Пәннің оқу әдістемелік қамтамасыз ету картасы

1. 
   Нарықтық қатынастар жүйесіндегі инвестициялар
   

1. Инвестицияның экономикалық мәні

2. Инвестиция рөлі

3. Инвестиция түрлері мен жіктелінуі

4. Инвестициялық процесс түсінігі

Лекция мазмұны

Инвестиция термині латынның «invest» сөзінен аударғанда «салым салу» мағынасын білдіреді. Қазақстанда нарықтық қатынастарға өтумен байланысты және экономикадағы реформаларды жүргізу нәтижесінде инвестиция ұғымы пайда болды. Жоспарлы экономика кезінде негізгі қорлардың ұдайы өндірісіне және оның жөнделуіне кеткен шығындар деген термин бойынша «капитал салымы» немесе «капитал жұмсалымы», яғни ұзақ мерзімде негізгі капиталға салым термині қолданылған. Қазіргі уақытта «инвестиция» термині әртүрлі мағынада қолданылады, солардың бірнешеуіне тоқталайық.

Инвестицияларға ғимараттар, құрал-жабдықтар, материалдар, өндірістік қорлар және т.б жатады. Халықаралық заңдарда инвестицияны саяси және әлем шаруашылығы аспектілері шеңберінде сипаттайды. Инвестицияны қарастырғанда, оның мазмұндық сипаттамасынан бұрын инвестицияның мақсатты бағыттарын білу керек. Осы тұрғыдан алғанда инвестиция – табыстың ең маңызды бөлігін құрайды. Себебі ол жалпы ұлттық табысты өндіруге жұмсалады және капитал құру мен ақша капиталына қарағанда нақты капиталды ұлғайтумен байланысты өндірісті ұлғайтуға, оны кеңейтуге кеткен шығындарды көрсетеді. Экономикалық деңгейде инвестицияларды макро және микро деп екіге бөлуге болады. Инвестицияны бағытталуына байланысты және объектіні басқару мүмкіндігіне байланысты екіге жіктелінеді.

1. 
   Нақты инвестициялар
   
2. 
   Материалдық емес активтерге салынатын инвестиция
   
3. 
   Интеллектуалдық инвестиция
   
4. 
   Қаржылық инвестиция
   

1. 
   Тікелей инвестициялар
   
2. 
   Портфельді инвестициялар
   
3. 
   Басқа да инвестициялар
   

1. 
   Салым салу саласына және ақша-қаражаттарды жұмсау бағытына қарай
   
2. 
   Жүзеге асырылу мерзіміне байланысты:
   
3. 
   Қайта өндіру процесіне қатысу деңгейіне байланысты:
   
4. 
   Тәуекелдік деңгейіне байланысты
   

1. 
   Инвестицияның жіктелінуі
   
2. 
   Инвестицияның макро- және микродеңгейдегі рөлі
   
3. 
   Инвестицияның мәні мен рөлі неден қорытындыланады?
   
4. 
   Инвестицияның түрлері
   
5. 
   Инвестицияның экономикалық мазмұны
   

1. 
   Янковский К.П. Инвестиции, Учебное пособие СПб: Питер 2007 «Серия» «Краткий курс».
   
2. 
   Графова Г.Ф, ГуськовС.в экономическая оценка инвестиций Учебное пособие М: «Дашков и К», 2007г.
   
3. 
   Басовский Л.Е, Басовская Е.Н. Экономическая оценка инвестиций Учебное пособие М: «Инфра-М», 2007г
   
4. 
   Афонин И.В. Инновационный менеджмент и экономическая оценка реальных инвестиций, Учебное пособие, М.: Гардариже, 2006г.
   
5. 
   Староверова Г.С., Медведев А.Ю, Сорокина И.В. Экономическая оценка Инвестиций. Учебное пособие. М: «Кронус», 2006 г.
   

