1. Біздің заманымызға дейінгі жазу- сызулар мен аңыз- жырлар

жүктеу 0,55 Mb. бет 41/177 Дата 12.11.2023 өлшемі 0,55 Mb. #44167

Навигация по данной странице:

• (Бабатай ) Семей облысы Аягөз ауданында туған, орыс отаршылардың зымияндық счаясатын әшкерелеген ақын: (Дулат)
• ( Саяси-әлеуметтік лирикаға ) Дулат поэзиясының алтын өзегі : (Отарлық езгіге қарсы күрес)
• («Бірінші сөз») «Ел бүлдірген бегіңді , Улы тілмен улаттым,»- деп жырға қосқан зар заман ақыны: (Дулат)
• (Дулат Бабатайұлы) Д.Бабатайұлының ел әкімдерін уытты тілмен өлтіре сынаған өлеңі: («Тегімді менің сұрасаң»)
• (Дулат Бабатайұлы Айтқызбасымды айтқыздың); Барақ,Кеңесбай ,Сүлеймен сияқтыел әкімдеріне арнап өлең жазған ақын : (Дулат)
• (Дулат) Дулат Бабатайұлының би болыстарға ,әкімдерге арналған өлеңдер тізбесі : ( «Кеңесбайға», «Сүлейменге»)
• (Дулат , «Сүлейменге» өлеңінде) Дулат Бабатайұлының қожа-молдаларды сынаған өлеңі: («Ешенге»)
• (Орыс пересендеріне қазақ жерін беруге қарсылығын көрсеткен)
• (Дулат) Д.Бабатайұлының Ресейдің қазақ даласын отарлау саясатын әшкерелеген өлеңі : («Аягөз,қайда барасың »)
• (Аягөз) «Тауды екіге жарасың, Тастың қашап арасын,» -деген жолдар Д.Бабатайұлының қай өлеңінде кездеседі («Аягөз»)
• («Аягөз, қайда барасың») Дулат Бабатайұлының «Аягөз, қайда барасың» өлеңіндегі «сауыр»
• ( Ақжайлау мен Сандықтас) «Қаларсың бір күн,Сандықтас, Құлан жортпас бел болып.» Осы үзіндінің авторы: (Дулат)

(Дулат Бабатайұлы) Дулат Бабатайұлының өмір сүрген уақыты: (1802-1871(кей деректе 1874); ( 10 сынып .Қазақ әдебиеті.ЖМБ. 1871;ҚГБ.1874) Дулат ақынның әкесі (Бабатай ) Семей облысы Аягөз ауданында туған, орыс отаршылардың зымияндық счаясатын әшкерелеген ақын: (Дулат) Д.Бабатайұлының өлеңдері ,негізінен, қай лирикаға жатады? ( Саяси-әлеуметтік лирикаға ) Дулат поэзиясының алтын өзегі : (Отарлық езгіге қарсы күрес) Дулаттың автомінездемесі берілген өлеңі: (Айтқызбасымды айтқыздың); Дулат ақынның автопортретін берген өлеңі: (Айтқызбасымды айтқыздың); Д.Бабатайұлының туған жерге деген сүйіспеншілігі мен қимас сезімін шабыттана жырлаған өлеңі: («Бірінші сөз») «Ел бүлдірген бегіңді , Улы тілмен улаттым,»-деп жырға қосқан зар заман ақыны: (Дулат) Бытырап ,азып-тозған ел, Бөдене емей немене?-деп береке-бірлікті сақтауға шақырған ақын: (Дулат Бабатайұлы) Д.Бабатайұлының ел әкімдерін уытты тілмен өлтіре сынаған өлеңі: («Тегімді менің сұрасаң») «Менің атым-Байғыз қарт, Көзге түсер сиқым жоқ»,- деп жырлаған ақын: (Дулат)'>(Дулат Бабатайұлы Айтқызбасымды айтқыздың); Барақ,Кеңесбай ,Сүлеймен сияқтыел әкімдеріне арнап өлең жазған ақын : (Дулат) О,Барақ жас, Барақ жас, Жегенге тоқ, ішсең мас. Жақсы болса ұлығы- Өз елін жаудай таламас...Үзінді авторы: (Дулат) Дулат Бабатайұлының би болыстарға ,әкімдерге арналған өлеңдер тізбесі : ( «Кеңесбайға», «Сүлейменге») Д.Бабатайұлының ел әкімдерін өлтіре сынайтын өлеңі: («Сүлейменге») «Жыршының аты жыршы ма, Әркімнің өлең жаттаса, Сөз -жібек жіп,жыр –кесте, Айшығы айқын көрінбес, Өрнексіз тігіп, баттаса...» Осы үзіндінің авторы: (Дулат , «Сүлейменге» өлеңінде) Дулат Бабатайұлының қожа-молдаларды сынаған өлеңі: («Ешенге») «Жер кімдікі?»дегенде Аға сұлтан, қазылар Не деп жауап береді?- деген жолдардағы Дулаттың ойы: (Орыс пересендеріне қазақ жерін беруге қарсылығын көрсеткен) «Датыңды айтсаң майырға, Сібірге кеттің айдалып.» Дулаттың осы өлең жолдарындағы дат,майыр деген сөздердің анықтамасы : (Майор және өтініш) «Еркін жатқан қайран ел, Дәулетің бейне шалқар көл... Енді келіп қамалдың Орыс салған қамалға...»- деген өлең шумағының авторы: (Дулат) «Жерге қарай мал бітіп, Малға қарай құт болмақ. Қонысынан мал тайса, Құты кетіп жұт болмақ.»-деген шумақтарының авторы: (Дулат) Д.Бабатайұлының Ресейдің қазақ даласын отарлау саясатын әшкерелеген өлеңі : («Аягөз,қайда барасың ?») «Аягөз, сенің бойыңда Несібе ырыс тегіс қой. Сай-салаң толған жеміс қой. Қырың –малдың кіндігі, Ойың-өнім жеміс қой,»-деп жырлаған ақын : (Дулат) Тауды екіге жарасың Тастың қашап арасын. Кесіп өтіп кезеңді, ...,қайда барасың?»- деп Дулат жырлаған өзен аты : (Аягөз) «Тауды екіге жарасың, Тастың қашап арасын,»-деген жолдар Д.Бабатайұлының қай өлеңінде кездеседі? («Аягөз») «Тарбағатай тауынан Тоқсан сала қосылып, Тоғыз өзен түісіп, Ақтың төмен жосылып...» - деген үзінді алынған өлең : («Аягөз, қайда барасың?») Дулат Бабатайұлының «Аягөз, қайда барасың?» өлеңіндегі «сауыр» сөзінің мағынасы : ( Шөбі мол,шұрайлы жер) Дулаттың өлеңі: ( Ақжайлау мен Сандықтас) «Қаларсың бір күн,Сандықтас, Құлан жортпас бел болып.» Осы үзіндінің авторы: (Дулат) «Аққан бұлақ сай-салаң, Шытырман тоғай айналаң, Жоның жайлау ,кең алаң, Атам қонған кең далам!» -деген үзінді алынған Дулаттың шығармасы : жүктеу 0,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз