37
- қазақстандық
қоғамның
өмірінде
болып
жатқан
өзгерістерге
оқушылардың әлеуметтік бейімделуі мен бағдарлауына, сонымен қатар
түлектердің
кәсіптік бағыт-бағдар алуына
қажетті экономикалық
және
қаржылық сауаттылықтың базалық деңгейін қалыптастыру.
- экономикалық
ойлаудың
мәдениетін
қалыптастыру: экономикалық
құбылыстар мен олардың өзара байланысының мәні жөнінде оңтайлы
пікірлерді қарастыру, экономикалық сұрақтар бойынша дәйекті пайымдаулар
жасау, нақты экономикалық жағдайларды талдауда тәжірибе жинақтау;
Алға қойылған мақсаттарды іске асыру жастарды тәрбиелеуге бағытталған,
олар:
- өз елінің жауапкершілікті азаматтары болады;
- өзінің және қоғамның игілігіне өз мүмкіншіліктерін максималды түрде
тиімді қолдана алады;
- ынталы, белсенді, өздігінен шешім қабылдай алады;
- жеке тұлға ретінде
өзін-өзі дамыту мен
өз білімін жетілдіруге
бағыттайды.
Оқушыларға экономика мен қаржы сауаттылығы негіздерінен білім бере
бастаған мұғалімдер жалпы білім беретін мектептерге енгізілген, экономикалық
тұжырымдамалар
жинағы
нақты
құрылған,
сонымен
қатар
осы
тұжырымдамаларды оқытудың терең және тиімді тізбегі айқындалған, қазіргі
заманғы оқу бағдарламаларын қажет етеді.
«Практикалық экономика: экономика және қаржы сауаттылығы негіздері»
бағдарламасы 12 жылдық мектептің 11 сынып оқушыларына арналған және
қазақстандық оқушылардың базалық экономикалық түсініктер мен заңдарды
зерделеуге бағытталған.
Бағдарламаның мұндай бағдар алуы қаржылық және экономикалық білім
берудің
қазіргі заманғы
мектептің
тұжырымдамасына,
мақсаты
мен
міндеттеріне сәйкес келеді, мектеп оқушыларының бұл білімі қазіргі сәтте
қажет
экономикалық
және
қаржылық
сауаттылық
бойынша
білімге
үйлесімділікті қамтамасыз етуге ықпал етеді. Сонымен қатар, бағдарлама
бойынша жұмыс бизнес және кәсіпкерлік қызметпен байланысты процесстер
туралы мектеп оқушыларына жалпы және жеткілікті бүтіндей көрініс алуына
мүмкіндік береді.
Бағдарламаны «Экономика және қаржы сауаттылығы негіздері» деп
алуының себептерін бөліп көрсетеміз. Бағдарламаны әзірлеу үшін Қазақстанда
шыққан, сонымен бірге шетелде де жасалған жаңа оқу-әдістемелік материалдар
таңдалып, қолданылды. Бағдарламада ағымдағы қаржылық оқиғалар мен
жағдайларға талдау жасау, қазіргі таңдағы статистикалық және экономикалық
мәліметтерді қолдану секілді жұмыстар жоспарланған. Бағдарлама бойынша
жұмыс жасау компьютерлер, бейнетехника, интернеттік желі, мультимедиялық
бағдарламалар мен арнайы бағдарламалық қамтамасыз ету сияқты қазіргі
таңдағы техникалық құралдарды қолдануды ұйғарады және ынталандырады.
Бағдарлама бойынша жұмыстың ең көп қайтарымы оқытудың қазіргі
таңдағы әдістемесін (компьютерлік модельдеу, шағын топтардағы жұмыс,
38
рөлдік ойындар және т.б. қоса алғанда) кең түрде пайдалану арқылы алынады.
Білім мониторингісінің қазіргі заманғы әдістерін (автоматты түрде нәтижелерді
өңдеуден өткізетін бақылау тест тапсырмаларын, экономикалық есептерді
шығару, экономикалық диктант, реферат, эссе, іскерлік ойын барысында өз
бетімен қабылдаған басқару шешімін бағалауды қоса алғанда) қолдану
қарастырылған. Бағдарлама 34 сағатқа есептелген нұсқа ретінде жасалған.
Ұсынылған оқу жүктемесінің тақырыптар бойынша бөлінуі бағыт беруші
болып табылады. Мұғалім бағдарламаның берілген тарауларына оқушылардың
дайындық деңгейі мен олардың танымдық сұранысын ескере отырып, акцент
жасауға құқығы бар. Мұғалім өзінің жеке бағдарламасын жасау барысында
экономика мен қаржы сауаттылығы курсының базалық мазмұнын көрсететін
және орта білім беретін мектепте негізгі ұғымдарды жас ерекшелегіне
байланысты тізбектей оқытуды ұсынған негізгі экономикалық түсініктердің
тізімін қолдануға болады.
«Практикалық экономика: экономика және қаржы сауаттылығы негіздері»
бағдарламасы сабақты жүргізудің белсенді формаларын кеңінен қолдануға
бағытталған. Оларды қолдану оқушыларға пәнді меңгеруді жеңілдетеді және
тездетеді, практикада экономикалық ұғымдарды бірінші рет
қолдану
тәжірибесін алады, теориялық білімді тереңдетіп меңгеруге көмектесетінін
тәжірибе көрсетті. Сабақты жүргізудің белсенді формаларын қолдану іскерлік
және компьютерлік ойындардың ережелерін түсіндіру үшін және әсіресе алған
нәтижелерге талдау және өзінше пайымдау жасау үшін уақытты қажет етеді.
Оқу сағаттарының жоғарыда ұсынылған кестесі сабақты жүргізудің
белсенді формаларына 50% уақытты қолдануын ескерумен көрсетілген.
Экологиялық мәдениеті
«Экологиялық
мәдениет»
курсының
бағдарламасы
Қазақстан
Республикасының «Білім туралы» заңына,
Қазақстан Республикасының
Президенті Н.Ә. Назарбаевтің Қазақстан халқына жолдауы «Қазақстан – 2050
стратегиясына», Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011–
2020
жылдарға
арналған
мемлекеттік
бағдарламасына,
Қазақстан
Республикасындағы 12-жылдық орта білім беру Тұжырымдамасына негізделіп
жасалған.
Ұсынылған курс оқушылардың пәндік және негізгі құзіреттерін дамыту
арқылы оқушының экологиялық мәдениетін қалыптастыруға бағытталған.
Оқушылар экология
ғылымының
негізгі заңдарымен және теориялық
материалымен биология курсында танысқандықтан, курс мазмұнында бұл
тақырыптар қарастырылмайды.
Пәнді оқыту үрдісі икемді және практикаға бейімделген. Экологиялық
мәдениеттің
негізгі аспекттерін меңгеру оқушылардың
ойлау қабілетін
дамытуға арналған экологиялық тренингтер, эссе және зерттеу жобалары
арқылы іске асырылады. Экологиялық
тұрғыдан мәдениетті тұлғаны
қалыптастыру
мақсатында практикалық
дағдыларды дамытуға арналған
