107.Организмнің туа біткен қызметі.Шартсыз рефлекстар,олардың жіктелуі.
Шартсыз рефлекс дегеніміз - организмнің туа біткен түрге тән реакциясы, бұл қоздырғыштың нақты әсеріне, биологиялық мағынасы бар (ауырсыну, тамақ, тактикалық тітіркену және т.б.) осы қызмет түріне сәйкес келетін ынталандыру әсеріне жауап ретінде пайда болады. Шартсыз рефлекстер өмірлік биологиялық қажеттіліктермен байланысты және олар тұрақты рефлекс жолында жүреді. Олар организмге қоршаған орта әсерінің тепе-теңдік механизмінің негізін құрайды. Шартсыз рефлекстер олар үшін тиісті ынталандырудың дереу сенсорлық белгілерінде пайда болады және, демек, қоршаған ортаға әсер ететін сигналдардың шектеулі саны себеп болуы мүмкін.
Ал шaрттсыз рефлексты анатомиялық негізде:курделі,карапайым,өте курделі деп ажыратты. Карапайым рефлекс ол жұлын деңгейінде,курделі мидің бағаны,өте курделі есе ми кыртысы мен қыртыс асты құрылымда аткарылады.Өтек курделі шарттсыз рефлекс:даралық және түрлік рефлекстер.Даралық организм дербестігін,түрлік есе түрін сақтайды.Туа біткен рефлекс:сақталыс және қорғаныс болып бөлінеді.
Сакталыс-органзмге оттегі немесе тағам келүіне байланысты іс әрекеттіңыдырау өнімдерін шығару мен тұқым қуалауды жалғастыру және сақтау жатады.
Қорғаныс-бүкіл организді немесе оның бөлшектерін зиянды тітіркендіргіштерден қорғайды.Организмге енген зианды затты немесе агентерді жояды және зарарсыздантырады.
Симонов түа быткен рефлексті:өздігінен даму,рөлдік,тіршіліктік шартсыз рефлекс деп бөлді.
Өздігінен даму шарттыз реф кеңістік уақыт ортасын меңгеруге болашаққа бағытталады-еліктеу,бостанды,зерттеу,кедергілерді жеңу т.б
Рөлдік шартсыз реф жеке түрлердің басқада өкілдермен қатынасуынан туындайды.Оларға-ата аналық,аймақтық мінез құлық,өзара жыныстық.
Тіршіліктік шартсыз реф организмнің даралық қасиетін жіне түрін сақтауын қамтамасыз етеді.
Сонымен күрделі шартсыз реф жоғары жүйке қызметінің іргелі құбылысы ретінде жануарлар мен адам мінезінің белсенді қорғаушы күші.
Инстинкт ол тұқым қуалайтын әрбір жануарға тән күйіне қарай немесе тап осы жағдайда жүзеге асырылатын күрделі туа біткен мінез құлық жиынтығы.Инстинкт ол тұрақты болады,бірақ ол нақтылы жағдайларда өзгеріп отырылады.
Достарыңызбен бөлісу: |