1. Инвестициялық қызмет түсінігі

2. Қазақстанның инвестициялық қызметінің заңнамалық қамтамасыз етілуі

3. Шетелдік коммерциялық банктердің несиелері

4. Инвестициялық климат

Лекция мазмұны

«Инвестиция» түсінігі инвестициялық қызмет, инвестициялық қызметтің субъектісі, инвестициялау объектісі түсініктерімен тығыз байланысты. Инвестициялық қызмет инвестицияларды салу процесін сипаттайды. Ол берілген инвестициялық жобаны жүзеге асыруға ынталы заңды және жеке тұлғалардың, мемлекеттің тәжірибелік мақсатты кешенін қамтиды. Инвестициялық қызмет экономикалық өсуге қол жеткізу мақсатын көздейді. Инвестициялық қызмет ғылыми техникалық, өндірістік процесті қамтиды және оның кейбір мәселелеріне әсер етеді. ҚР-да инвестициялық қызмет заңдармен және бағдарламалық мақсаттық сипатқа ие.

Инвестициялық қызметтің субъектілері ретінде, бір жағынан, бос инвестициялық ресурстарға ие қатысушылар (инвесторлар), екінші жағынан, инвестициялық ресурстарда қажеттілігі бар кәсіпорындар, ұйымдар және т.б. қарастыруға болады. Инвестициялық қызметтің үшінші жағы инвестициялық институттар мен инвестициялық ресурстардың тұтынушылары арасындағы өзара қарым-қатынасты қамтамасыз ететін делдалдар болып табылады.

Инвестициялық қызмет және инвестициялық объект түсініктерін бөлу, инвестицияның нәтижесін бағалауға маңызды ықпал етеді. Егер нәтиже ретінде инвестициялық объектіні қарастырсақ, онда оның нарықтық құнымен анықталады. Егер инвестиция нәтижесінде инвестициялық қызмет ықпал етсе, онда ондай баға толық емес болып табылады. Себебі сыртқы көздерден қаражаттарды тарту және уақытша бос капиталды қосымша инвестициялау нәтижесінде, инвестор алатын пайдасының тиімділігі ескерілмейді.

Инвестициялық қызметте инвесторлар маңызды орын алады. Отандық заңнамада инвестор – бұл инвестициялық жобаға өзіндік және басқа тартылған меншікті және интеллектуалдық қаражаттарды салуды жүзеге асыратын және шешім қабылдайтын, сонымен қатар олардың мақсатты пайдалануын қамтамасыз ететін заңды немесе жеке тұлға.

1. 
   Қазақстан экономикасындағы инвестицияның рөлі
   
2. 
   Қазақстан экономикасындағы шетелдік инвестициялардың рөлі
   
3. 
   Қазақстандағы инвестициялық климат
   
4. 
   Қазақстандағы тікелей шетелдік инвестициялар
   

1. 
   Баймуратов У.Б Инвестиции и инновации: нелинейный синтез. Том3. Избранные научные труды. – Алматы: «БИС», 2005г.
   
2. 
   Ковалев В.В. Методы оценки инвестиционных проектов М.: ФиС, 2003г.
   
3. 
   Маренков Н.Л. Инвестиции. Учебник. М: «Учебник МГУ», 2003г.
   
4. 
   Риск - анализ инвестиционных проектов: учебник для ВУЗов/ под ред. Грачевой М. В. М.: ЮНИТИ-Дана, 2001г.
   
5. 
   Сейтказиева А.М Инвестиционная деятельность предприятий Республики Казахстан. Учебное пособие. А: «Экономика», 1999 г.
   

1. Инвестициялық саясат түсінігі, оның мақсаттары мен міндеттері

2. Инвестициялық белсенділік түсінігі

3. Инвестициялық климат

4. Инвестициялық климатты қалыптастырушы факторлар

Лекция мазмұны

Инвестициялық саясат дегеніміз инвестициялық процесті ұйымдастыру және жүзеге асыру бойынша стратегия мен тактиканы жасауға және жүзеге асыруға бағытталған іс-шаралардың жиынтығы.

