1. Молекулярлық биология мен медициналық генетика нені зерттейді және тмедицинамен байланысы

Атрезия - қуыс мүше арнасының не табиғи тесікшесінің мүлдем болмауы; Стеноз

жүктеу 99,11 Kb.

бет	23/37
Дата	21.09.2023
өлшемі	99,11 Kb.
	#43499

1 ... 19 20 21 22 23 24 25 26 ... 37

лек

Атрезия - қуыс мүше арнасының не табиғи тесікшесінің мүлдем болмауы;
Стеноз - куыс мүше арнасының не тесігінің тарылуы (ішектердің стенозы, қан тамырлардың стенозы);
Бітісу (кірігу) - екі монозиготалы егіздердің бір-бірімен бітісуі (кірігуі);
Дисхрония - ағза мүшелерінің даму қарқынының бұзылуы (күшеюі не баяулауы).
Дамудың туа біткен ақаулықтары.
а) үстіңгі еріннің және қатгы таңдайдың бітіспеуі,
б) аяқ-қол ақаулықтары.
А. Мүшелердің және мүшелер жүйелерінің туа біткен ақаулықтары:
Орталық жүйке жүйесінің, сезу мүшелерінің ақаулықтары;
Мойын және бет ақаулықтары;
Жүрек-қантамыр жүйесінің акаулықтары;
Тыныс алу жүйесінің ақаулықтары;
Ас қорыту жүйесінің ақаулықтары;
Тірек-қимыл жүйесінің ақаулықтары;
Зәр шығару жүйесінің ақаулықтары;
Жыныс мүшелерінің ақаулықтары;
Ішкі секреция бездерінің ақаулыктары;
Тері және оның туындыларының ақаулықтары;
Плацента (бала орны) ақаулықтары;
Басқа да ақаулықтар;
Б. Көптеген ақаулықтар:
1. Хромосомалық ақаулықтар;
2. Геңдік синдромдар;
3. Экзогендік факторларға байланысты синдромдар;
4. Пайда болуы анықталмаған синдромдар;
5. Айқындалмаған көпшілікті синдромдар

37.Тератология.Тератогенді факторлар.
Тератогенез. Адам ақаулықтарын зерттейтін ғылымды тератология, ал сол ақаулықтарды тудыратын факторларды тератогендік факторлар деп атайды.
.Әртүрлі факторлардың әсеріне сезімтал онтогенездің кезеңдерін –қауіпті,ал зиян келтіретін факторларды тератогенді факторлар деп атайды.
Тератогендік факторларды 3 топқа бөледі:
1) Эндогендік факторлар:
а) мутациялар;
б) ішкі секреция бездерінің қызметінің бұзылуы;
в) жыныс жасушаларының пісіп кетуі;
г) ата-аналар жасы.
2) Экзогеңдік факторлар:
а) физикалық факторлар;
б) ионданушы радиация;
в) механикалық факторлар;
г) химиялық факторлар:
- дәрі-дәрмектер
- тұрмыста және өнеркәсіпте пайдаланылатын заттар
-дұрыс тамақтанбау (аштық) -гипоксия.
3) Биологиялық факторлар:
а) вирустар;
б) микоплазмалар т.с.с.

38.Бағаналы жасушалар- таза субстанция, ол өзінде ешқандай генетикалық информация сақтап тасымалдамайды. Бұл жасушалар жүйке жүйесіндегі зат алмасуды, қан айналымды, жүрек, бүйрек қызметтерін жақсартады. Иммунитеттің көтерілуін, қартаюды алдын алуға болады. Олар ешқандай қатерлі зақымға ұшырамайды. Жасушалық терапия - медицинаның ең үлкен жетістіктерінің бірі, ол адамға дені сау және белсенді болуға көмектеседі. Көптеген практикалық жазылмайтын аурулар: қантты диабет, жайылмалы склероз, миастения, ми инсульті, эпилепсия, ақыл ой төмендігі, баланың церебральді сал ауруларын толығымен жазуға мүмкіндікті жасушалық терапия бере алады. Тұрақты клиникалық сауығуға келуге болады.
Біздің ағзада өмір сүру барысында үнемі жасушалар өліп және қайта ғылыми белгіленген. Бас миында 35 жыл сайын 30-дан 50 миға дейін нейрондар өле алады. Бір бағаналы жасуша барлық ағзалар мен бірнеше мың жасушаларын іске қоса алады нерв жасушаларынан басқасын.
Бағаналы регенеративті жасушалық медицинаның бір бөлігі ол бағаналы жасушаларды оқып білуі. Бағаналы жасуша – ол ағзаның арнай жасушаларда, өзін өзі жаңартуға және дамуға қабілетті жас жасуша өсіп келе жатқан ағзаның (адам немесе жануар миллиардттаған жасушалары бір ғана жасушадан зиготадан дамиды. Бұл жалғыз ғана жасуша өзгеде тек ағза жайлы информацияны ғана емес, сонымен қоса оның ары қарайғы даму механизімін сақтайды. Эмбригонез барысында ұрықтанған аналық жасуша бөлігін, келесі ұрпаққа генетикалық материалды береді. Бұл эмбрионарлық бағаналық жасушалар, олардың геномы «нольдік нүктеде» орналасқан, яғни мамандығын анықтайтын механизімдер іске қосылмаған, олардан кез келген жасушалар түзілуі мүмкін.
Ересек адамда бағаналы жасушалар өте көп мөлшерде негізінен сүйек кемігінде болады, аз мөлшерде барлық ағзалар мен тіндерде бар. Олар ағзалар мен тіндердің зақымдануларын қайта қалпына келуін қамтамасыз етеді. Бағаналы жасушалар реттеуші жүйеден қандай да бір «зақым» жайлы сигнал алған соң қан арнасымен зақымданған ағзаға барады. Олар кез-келген бүлінуді қалпына келтіреді, сол жерде ағзаға керек жасушаларға (сүйек, біріңғай салалы бұлшықетті, бауырлық, жүрек бұлшық еті, тіпті нерв жасушасын) айналып және ағза немесе тіннің резервтерін белсендіре отырады
Ересек адамдарда бағаналы жасушалар қоры көп емес, ол біраз болсада организм иммунитетіне байланытты. Медициналық орталықтарда «Бағанала жасушалар қоры» бар, онда трансплантациялар жасалады.

Бағаналық жасушалар- ағзаның бастапқы біріншілік негізі, өздігінен көбейіп, жаңара алатын жасушалар.Бағаналық жасушалар кез-келген жасуша ортасына тез бейімделіп, мамандана алады. Жаңадан пайда болған жасушалар жаңа ортаға тән қасиеттерге ие болады, ал тін жасушалары өздерінің бастапқы бағаналық қасиетін сақтап қалады. Тіршілік ету барысында адам ағзасындағы барлық жасушалар өздеріне тиесілі қызметтері бойынша ғана жұмыс атқарады, ал тін жасушалары әр түрлі жасуша түріне айналып, шексіз бөліну қасиетіне ие.

жүктеу 99,11 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 19 20 21 22 23 24 25 26 ... 37