390200 му к лаб раб по неорганической химии

Көміртегі /IV/ оксидінің мольдік массасын анықтау үшін 2 –ші суреттегідей аспап қолданылады:

1. 
   Кипп аппараты
   
2. 
   NaHCO₃ ерітіндісімен толтырылған Тищенко склянкасы
   
3. 
   Концентрлі H₂SO₄ –пен толтырылған Тищенко склянкасы
   
4. 
   Жалпақ түпті колба
   

Колбаны көміртегі /IV/ оксидімен толтырыңыз. Ол үшін 3 склянкадан колбаның түбіне дейін газ өткізетін түтікшені түсіріп, 3-4 минут бойы Кипп аппаратынан көміртегі /IV/ оксидін жіберіңіз. Содан кейін, кранды жаппай, түтікшені шығарып, колбаны тығынмен жабыңыз; тығын деңгейшесіне дейін кіру керек. Содан кейін Кипп аппаратының кранын жабыңыз.

Колбаны көміртегі /IV/ оксидімен бірге квадранттық таразыда өлшеңіз (m₂).

Колбаны көміртегі /IV/ оксидімен толтыру тәжірибесін қайталаңыз. m₃ cалмағы m₂ салмағынан Δ=0,01 г көп болмай ерекшелену керек. Егер де салмақ айырмашылығы осы шамадан артық болса, колбаны үшінші рет толтырып, қайта өлшеңіз. Екі дәйекті өлшеу айырмасы Δ=0,01 г аралығында болғанша, қайталай беріңіз. Барометр бойынша атмосфералық қысым (Р) анықталады және температурасын (t⁰C ) жазып алынады.

Белгілеген деңгейге дейін колбаны сумен толтырып, көлемін өлшеңіз. Ол үшін колбадағы суды цилиндрге құйып алып, өлшеңіз. Судың көлемі көміртегі /IV/ оксидінің көлеміне тең.
2 кесте

Ауаның орташа молекулярлық массасы М_ауа=29 г/моль тең, температура Т = 273 + t⁰, онда ауаның массасы:

3 Көміртегі /IV/ оксидінің мольдік массасын Менделеев –Клапейрон теңдеуі бойынша анықтайды.

1. 
   Моль деп нені айтады? Бір мольде заттың қандай мөлшері болады?
   
2. 
   Заттың молекулярлық массасы деп нені айтады? Оны қалай есептейді?
   
3. 
   Газдың салыстырмалы тығыздығы деп нені айтады? Салыстырмалы тығыздық бойынша қандай есептеулер жүргізуге болады?
   
4. 
   200 мл ацетиленнің (қ. ж.) массасы 0,232 г тең. Ацетиленнің мольдік массасын есептеңіз.
   
5. 
   Газдың мольдік массасын есептеңіз, егер оның 600 мл (қ.ж.) массасы 1,714 г тең.
   
6. 
   Температура 17⁰С және қысым 101,33 кПа болғанда ауаның 1 кг қандай көлем алады?
   
7. 
   Температура 0⁰С, қысым 101,33 кПа болғанда 0,001 м³ газдың массасы 1,25 г тең. Осы газдың мольдік массасын және 1 молекуласының массасын есептеңіз.
   

1. 
   Құрғақ заттар мен концентрлген қышқылдардан әр түрлі ерітінділерді дайындау
   
2. 
   Ареометр арқылы ерітінділердің тығыздығын анықтау және дайындалған ерітінділердің басқа концетрацияларын есептеп шығару
   