Құрылымдық-инвестициялық саясаттың негізгі бағыттарының мәнін ашу үшін Қазақстандағы экономикалық қайта құрулардың бастапқы кезеңіне тоқталайық, 1993 жылы Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесімен жасалған және қабылданған инвестициялық қызмет бойынша екі заң қабылданды – олар «Қазақстан Республикасының экономикасын қайта құру қоры туралы» Қазақстан Республикасынң Заңы және «Инвестицияларды қаржыландырудың қайтарым жүйесі туралы» Заңы, сонымен қатар Қазақстан Республикасының Министрлер Кабинетімен жаңа қазақстандық Құрылысты қаржыландыру және несиелеу ережелері бекітілді. Содан кейін жоғарыда айтылған заңдар мен Құрылысты қаржыландыру және несиелеу ережелерді жүзеге асыру механизмі ретінде Қазақстан Республикасының Ұлттық банкімен, Қаржы миинстрлігімен және Экономика министрлігімен шаруашылық етудің нарықтық жағдайларына өту кезеңінде инвестициялық қызметті ұйымдастыру және жүзеге асыру бойынша сәйкес нормативтік ережелер жасалды және енгізілді.

Сонымен қатар құрылымдық-инвестициялық саясатты жетілдіру мақсатында 1997 жылы екі маңызды заң қабылданды – олар «Тікелей инвестицияларды мемлекеттік қолдау туралы» ҚР Заңы және «Сыртқы қарыз алу мен сыртқы қарызды басқару туралы» ҚР Заңы, сонымен бірге Инвестициялар бойынша ҚР мемлекеттік комитеті құрылды.

• 
  инвестициялық бағдарламаларға сәйкес;
  
• 
  мемлекеттік инвестицияларды, бюджеттік қаржы бөлулерді және бюджеттен тыс қорды тікелей басқару;
  
• 
  сараланған пайыздық қойылымдар мен жеңілдіктерді енгізу;
  
• 
  экономиканың нақты жағдайына қатысты өлшенген қаржылық, баға (мемлекеттік секторда), сонымен қатар несие саясатын өткізу;
  
• 
  инвестициялық жобаларды тиісті сараптау.
  

• 
  экономиканың мемлекетаралық интеграциясы;
  
• 
  инвестициялық саясатты жасау және жүзеге асыруды ұйымдастыру;
  
• 
  шаруашылықтың нарықтық жағдайына келісілген байланысты қайта құру;
  
• 
  тәуекелдерден инвесторларды қорғау (сақтандыру және т.б.);
  
• 
  нарықтық жағдайлар үшін кадрларды дайындау бойынша жұмыстың тиімділігін көтеру және т.б.
  

1. 
   Инвестициялық қызметті мемлекеттік реттеудің қандай құралдарын білесіз?
   
2. 
   Инвестициялық қызметті мемлекеттік реттеудің құралдары
   
3. 
   Инвестициялық қызметтің заңнамалық қамтамасыз етілуі
   
4. 
   Инвестициялық ресурстар, олардың жіктелінуі
   
5. 
   Инвестициялық саясат түсінігі, оның мақсаттары мен міндеттері
   
6. 
   Инвестициялық саясатты жасау қандай қағидалардан қалыптасады?
   
7. 
   Инвестициялық саясатты жүргізуге жауапты мемлекеттік органдар қызметі
   

1. 
   Янковский К.П. Инвестиции, Учебное пособие СПб: Питер 2007 «Серия» «Краткий курс».
   
2. 
   Графова Г.Ф, ГуськовС.в экономическая оценка инвестиций Учебное пособие М: «Дашков и К», 2007г.
   
3. 
   Басовский Л.Е, Басовская Е.Н. Экономическая оценка инвестиций Учебное пособие М: «Инфра-М», 2007г
   
4. 
   Афонин И.В. Инновационный менеджмент и экономическая оценка реальных инвестиций, Учебное пособие, М.: Гардариже, 2006г.
   
