2 К. С. Ж масова психология



жүктеу 7,65 Mb.
Pdf просмотр
бет4/218
Дата27.01.2022
өлшемі7,65 Mb.
#37275
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   218
1413 jumasova k s psihologiya okhulikh k s jum

T irin , 
тэж1рибелш  
гы лы м  ретш де дами бастады. Еы лы м ны ц осы саласына 
эксп ерим ента туцгы ш  ен й зген  HeMic гулам асы  В .Вундт 
(1838-1920 ж .ж .) болды.
П си хо ло ги я  гы лы м ы н ы ц  тарихы  да 6ipiHe-6ipi цара- 
ма-карсы  ж огары да аталган  eKi багы тты ц у з д ж й з   ой- 
niKip, талас-тартысына толы . М эселен , ер т е д е т  грек ой- 
ш ы лдары ны ц  6ipi Д ем окрит  (б.з.д.  460-370  ж .ж .) со л 
кезд щ  езщ це-ак жанды (психика) отты ц атомдарындай 
ц о зга л м а лы   цасиет  деп  тусшд1рд1.  О л  ж ан н ы ц   м э ц т  
емест1г1н, оныц ecin, euiin отыратындыгын айтып, мате- 
ри али стж  туж ы ры м  жасады.  С ол заманны ц eKiHmi 6ip 
ой ш ы лы ,  идеалист  П ла тон   (4 2 7 -3 4 7 ж .ж .),  Kepicm m e, 
жан м э ц п  элм ей д !, эшпейдо деп туж ы ры мдады .
П с и х о л о г и я н ы ц  м а ц ы з ы  ж эн е  о н ы ц  м1ндеттер1
Е ы лы м   ретш де  п си хологи ян ы ц   м1ндет1  -   психика­
лы к  эм1рдщ 
Herieri 
зандарын зерттеу. Б у л  зацдарды 6Lny
14


ep6ip адамга кажет. Психологияны зер салып зерттеген 
адамнын, цай-цайсысы болса да езш щ  к у п т  жене осал 
жацтарын кере бшед1, езш-ез1 тербиелеп, жаксы касиет- 
терш жетщгцруге, кемшшштерш жоюга мумкшдш ала­
ды. Психологияны уйренш бшу -  адамга ецбек жене оку 
1стершде тийзер кемеп мол. Ой-ерекетш жаксы тусшу- 
ге, еске сактауга, зешн аударуга жол ашып бередь Адам­
ныц психикалык eMipiH бейнелейтш едебиегп, тшдо, та- 
рихты жене баска когамдык гылымдарды зерттеп бшуде 
психологияныц мацызы зор{ Балалардыц психикалык 
ерекшелштерш бшмешнше, оларды ойдагыдай окытып 
тербиелеуге болмайды. Жалпы психологиямен катар пси- 
хологиялык гылымныц жеке салалары да болады. Муга- 
Л1мдер мен тербиешшер ушш, бала жене педагогикалык 
психологияны бшудщ мацызы зор. Педагогикалык пси­
хология оку-тербие жумысы процесшде балалардыц пси- 
хикасын зерттеумен шугылданады. Ол окушыларды ой­
дагыдай окытып тербиелеудац психикалык шарттарын 
зерттейдь
Психологияныц, ecipece, мугал1мдер ушш мацызы зор. 
Анатомия мен физиологияны женд1 бшмейтш дер1гердщ 
жумысы кандай перменйз болатын болса, психология­
ны бшмейтш мугаламнщ де окутербие саласындагы ецбе- 
ri нетижел1 болмайды. Осы жайды Украинаныц аса кер- 
нектапедагогы, психолог А.С. Макаренко (1888-1939 ж.ж.) 
б1зге талай рет ескерген болатын.  Рылыми-техникалык 
прогресс ел1м1зде осы гылымныц удайы дамуына ерек­
ше  ыкпал жасап  келед1.  Кецес  психологтары,  ecipece 
оку-агарту, тал1м-тербие меселелершщ кептеген кырла- 
рына замана талабына сай зерттеулер журйздо. Мэселен, 
теменп сынып окушылары окудыц жаца жуйесше кепп- 
руде психологтар (Л.Б . Занков, В.В. Давыдов, Д.Б. Эль- 
конин, т.б.) елеул1 ецбек й щ р д ь Психологияныц сали- 
калы  проблемалары  Мескеу,  Киев,  Тбилисидеп гылы- 
ми-зерттеу институттарында, университеттер мен педин- 
ституттардыц арнаулы кафедраларында зерттелуде, осы 
гылым саласындагы уздак гылыми ецбектер1 ушш C.JI. Ру- 
бинштейнге  1940 жылы, Соколянский  мен Мещеряков-
15


