5В071200 «Машина жасау» 5В072400 «Технологиялық машиналар және жабдықтар»

1. НЕГІЗГІ ТҮСІНІКТЕР. СЫЗЫҚТЫҚ КЕРНЕУЛІК КҮЙ

2. ЖАЗЫҚ КЕРНЕУЛІК КҮЙ

3. БАС КЕРНЕУЛЕР. БАС АЛАҢШАЛАРДЫҢ ОРНАЛАСУ ОРНЫ

4. ГУКТЫҢ ЖАЛПЫЛАМА ЗАҢЫ

5.КӨЛЕМДІК КЕРНЕУЛІК КҮЙДЕГІ ДЕФОРМАЦИЯНЫҢ ПОТЕНЦИАЛДЫҚ ЭНЕРГИЯСЫ.

6. БЕРІКТІК ЖОРАМАЛДАРЫ (ГИПОТЕЗАЛАРЫ

НЕГІЗГІ ТҮСІНІКТЕР

Нүктенің жанынан бөлініп алынған, куб тәріздес элементтің аудандарындағы кернеулері белгілі болса, онда ол нүктенің кернеулі күйі анықталған деп есептелінеді (ІV.1-сурет). Өйткені осы кернеулер арқылы нүктенің жанындағы, аудандары өзара параллель емес, кез келген элементтерінің белгісіз кернеулерін анықтауға болады. Нүктенің жанынан алынған сан алуан элементтердің ішінде аудандарындағы жанама кернеулері нөлге тең элемент біреу-ақ. Бұл элементтің өзара перпендикуляр үш аудандарын бас аудандар, ал олардың тік кернеулерін бас кернеулер деп атайды.

Бас кернеулер — берілген нүктенің кернеулі күйін сипаттайтын тұрақты шамалар. Олар шамалары мен таңбаларына байланысты ең үлкені σ₁, ортаншысы σ₂, ең кішісі σ₃ арқылы белгіленеді.

Бас кернеулерінің үшеуі де нөлге тең емес нүктенің кернеулі күйі көлемді кернеулі күй делінеді (ІV.2, а-сурет). Бас кернеулерінің бірі нөлге тең, ал қалған екеуі нөлге тең емес нүктенің кернеулі күйі, екі осьтік немесе жазық кернеулі күй деп аталады (IV_.2, б-сурет). Бас кернеулерінің екеуі нөлге тең болып, қалған біреуі нөлге тең емес нүктенің кернеулі күйі, бір осьтік немесе сызықтық кернеулі күй деп аталады (IV.2, в-сурет). Нүктенің сызықтық кернеулі күйі қарапайым, ал калған екеуі күрделі кернеулі күйлер деп ажыратылады.

СЫЗЫҚТЫҚ КЕРНЕУЛІ КҮЙ

Сызықтық кернеулі күйде тек созылған немесе сығылған брустардың нүктелері ғана емес, иілген арқалықтардың, сондай-ақ күрделі деформацияланған стерженьдердің нүктелері де болуы мүмкін (IV.3-сурет). Созылған (сығылған) брустың кез келген көлденең қимасындағы бірқалыпты таралған тік кернеу келесі формуламен анықталады (IV.4, а, б-сурет)