5. 
   Староверова Г.С., Медведев А.Ю, Сорокина И.В. Экономическая оценка Инвестиций. Учебное пособие. М: «Кронус», 2006 г.
   

0. 
   4 лекция Қаржыландыру көздері: инвестициялық қызметтің құрамы мен құрылымы
   

1. Инвестициялық қызметті қаржыландыру көздерінің жалпы сипаты

2. Кәсіпорынның меншікті қаражаттары

3. Кәсіпорынның инвестициялық қызметін қаржыландырудың қарыздық және тартылған бюджеттен тыс көздері

Жобаны қаржыландыру жобаны жүзеге асыру процесінде қаржылық ресурстарды шоғырландыру және тиімді пайдалану процесін білдіреді.

Жобаны қаржыландыру кезінде келесі негізгі міндеттер орындалады:

• 
  жобаның әрбір қатысушысы үшін қажетті тиімділік деңгейінде жобаның қаржылық жүзеге асырылуына қол жеткізуге мүмкіндік беретін инвестициялардың құрылымын құру және қаржыландыру көздерін анықтау;
  
• 
  инвестицияларды бөлу, ол қаржыландырудың жалпы көлемін төмендетуге және жобаға кеш қаражатарды салудың артықшылықтарын пайдалануға мүмкіндік береді.
  

• 
  ақша қаражаттарын салу, құрал-жабдықтарды, технологияларды жеткізуді білдіретін акционерлік қаржыландыру;
  
• 
  несиелер (соның ішінде жеңілдетілген) нысанында инвестициялық бағдарламалар және тікелей субсидиялау есебінен жүзеге асырылатын мемлекеттік көздерден қаржыландыру;
  
• 
  банктердің несиелері, заңды және жеке тұлғалардың қарыздық міндеттемелері есебінен өндірілетін қарыздық қаржыландыру;
  
• 
  құрал-жабдықтарды, көлік құралдарын, басқа да жылжымалы және жылжымайтын мүлікті пайдалануға берумен байланысты ұзақ мерзімді жалға беруді білдіретін лизингтік қаржыландыру;
  
• 
  жобаны жүзеге асыруға қаржылық қаражаттарды, материалдарды, құрал-жабдықтарды, консалтингтік қызметтерді көрсетуде қорытындыланатын жобаны жүзеге асыруда мүдделі болашақтағы пайдалануышылардың аванстық төлемдері есебінен қаржыландыру. Осы кезде жобаға қаражат салған тұтынушыларға бірқатар жеңілдіктер беріледі, бірақ олар жобаның иелері болып табылмайды.
  

1. Инвестицияларды қаржыландырудың меншікті көздері. Меншікті қаржыландыру көздерінің ішінде маңызды рөлді салықтарды және басқа міндетті төлемдерді төлегеннен кейін кәсіпорында қалатын пайда атқарады. Пайданы өндірістік дамуға, тұрғын үйлерді, бала-бақшаларды және өндірістік емес мақсаттағы басқа объектілерді салуға, егер ол акционерлік қоғам болса, дивидендтерді төлеуге, қайырымдылық мақсаттарға және т.б. бағыттауға болады.

2. Инвестицияларды қаржыландырудың сыртқы көздері. Қаржыландырудың сыртқы көздерінің ішінен маңызды рөлді банктердің несиелері атқарады. Басқа көздерге компаниялардың облигациялар эмиссиясы, мемлекет бюджетінен және инвестициялық қолдау бюджеттен тыс қорлардан берілетін несиелер (отандық инвестициялық, венчурлық, зейнетақы, сақтандыру қорлары мен компаниялары, даму және экспорттық несиелеу агенттіктері және т.б.), сонымен қатар жабдықтаушылардың сатып алушылардың және мердігерлердің несиелері жатады.