042-14-4-04.01.20.215/01-2012
|
№1 басылым
|
5 беттің беті
|
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 деңгейлі СМЖ құжат
|
ПОӘК
|
П 042-14-4.04. 1.20.215 /01-2012
|
ПОӘК
«Өсімдіктер биотехнологиясы» пәнінің оқытушысына арналған жұмыс оқу бағдарламасы
|
№1 басылым
|
5В070100-«Биотехнология» мамандығына арналған
«Өсімдіктер биотехнологиясы»
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ПӘНІНІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
СЕМЕЙ – 2012
Мазмұны
Пайдалану аумағы
Нормативтік негіздері
Жалпы мағлұмат
Глоссарий
Эдебиеттер
Оқытушыға арналған пәннің жұмыс бағдарламасы
Студентке арналған пәннің жұмыс бағдарламасы (силлабус)
Пайдалану аумағы
"Өсімдік биотехнологиясы" пәнінің оқу-әдістемелік кешені 050701- «Биотехнология" мамандығы бойынша студенттеріне арналған. Ол студенттерді пәннің мазмұнымен, саясатымен, өзектілігімен, қажеттілегімен таныстырады. Оқу-әдістемелік кешені пәнді оқытуда негізгі құрал болып табылады.
Нормативтік негіздері
Осы оқу-әдістемелік кешен ҚР МЖМБС 5.03.001-2004 негізінде 050701
"Биотехнология" мамандығына арналған және осы пәннің оқу процесстері мен талаптарына сәйкес дайындалған.
Жалпы мағлұмат
Оқытушының аты-жөні: Исмагулова А.Б.
Биология кафедрасы
- Хабарласу мәліметі: 53-19-70 /жұмыс/, оқу ғимараты №5
- Оқу жоспарынан көшірме /1. Кесте/
Оқу жоспарынан көшірме /1. Кесте/
Курс
|
семестр
|
Кредит
|
дәріс
|
зертханалық
|
СӨЖО
|
СӨЖ
|
барлығы
|
3
|
6
|
3
|
15
|
30
|
45
|
30
|
120
|
3.1. Пәннің қысқа аннотациясы. Биотехнология биологиялық обьектілер мен биологиялық процестердің негізінде түбегейлі жаңа технологиялар құру, сол арқылы адамға қажетті өнімдерді алу.
3.2. Курстың мақсаты: - студенттерді өсімдіктен бөлініп алынған жасушаларды, ұлпаларды, мүшелерді жасанды қоректік ортада асептикалық жағдайда өсірудің теориялық негіздері мен әдістері жүйелі түрде танысады..
3.3. Курсын оқу міндеттері:
-студенттер пәнге тән терминдер мен ұғымдарды білу қажет.
-биотехнологияның зерттеу әдістерін игеру
3.4. Курстың пререквизиті: “Өсімдік биотехнологиясы ” пәнін оқыған кезде студент мектеп бағдарламасындағы «Өсімдік физиологиясы», «ботаника», «жалпы биология», курстарынан негізгі білімдері болу қажет.
3.5. «Өсімдік биотехнологиясы» пәнінен алынған білім кейінгі курстарда эмбриоинженерия, биология, ген инженериясы, пәндерін оқыған кезде қолданылады.
Глоссарий
Ауксин-гр. auxo-өсіремін. Фитогормон. Индол тобына жатады.
Биотрансформация- биологиялық жолмен бір затты басқа затқа айналдыру.
Беккрос- кері будандастыру, буданды аналық немесе аталық форманың біреуімен қайта будандастыру.
Биореактор- биотехнология өндірісінде микроорганизмдерді, өсімдік, жануар жасушаларын өсіру үшін қолданылатын аппарат.
Вектор- өз алдына репликациялана алатын және бөтен генетикалық информацияны жасушаға тасымалдай алатын генетикалық элементтер.
Витрификация- өсімдіктерді жасанды ортада өсіргенде болатын құбылыс, өсімдіктер өте мол суланады да әйнек тәріздес болып көрінеді.
Гибберлин-фитогормон.
Дифференциялану-даму процессінде біртекті жасушалардан морфологиялық белгілері және атқаратын қызметі де әртүрлі жасушалар түзілуі.
Дедифференциялану-маманданған жасушалардың, бөліну қабілетінен айырылғын жасушалардың жаңадан бөлінуге көшуі.
Иммобильденген жасушалар-табиғи немесе синтетикалық заттардың беткі қабатына бекіген, немесе прлимерлік гельдер құрамына енгізілген, қозғалысы шектелген осы ортада өсетін жасушалар.
Іn vitro- жасанды жағдайда.
In vivo-тіршілік иесінде, оның құрамында бөлінбеген күйде, тірі организм құрамында.
Каллус- лат. «callus»- қалың тері, ұлпа, өсімдіктің жасушаларының ретсіз бөлінуінің нәтижесінде пайда болады.
Клон- гр. ұрпақ. Қоректік ортада жалғыз бір жасушадан пайда болған көбейген жасушалар.
Онкоген- ісік аурулурын қоздыратын ген.
Плазмида- бактерияларда хромосомадан бөлек кездесетін, өздігінен репликациялана алатын, сақина тәріздес ДНК молекуласы.
Регенерант- Іn vitroжағдайында қоректік ортада өсімдік жасушалары мен ұлпаларынан шыққан өсімдік.
Рестриктазалар- ДНК молекуласын үзетін фермент.
Фюзоген-протопластардың қосылуына ісен ететін зат.
5. Әдебиеттер.
Негізгі әдебиеттер:
1. Г. Ж. Уәлиханова Өсімдік биотехнологиясы. Алматы «Қазақ университеті» 2001
2. И.Р. Рахимбаев Биотехнология растении. Алматы. Қазақ университеті. 1998.
7.0.Студенттерге арналған пәннің жұмыс бағдарламасы
Дәрістер-дің
Тақырыбы
|
Қысқаша мазмұны
|
Дәріс
|
Практикалық
|
СОӨЖ
|
СӨЖ
|
Қолда-н әдебиеттер.
|
Кіріспе. Өсімдіктер биотехнологиясы ғылымы. Мақсаты мен міндеттері.
|
Өсімдіктер биотехнологиясы ғылымының басқа ғылымдармен байланысы. Өсімдік жасушаларын өсірудің қысқаша тарихы. Терминдер.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
1.2.
|
Өсімдік жасушаларын жасанды қоректік ортада өсіру әдістері.
|
Қоректік орталар. Каллус алу. Каллусты өсіру. Жасушаларды сұйық қоректік орталарда өсіру
|
1
|
3
|
3
|
1
|
1,2
|
Жасанды қоректік ортада өсетін жасушалардың биологиясы.
|
Дифференциялану, морфогенез, регенерация. Өсірген жасушалардың әртектілігі.
|
2
|
2
|
2
|
1
|
1,2
|
Өсімдік жасушаларын биосинтездік өнеркәсіпте пайдалану.
|
Өсірілетін жасушаларда қосымша заттардың қоры жиналуына әсер ететін фактролар. Өсімдіктің генотипі. Жасушаларды өсіруге әсер ететін химиялық және физикалық факторлар.
|
1
|
1
|
1
|
1
|
2
|
Жасушаларды өсіру жүйелері.
|
Жасушаларды өсіру жүйелері. Иммобильденген жасушалар.
|
1
|
2
|
2
|
1
|
1,2
|
Өсімдіктерді клондық микрокөбейту.
|
Микрокөбейтудің әдістері. Микрокөбейту процессінің кезеңдері.
|
1
|
2
|
2
|
1
|
1,2
|
Өсімдіктерді сауықтыру.
|
Апикальдық меристеманы өсіру. Прогамдық және постгамдық сәйкессіздікті in vitro жағдайында жеңу. Ұрықтарды in vitro өсіру.
|
1
|
4
|
4
|
1
|
1,2
|
Гаплоидтық технология.
|
Тозаңқаптар мен тозаңдарды өсіру. Микроспо-ралардың in vitro жағдайында дамуы. Аналық гаметофиттің in vitro жағдайында дамуы.
|
1
|
2
|
2
|
1
|
1,2
|
Жасушалық инженерия.
|
Протопластарды бөліп алу. Протопластардан регенерант өсімдіктер шығару.
|
1
|
2
|
2
|
1
|
1,2
|
Сомалық будандастыру
|
Сомалық будандас тырудың генетикалық негіздері. Сомалық будандарды сұрыптап алу.
|
1
|
2
|
2
|
1
|
1,2
|
Жасушалық селекция.
|
Жасушалық селекция әдістері. Индукцияланған мутагенез..
|
1
|
2
|
2
|
1
|
1,2
|
Гендік инженерия.
|
Басқа организмге тасымалданатын қажетті генді бөліп алу. Генді тасымалдайтын векторлар. Гендерді өсімдіктерге тасымалдау әдістері.
|
2
|
5
|
5
|
1
|
1,2
|
Генофондты in vitro сақтау.
|
Генофондты in vitro сақтау. Жасушаларды мұздатып сақтау. Жасушаларды қайтадан өсіру және талдау.
|
1
|
2
|
2
|
1
|
1,2
|
Барлығы
|
|
15
|
30
|
30
|
15
|
|
7.1.Пәннің орындалу графигі мен тапсырма беру мазмұны:
№
|
Жұмыс түрлері
|
Тапсырманың мақсаты мен мазмұны
|
Орындалу ұзақтығы
|
Балл
|
өткізу мерзімі
|
Бақылау
|
1
|
2
|
3
|
5
|
6
|
7
|
8
|
1
|
реферат
|
Жеке тапсырмаларды орындауда өз бетімен жұмыс жасауды қалыптастыру
|
2-3 жұма
|
10
|
3,6,7, 14жұмада
|
Қорғау
|
2
|
Зертханалық сабақ
|
Білім тексеруге бағытталған ағымдағы бақылау
|
күнделікті
|
10
|
Кесте бойынша
|
Сұрақтарға жауаптар
|
3
|
Бақылау жұмысы
|
Дәріс материалдарын ұғуын тексеруге бағытталған бақылау
|
1 жұма
|
10
|
7 жұмада 14 жұмада
|
Жазбаша есеп
|
4
|
СӨЖ
|
|
2-3 жұма
|
10
|
|
Баяндамаконспектелер
|
5
|
Аралық рубеждік бақылау
|
Білім сапасын анықтау
|
Дәріс жазбалары мен әдебиеттерді үнемі оқу
|
10
|
8,9 жұмада
|
Коллоквиум (ауызша сұрау)
|
Достарыңызбен бөлісу: |