Титриметрия әдістерінің жіктелуі

Заттар анализі кезінде қолданылатын титрлеу әдістерін химиялық

реакциялар типі, титрант, титрлеу әдісі бойынша былай жіктейді:

Химиялық реакциялар типі мен титрант бойынша келесі әдістерді айырады:

1. 
   Қышқылдық-негіздік титрлеу әдістері :
   

Қышқылдық-негіздік титрлеуде титранттың табиғаты бойынша алкалиметрия (титрант-негіз), ацидиметрия (титрант-қышқыл) әдістері деп айырады.

а) перманганатометрия; б) иодометрия; ж)иодатометрия

в) бихроматометрия; г)броматометрия; з)титанометрия

д) цериметрия; е) ванадатометрия; и)хромометрия

Бұл әдістер анықталатын зат пен титрант арасында жүретін тотығу-тотықсыздану реакцияларға негізделген және электрондардың тасымалдаумен байланысты.

3) Тұндыруәдістері:

а) аргентометрия; б) роданометрия; в) меркуриметрия.

Бұл әдістерде зерттелетін зат титрант пен нашар еритін қосылыс түзеді.

Мысалы, галогенид-иондарды Наl -ның стандартты ерітіндісімен титрлеу арқылы анықтайды (аргентометрия):

немесе –ның стандартты ерітіндісімен титрлейді (меркуриметрия)

Hg₂( )₂–ның стандартты ерітіндісімен титрлейді ( меркурометрия):

Комплексометрия комплекс түзуреакциясынанегізделген:

Полидентатты органикалық реагенттер болып келетін комплексондарды қолдананатын титрлеу әдістерін комплексонометрия деп атайды. Титрант ретінде жиі этилендиаминтетрасірке қышқылын қолданады. Бұл қышқылдың анионын Y, ал қышқылды - деп белгілейді. Практикада суда жақсы еритін оның екі натрийлы тұзын қолданады. Бұл тұзды комплексон III немесе трилон Б деп, ал әдісті трилонометрия деп атайды.

Титриметриялық анализ әдістері көрсетілген жіктеу ішінде қолданылатын титранты бойынша бөлінеді, мысалы, ацидо- және алкалиметриялы, пермаганото-, бромато-, иодо-, иодато-, цери-, хромато-, ванадат-, аскорбинометриялы, арсенто-, меркури-, роданиметриялы, комлексонометриялы және т.б.

Титриметрияда титрлеу тәсілі бойынша

1)тура титрлеу

2) кері титрлеу

3) жанама (немесе орын басатын) әдістері деп бөледі.

Мысалы, тиоцианотометриялық әдіспен (тұндыру әдісі) галогендердің мөлшерін анықтаған кезде KSCN немесе NH₄SCN стандарт ерітінділері галогенид-иондармен әрекеттеспейді, оны кері титрлеу әдісімен анықтайды. Мұнда галогенид тұзы ерітіндісінің белгілі көлеміне бюреткамен белгілеп, концентрациясы белгілі AgNO₃ артық мөлшері құйылады. Күміс нитратының галогенид-иондарымен әрекеттесуден қалған мөлшері құйылады. Күміс нитратының галогенид-иондарымен әрекеттесуден қалған мөлшері NH₄SCN ерітіндісімен титрленеді.