1-сұрақ. Өткізу арналары дегеніміз

1. 
   Тарату саясатының мәні
   
2. 
   Тарату арналары
   
3. 
   Көтерме және бөлшек сауда
   
4. 
   Тауарды өткізу стратегиялары
   

Маркетингтің өткізу арналары төмендегідей қызметтер атқарады:

1. Өндірілген өнімді сату

2. Түпкі сатып алушылармен байланысты орнату, келіссөз жүргізу жұмыстары.

3. Тауар тұтынушыға қарай тезірек және тиімді жылжытуды ынталандыру саясатын жүргізу

4. Тауар сатылғаннан кейін тұтынушыға қызмет көрсету жұмыстары

5. Тауарды қоймалау және сақтау жұмыстары.

Өткізу арналарын оны құрастыратын деңгейімен сипаттауға болады. Арна деңгейі иеленген түпкі тұтынушыға жеткізу жұмысына қатысқан делдалдар сонымен анықталады.

Маркетинг тұжырымдамасын тиімді жүзеге асыратын компаниялардың алдында туындайтын күрделі мәселесі, ол осы арналардың өзіне тиімді деңгейін таңдап алу болып табылады. Өндіруші мен тұтынушы арасындағы делдалдар азайған сайын фирма шығындары өседі. Өйткені ол қажетті қоймалар,олар соқпауға өңдеуге, өткізуге молынан қаражат жұмсауға мәжбүр болды. Сонымен қатар делдалдар көбейген сайын фирманы тұтынушылармен тікелей байланыс үзіледі, маркетинг құрылымын бақылау деңгейі төмендейді.

Көтерме сауданың атқаратын қызметтері мынадай:

1.Өндіруші тауарлары қысқа және тиімді байланыс жолымен өткізуге көмектеседі.

2.Білікті сауда кәсібі мамандары арқылы жұмыс жүргізеді.

3.Тұтынушыға қажетті тауар ассортиментін анықтап жеткізеді.

4.Ақаулы өнімдерді төмен бағамен өткізеді.

5.Тауардың жоғалу, бұзылу тәуекелдігін өзіне алады.

Көтерме сауданы ұйымдастырудың 3 нұсқасы бар:

1. 
   Өндірушілер көтерме саудасы. Егер өндірушілер өздері көтерме саудамен айналысса, барлық сауда қызметтерін өздері атқарады. Мұнда сауда олардың өткізу кеңселері немесе дербес бөлімшелері арқылы жүргізіледі.
   
2. 
   Коммерциялық көтерме сауда. Коммерциялық көтерме саудамен шұғылданған ұйымдар тауарды қайта сату үшін сатып алады.Демек, ол ұйымға тауарға деген меншік құқығы ауысады.
   
3. 
   Агенттер мен брокерлер арқылы көтерме сауда. Олар әр түрлі көтерме сауда жұмыстарын орындайды. Бірақ оларда тауарға деген меншік құқығы болмайды.Олар жалақысын сату көлеміне байланысты пайызбен алады.
   

Бөлшек сауда мынадай жұмыстар атқарады:

1. 
   Тауарды сұрыптау үдерісіне қатысады.
   
2. 
   Жарнама, жайма сөре және сауда қызметкерлері арқылы тұтынушыға ақпарат береді.
   

1. 
   Дүкен арқылы
   
2. 
   Дүкенсіз
   

1. 
   Мамандандырылған дүкен – белгілі бір тауар түрін сатумен айналысады.
   
2. 
   Арнайы мамандандырылған дүкен – тауар тобының белгілі бір түрлерін сатады.
   
3. 
   Құрама дүкен – ұқсас сұранысқа сәйкес немесе тұтынушының тиісті тобына арналған тауарлар.
   
4. 
   Әмбебап дүкен.
   
5. 
   Аралас тауар дүкені.
   

1. 
   Сауда автоматтары арқылы металл тиындарын пайдалана отырып сауда жүргізеді.
   
2. 
   Тұтынушының үйінде тікелей тауарлар сатылады.
   
3. 
   Тікелей тауарды өткізу әдісінде тұтынушы арнайы алдын-ала байланыс жасамай-ақ пошта немесе телефон жарнамасы және теледидар,радио,журналдардан алынған ақпараттар арқылы өзіне қажетті тауарға тапсырыс беріп сауда жасайды.
   

1.Түпкі тұтынушының ерекшеліктерін

2.Өзінің әлеуметтік мүмкіндігін

3.Тауардың көрсеткіштері(түрін, орташа бағасын, өндіру және сұраныс мерзімін сақтау мерзімін)

4.Бәсеке деңгейін және бәсекенің өткізу саясатын

5.Нарықтың ерекшелігін және сипатын

Жалпы алғанда маркетингте келесі өткізу стратегиялары қолданылады:

1.Қарқынды өткізу

2.Іріктеу стратегиясы

3.Эксклюзивті өткізу

1.Қарқынды өткізу стратегиясында фирма нарықты максималды қамту үшін және сату көлемін молынан көбейту үшін мүмкіндіктері зор сауда орталықтарын таңдайды.Бұл стратегия көбінесе күнделікті сұраныстағы тауарды, шикізаттарды өткізу үшін қолданылады.

2.Тауарларды іріктеп өткізу жүйесінде өндіруші іске қосатын барлық делдалдарды қолданбайды.Бұл стратегияда баға мен тауар қасиетін салыстыра отырып тұтынушының таңдамалы өнімдерін өткізуге қолайлы болады.