – өткелдің абсолютті биіктігінен жоғары ұшу үшін қолданылуы мүмкін 

ұшудың ең төменгі эшелоны;

115)  психикалық  белсенді  заттар  –  алкоголь,  опиоидтер,  каннабиноидтер, 

жайбарақаттандыратын  заттар  жəне  гипнотикалық  дəрілер,  кокаиндер,  басқада 

психостимуляторлар, галлюциногендер жəне ұшпалы ерітінділер; темекі жəне кофеиндерге 

тыйым салынады;

116)  радиомен  хабар  беру  VOLMET  –  үздіксіз  жəне  қайталанатын  сөйлеу  радио 

хабарламасы арқылы SIGMET ақпараттары мен TAF болжамдарын, сəйкес METAR, SPECI 

жиынтықтарын ұсыну;

117) рульдеу – ұшып көтерілу жəне қонудан басқа өз ауырлығының есебінен əуеайлақтың 

беті бойынша əуе кемесінің қозғалысы;

118)  синтезделген  көзбен  шолу  жүйесі  SVS  –  ұшқыш  кабинасынан  ашылатын, 

болашақта сыртқы жағдайлардың синтезделген көрінісі деректерінің негізінде алынатын 

идикация жүйесі;

119) соқтығысуды ескертудiң борттық жүйесi СЕБЖ немесе TCAS – қайталама шолу 

радиолокаторының  қабылдау-жауап  беру  қондырғысы  мен  жабдықталған,  əуе  кемелері 

туындатуы мүмкін келіспеушілік жағдайлары туралы ақпараттарды жер үсті жабдықтарынсыз 

ұшқышқа ұсынатын қайталама шолу радиолокаторының қабылдау-жауап беру қондырғысының 

белгісін пайдалануға негiзделген жүйе;

120) спутникті қону жүйесі GNSS (GLS) – функционалды толықтырулардың жер үсті жүйесі 

деректеріне негізделген аспаптар бойынша қонуға кіру GBAS;

121) стандартты бұрылу – əуе кемесі белгіленген жол сызығына шығуы жəне кері бағытта 

жүруі үшін қарама-қарсы бағытта келесі бұрылумен белгіленген жол сызығынан басқа жаққа 

қайырманы орындауды кезіндегі маневр;

122) сындарлы аймақ ILS – бағыттық жəне глиссадтық таратқыштардың антенмен қатар 

белгілі бір мөлшердегі аймақ, онда ILS пайдаланумен кез-келген ұшуды орындау кезінде əуе 

кемелерді коса алғанда көліктік қорлар болмауы тиіс;

123) сындарлы аймақ MLS – азимутты жəне бұрыш орынды таратқыштардың антенмен 

қатар белгілі бір мөлшердегі аймақ, онда MLS пайдаланумен кез-келген ұшуды орындау кезінде 

əуе кемелерді коса алғанда көліктік қорлар болмауы тиіс;

124) сындарлы қозғалтқыш (қозғалтқыштар) – қарастырылып отырған жағдайға қатысты, 

əуе кемесінің сипаттамасына неғұрлым қолайсыз ықпал ететін қозғалтқыш (қозғалтқыштар);

125)  тағайындалған  əуеайлақ  –  ұшу  жоспарында  немесе  ұшу  тапсырмасында  (ұшу 

парағында)  жоспарланған  қону  əуеайлақ  ретінде  көрсетілген  əуеайлақ,  тағайындалған 

əуеайлақ, аралық əуеайлақ жəне соңғы əуеайлақ болып бөлінеді;

126) талап етілетін навигациялық сипаттамалар RNP – белгілі бір əуе кеңістігінің шегінде 

ұшуды орындау үшін қажетті навигациялық сипаттамалар туралы өтініштер; 

127)  таулы  əуеайлақ  (гидроəуеайлақ)  –  ойлы-қырлы  бедері  бар  жерде  орналасқан 

(гидроəуеайлақ), салыстырмалы асуы 500 м (1650 фут) асатын əуеайлақ жəне əуеайлақтың 

(гидроəуеайлақтың) бақылау нүктесінен радиусында 25 километрде немесе теңіз деңгейінен 

1000 м (3300 фут) биіктікте орналасқан əуеайлақ;

(Жалғасы 14-бетте)