.
Белгісіз күштерін анықтауға статикалық теңдеулер жетіспейтін конструкцияларды статикалық анықталмаған жүйелер деп атайды.
Сонымен, белгісіз ішкі күштер құрылған статикалық теңдеулерден толық анықталады. Мұндай жүйелерді статикалық анықталған жүйелер деп атайды.
Шоғырлана жиналып әсер етуші кернеулер жергілікті кернеулер деп, ал пішіндері әр түрлі ойық, сызат, қуыс, жарықшақтар сияқты ақауларды механикада кернеу шоғырландырғыштар деп атайды.
Ең үлкен кернеудің орташа кернеуге қатынасын шоғырлану коэффициенті деп атайды
Кернеу дегеніміз, сыртқы күш әсерінен, денедегі шексіз кіші бөлшектердің арасындағы байланыс күштерінің өзгеру шамасы.
Қауіпті кернеу деп, дененің қирауына немесе үлкен пластикалық қалдық деформациясына сәйкес келетін кернеуді атайды.
Жаншылу деп жанасу беттеріңде пайда болған пластикалық деформацияны айтады.
Машиналарды айналдыру моменттерін (Ма) бір бөлшектен екінші бөлшекке жеткізуге арналған бұл стерженьдер біліктер деп аталады.
Июші күштер басты жазықтықтардың біріңде жатса, онда иілу көлденең жазық иілу деп аталады.
Сыртқы күштер бас жазықтықтардан басқа кез келген ось жазықтықтарыңда жатса, оңда иілу қиғаш иілу деп аталады.
Егер иілген арқалықтың көлденең қималарында ию моментінен басқа ішкі күштер жоқ болса, яғни жанама күш нолге тең болса, ондай иілу таза иілу деп аталады.
Дене сыртқы күш әсеріне қарсыласу үшін басқа бір денеге бекітілуі (байланысуы) тиіс. Бұл байланыстар механикада тіректер деп, ал тіректер мен денелердің өзара әсері байланыс реакциялары деп аталады.
Арқалықтың көлденең күштер мен ию моменттері тұрақты заңдылықтармен өзгеретін бөлігі аралық деп аталады.
Арқалықтың ұзындығы өзгеріссіз қалатын талшықтарының геометриялық орны бейтарап жазықтық деп, ал бейтарап жазықтықтың кез келген көлденең қимамен қиылысу сызығы, қиманың бейтарап сызығы деп аталады .
Қауіпті қима деп, ию моменттерінің (абсолюттік шамасы) ең үлкені (Ммах) әсер етіп тұрған қиманы айтады.
Потенциалдық энергиядан жалпылама күш бойынша алынған туынды жалпылама орын ауыстыруга тең. Бұл теорема Кастильяно теоремасы деп аталады.
Келтірілген ұзындық деп, аумалы күші берілген стерженьнің аумалы күшіне тең топсалы қос тіректі стерженьнің ұзындығын айтады.
Динамикалық ию моменті статикалық ию моментінен (1+) есе үлкен. Жақшадағы шаманы kдин арқылы белгілеп, динамикалық коэффициент деп атайды.
Асимметриялық коэффициенті болатын цикл пульсирлік (немесе нөлден басталған) цикл деп аталады . Мұндағы max = 0, min= 0.
Он шақты үлгіні сынау арқылы алынған қисық сызық материалдың қажу диаграммасы немесе Веллер қисыгы деп аталады.
Қисық сызықтың асимптотаға жақындаған аралығы басталған жеріндегі D нүктесінің ординаты — төзімділік шегі (-1), ал абсциссасы — сынау базасы (N) деп аталады.
. Диаметрі d-ға тең машина бөлшегінің төзімділік шегі мен диаметрі d0 == 6...12 мм лабораториялық үлгінің төзімділік шетінің қатынасымен анықталатын шама абсолют өлшем әсері коэффициент немесе масштаб факторы деп аталады. Тік және жанама кернеулер үшін масштаб факторлары келесі формулалармен анықталады
Достарыңызбен бөлісу: |