1. 
   Қатты заттардан. Na₂CO₃·10H₂O-дан натрий карбонатының 7%-ті ерітіндісінің 250 г. дайындау; (бұл үшін кристалды соданың қандай мөлшері керек екенін есептеу). Ұсақталған соданың бұл мөлшерін алдын ала салмағы өлшерленген стақанның ішінде немесе техникалық-химиялық таразыдағы бюксте өлшеу. Алынған навесканы еріту үшін судың қандай көлемі керек екенін есептеңіз. Өлшеуіш цилиндрмен судың бұл көлемін өлшеп алып, бұл суды навескасы бар стақанға құю керек. Дайындалған ерітіндінің температурасын өлшеп, егер ол 11- ші кестедегі температураға тең емес болса, онда ерітіндіні қыздыртып немесе суытып температураны көрсетілген шамаға дейін жеткізу қажет. Ерітіндіні құрғақ цилиндрге құйып алып, тығыздығын ареометр бойынша анықтау. (Ареометрмен қалай пайдалану керек екендігін мұғалімнен сұраңдар). Ареометрді сумен жуу керек және құрғақ қалпына келгенше сүрту керек. Анықталған тығыздық бойынша, кестені қолданып, ерітіндідегі соданың проценттік мөлшерін анықтау. Алынған шамасын ерітіндінің берілген концентрациямен салыстыру. Дайындалған ерітіндінің молярлығын және нормальдығын есептеу. Басқа студенттерге осындай амалмен хлорлы барийдың, натрий хлоридының, натрий тетраборатының ерітінділерін дайындау қажет (мұғалімнің тапсырмасы бойынша).
   

Тұздардың ерітінділерінің проценттік құрамы және тығыздықтары

(20° кезінде)

11 кесте

1. 
   .
   

2. Қаныққан, қанықпаған және өте қаныққан ерітінділердін алу тәсілдері.

3. Еру процесс кезінде қандай құбылыстар байқалады? Мысалдар келтіріңіз?

4. HCl ерітіндісінің 24 мл 0,2 н бейтараптану үшін, күйдіргіш калийдің 0,8 н еретіндісің қандай көлемін алады (мл) ? :

5. Құрамында 0,49 г қышқылы бар. 100мл күкірт қышқылының ерітіндісін бейтараптандыру үшін қанша мл 0,5н NаОН ерітіндісі қажет?

6. 100 мл ерітіндінің құрамында 0,4г NаОН бар. Осы ерітіндінің молярлық концентрациясын есептеңіздер.

7. 100 грамм 15%-ті BaCl₂ ерітіндісінен толық түрде BaSO₄ түсіру үшін Н₂SO₄ –тің 14,4 мл жұмсалды. Н₂SO₄-ерітіндісінің нормальді концентрациясын есептеңіз:
Әдібиеттер
1 Бірімжанов Б.А., Нұрахметов Н.Н. Жалпы химия. – Алматы: Ана тілі, 1992. – 520 б.

2. Аханбаев К. Химия негіздері. – Алматы: Мектеп, 1987.-393 б.

3 Ахметов Н.С., и др. Лабораторные и семинарские занятия по общей и неорганической химии. – М. : Высшая школа, 2003. – 367 с

4 Браун Т., Лемей Г.Ю. Химия - в центре наук: В 2-х частях. Ч.1/ Пер. с англ. – М. : Мир, 1983. – 448 с.

5 Браун Т., Лемей Г.Ю. Химия - в центре наук: В 2-х частях. Ч.2/ Пер. с англ. – М. : Мир, 1983. – 520 с.

6 Коровин Н.В. Задачи и упражнения по общей химии. – М. : Высшая школа, 2003. – 255 с.

7 Левант Г.Е., Райцын Г.А. Практикум по общей химии. - 4-е изд., переработ. и доп. – М. : Высшая школа, 1971. – 336 с.

8 Стромберг А.Г., Семченко Д.П. Физическая химия. Учеб. для хим.-технол.спец.вузов / Под ред. А.Г. Стромберга. – 2-е изд., перераб. и доп. – М. : Высшая школа, 1988. – 496 с.

9 Хаускрофт К., Констебл Э. Современный курс общей химии. В 2-х т. Т.1/ Пер. с англ. – М. : Мир, 2002. – 540 с.

10 Хаускрофт К., Констебл Э. Современный курс общей химии. В 2-х т. Т.2/ Пер. с англ. – М. : Мир, 2002. – 528 с.