1. Статика. Механикалыққозғалыс, күш, күштержүйесі, баламалыкүштержүйелері, теңәсерліжәнетеңгеретінкүштер

Дағдарыскүшіүшін Эйлер формуласыныңқолданушектері. Ясинский формуласы

жүктеу 71,71 Kb.

бет	51/52
Дата	26.01.2022
өлшемі	71,71 Kb.
	#37245

1 ... 44 45 46 47 48 49 50 51 52

Механика шпоргалка

Эйлер формуласы
Ф.С. Ясинский иілгіштікшамасыкіші

74. Дағдарыскүшіүшін Эйлер формуласыныңқолданушектері. Ясинский формуласы.

Кез келгенжүйенің, сыртқыкүштерәсереткенде, өзініңбұрынғыкүйінсақтапқалуқасиетін, жалпыламаайтқанда, орнықтылықдейміз. Cығылып тұрғансырықтыңорнықтылығынзерттегенде, оныңосітүп-түзу, материалы біртекті, сыртқыкүшсырықтыңқимасыныңдәлцентрінетүскендепқабылданады.

Ендісыртқыкүштіңшамасынөлденбастап, біртіндепөссіндейік. Күшосылайөсе-өсебіршамағажеткенде, сырықтыңкүйідағдарысқаұшырайды. Күштіңоданәрісәлөсуі, сырықтыңорнықтылығынжоғалтуынаәкепсоғады, демек, бұлкездесырықорнықтылық пен орнықсыздықтыңшекарасындатұрады. Міне осы күш - дағдарыскүшідепаталады, яғнижүйеніңорнықтылығынжоғалтатынең аз күштідағдарыскүшідейміз.

Кейбіржүйенің орнықтылық жоғалтқан жағдайларкезіндежаңатұрақты тепе-теңдіккүйгеөткендеөзініңфункциясынорындаумүмкіндігіжалғасады. Бірақ басым көпшілікжағдайдажүйеніңорнықтылығынжоғалтуыүлкенорынауыстыруды, пластикалықтүрөзгерудікөрінуіменнемесеоныңтолыққирауынтудырады. Сондықтанжүйеніңбастапқы (есептеу) тепе теңдікжағдайынсақтауымаңыздыесепболыпкеледіжәнематериалдаркедергісініңнегізгіпроблемаларыныңбіреуболыпесептелінеді. Орнықтылықтеориясыныңнегізгіесебісыртқыкүштердіңдағдарысмағынасыанықтапжәнеберілгенжүйелердіңэксплуатациялық тәртіптерінде орнықтылығынжоғалтумүмкіншілігінболдырмауүшінолардыңмөлшерлерінешекқою.

Сырықтыңсерпімдісатыдағыорнықтылығынанайырылукезіндегідағдарыскүші - Эйлер формуласыбойыншаанықталады. Сонда, сығылғанұзын конструкция элементтерінтолқытатынқауіптікүштіңшамасыолардыңқатаңдығына, яғниматериалдардыңсерпімділікмодулі мен қимаауданыныңөстікинерция моментініңеңкішішамасына тура пропорционал, ал сырықшеттерінбекітутәсілдерінетәуелдіұзындықтыкелтірукоэффициентімен сырықтыңұзындығыныңкөбейтіндісінетеңшама - келтірілгенұзындығыныңквадратынакеріпропорционалболыпкеледі.

Эйлер формуласысырықтыңиілгіштігіүлкенболғанданемесе физика-механикалыққасиетінеғанатәуелдіматериалдыңанықталғаншектікмәнінетеңжағдайдайдаорындалады.

Тіккернеулеріпропорционалдықшектеріненүлкен, сығылғансырықтарүшіндағдарыскүшінанықтау - күрделімәселелердіңбіріболыпсаналады. Сырықсерпімдідеформациядантысжұмысістегендетеориялыққорытындылауқиындайды. Сондықтанэксперименталдықзерттеулержүргізіліп, тәжірибелікмәліметтернегізіндесүйеніпФ.С. Ясинский иілгіштікшамасыкішісырықтардыңдағдарыскернеуінанықтауүшінэмпирикалық формула ұсынғанболатын: материалғатәуелдітұрақтыданматериалғабайланыстықабылданатынкоэффициенттіңсырықтыңиілгіштігіменкөбейтіндісіназайтқанғатеңболыпсаналады.

Сығылғансырықтарберіктікқасиетіннемесеорнықтылығынжоғалтып, жүккөтергіштікқабілетіненажырайды. Иілгіштікшамасыүлкенсырықтарүшінқауіпті – кризистіккернеу, ал иілгіштікшамасыкішісырықтарүшінқауіпті – серпімділікнемесеберіктікшегі (материалдыңқасиетінебайланысты). Иілгіштікшамасыүлкенсырықтардыңқауіптікризистіккүшісерпімділікнемесеберіктікшегіненайтарлықтайкішіболуымүмкін. Сондықтан, сығылғансырықтарберіктіккеесептелуменқатар, міндеттітүрдеорнықтылыққа да тексеріледі.

жүктеу 71,71 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 44 45 46 47 48 49 50 51 52