тарга 1980 ж ы лы  М е м лек еттж  сы йльщ тар берш дь  Е л Ь  
м1зде пси хологи я кадрлары  кептеген университеттерде 
даярланады. 1957 ж ы лдан бастап психологтардын, Бук1л- 
одацтьщ цогамы ж ум ы с icTefli. Диссертацияльщ  зерттеу- 
лер  yniiH пси хологи я гы лы м ы н ы ц  кандидаты, докторы 
деген арнайы гы лы м и  атацтар берш едь
П с и х о л о г и я н ы ц  эд1стер1
П сихологияда колданатын эдостер эр турл1 болады. Ба- 
цы лау, эксперимент, э ц й м е л е у  едкй адам кы зм етш щ  нэ- 
тиж есш  зерттеу болы п табы лады.
Б а к ы ла у  -  психологияда кец тараган эдос. Зерттеупп 
баска адамныц 
ic-epeKeTiH, 
оныц м ш ез-к улк ы н , психи- 
касын, козгалысын, сейлеген сезш  ж оспарлы турде бакы- 
лайды . А дам н ы ц  м ш ез-к улк ы н  дурыс тусш е б1лудщ  де 
мацызы зор. М ы салы  окуш ы ны ц бет-элпетш е ден коя бе- 
ру д щ  керег! ж ок. К ейде окуш ы  зер с алы п отырган адам­
ны ц кейш нде болады , а л ш ынында о л  м угал1м нщ  айтып 
жатканы н тыцдамай отырады.  Сондыктан балаларды ц 
жай куш н 6Liy уш ш , оларга зер салы п карау жеткипкс1з, 
баска эд1стер сураулар коюды к олд ан у керек.
Баланыц ic-epeKeTiH сабак устщ це сыныптан тыс окып 
уйренуде уй  imi жагдайында унем1 бакы лау жасай оты ­
рып, мугал1м оныц окуга, ж олдастарына, езш е ж эн е у л ­
кен адамдарга карым-катынасыныц кандай ек ен д М н  61- 
лед i. Окуш ы га бакы лау ж асау аркы лы  оныц темперамен- 
й н , м ш езш , кабш етш  бш уге болады.
Тэж1рибе. Еылыми-зерттеу ж у р п зу д е эксперименттш  
эд1стщ маш  -  сы н алуш ы га зерттеуге каж ет психикалы к 
процест1  э д е ш   ж а са та д ы .  М э с е л е н ,  м етш д1  д ур ы с 
TyciHin,  игеруде  оны   ок уд ы ц   к о ла й л ы   ш апш ацды гы н 
б !л у  ym iH,  б е л г Ш  6ip е ц й м е ш  6ip топтагы  балаларга 3 
минутта, сол узшдш1 ек ш пп топтагы  балаларга 5 минут- 
та, ym iH m i топтагыларга 7 минутта окы ты лды . Bip катар 
тэж1рибе  ж асауды ц  н е г Ы н д е  о к у   м атериалы н  ж аксы  
TyciHin, есте сактау ym iH окуды ц орташа каркыны дурыс 
деген  коры ты ндыга к е л д ь
16


Теэшрибенщ  2 Typi болады:
1. Зертханалык тояйрибе
2. Табиги тэж1рибе
Арнаулы   аспаптар  колданылып жасалган  твж1рибе 
зертханалы к тэж
1
рибе 
деп аталады. Меселен, Tepi сезпш- 

жүктеу 7,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   218




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау