1 Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі

85 
Бала өзін жақсы көрген адамды ғана жақсы көре алады. Және де оны тек 
сүйіспеншілікпен тәрбиелеуге болады. Ф.Э. Дзержинский. 
Мадақтау көп болған сайын, жазалау соншалықты аз. Я. Корчак 
Баланы дүре соғумен емес, ұятпен жазала. орыс мақалы. 
Ашумен берілген жаза мақсатына жетпейді. И.Кант. 
Аялаумен ала алмаған, қаталдықпен ала алмайды. А.П. Чехов. 
 
.
 
 
 
 
 
 
 
ҚЫЗЫҚ-АЙ!!!
 
 
7.
Мәтінді оқыңыз. Мазмұнын біліп алыңыз. Мәтінді пайдаланып, адам 
мінездеріне сипаттама беріңіз.
Баланы сынау
 
Баланы сынау — баланың физиологиялық және психологиялық 
ерекшеліктерін ескере отырып, оның өскенде қандай адам болатынын болжау, 
жорамалдау. Қазақ адамның.адамгершілігін, кісілік мәдениетін оның әрбір іс-
қимылынан байқаған. Адамның жүріс-тұрыс, бет-бейнесі, қимыл-қылығы, аман-
сәлемі, әдеп-ибасы, қонақ күтуі т.б. қасиеттеріне қарап, оның қандай адам, 
қандай ниет-мақсаттағы жан екенін аңғара білген. Тіпті бесікте жатқан сәбилерді 
бағадарлап, оның болашақта қандай адам болатындықтарына дейін алдын ала 
жорамалдап, өз бағаларын беріп отырған. Мәселен, емгенде анасының бос 
емшегін тас қылып ұстап алып емген баланы «есейгенде сараң болады» десе, 
омырауға жабыспай емген баланы қолы ашық, жомарт болады» деп 
жорамалдайды. Ал ұйықтағанда көзін толық жұмбай ұйықтайтын ер балаларды 
«есейгенде сұлу жар құшады» десе, көзін толық жұмбай ұйықтайтын қыз 
балалардың «серігі сері болады» деп тұспалдайды. Үнемі жастықтың үстіне 
шығып алып, жастықты басып ұйықтайтын бала есейгенде «бай-бақытты»; 
басын бүркеп алып ұйықтайтын баланы «бұйығы, сылбыр, ынжық»; бүк түсіп, 
қол-аяғын бауырына басып жататын баланы «уайымшыл, тұйық, бір тоға»; 
етбетінен жататын баланы «қызғаншақ»; қол-аяғын жан-жаққа керіп тастап, 
шалқалай ұйықтайтын баланы «төрт түлігі сай, ақыл-ойы терең адам» болады 
деп тұжырымдайды. Б
ала дөң жауырынды, сом денелі келсе - батыр, палуан; 
мандайы кең болса - білімді, жайдары; құлағы үлкен әрі қалқиған болса - 
домбырашы; саусақтары сүйрік әрі нәзік болса - ісмер, күйші, биші; маңдайы тар 
болса - ашушаң, күйгелек, қызғаншақ; аузы мен құлағының арасы жақын болса - 
аузына сөз тұрмас өсекші, ал алыс болса - сөзге сараң, іске шөгел; желкесі 
шұңқыр болса - жалқау, жайбасар т.б. деген сияқты болжамдар жасаған.

жүктеу 2,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: