Саяси әлеуметтену: түсінігі, мазмұны, функциялары

Саяси мәдениеттің міндеті мен қызметтері:

• Танымдық қызметі- қоғам мен саясаттың дамуын айқындайтын заңдылықтар мен принцептерді танып-білуге, субъектіні саяси салада табысты жұмыс істеуге керекті біліммен, қоғамды басқарудың әдіс- тәсілдерімен қаруландыру.
• Реттеушілік қызметі- саяси жүйенің қалыпты жұмысын, дамуын, саналы қоғамдық тәртіпті қамтамасыз ету, әлеуметтік- таптық, ұлттық қатынастарды реттеу.
• Тәрбиелік қызметі-әркімді қоғамдық-саяси қызметке, әрекетке, саяси белсенділікке ынталандыру, табандылыққа, кеңшіліке, төзімділікке, қоғам алдында жауапкершілікке баулу.

• Біріктірушілік қызметі- қазіргі өмір сүріп отырған саяси жүйені қолдау арқылы әлеуметтік топтар, таптарды біріктіру, бұқараны мемлекет пен қоғам жұмыстарын басқаруға жұмылдыру.
• Қорғау қызметі- қоғамның қарыштап алға дамуына сәйкес келетін саяси құндылықтарды, қазыналарды сақтау.
• Сабақтастық қызметі- саяси тәжербиені бір ұрпақтан екінші ұрпаққа жалғастырып, саяси процестің тоқтаусыз ұласып дамуын қамтамасыз ететін тарихи сабақтастық.

Саяси мәдениеттің құрамдас бөліктеріне жатады:

• Біріншісі- кейбір адамдар, топтар,тіпті тұтас ұлттар теңдікті қастерлеп, соған тұрақты бет бұрады.
• Екіншісі- еркіндікті, бостандықты аңсайды, ең бастысы байлық деп санайды.
• Үшіншісі- әлеуметтік қорғанышты бәрінен артық көреді.
• Төртіншісі-автаномияны қалайды.

Саяси мәдениеттің ерекшеліктері:

• Адамдардың мемлекетке, саяси партиялар мен ұйымдарға қатынасы.
• Саяси бағдар ұстау.
• Әдет-ғұрып, жүріс-тұрыс.
• Саяси жүйенің және оның институттарының қызмет етуі кіреді.

Саяси мәдениетті қалыптастыратын негізгі күштер:

Мемлекет

• Қоғамдық ұйымдар мен партиялар
• Діни ұйымдар
• Ақпарат құралдары

Саяси мәдениеттің жіктелуі:

• Патриархтық азаматтық қоғамшыл

Саяси әлеуметтену

• Саяси әлеуметтену деп- адамның саяси ілімдерді, ережелерді, құндылықтарды бойына сіңіріп, оларды өзінің рухани ішкі дүниесіне айналдырып, сол арқылы өзінің саяси санасы мен мәдениетін қалыптастыру, саяси іс-әрекетке дайындалу процесін айтады.

• “Әлеуметтену“ деген ұғымды 19 ғасырдың аяғында Америка әлеуметтанушысы Ф.Гидденс және француз әлеуметтанушысы және психологі Г. Тар ғылыми айналымға енгізді.

Саяси әлеуметтену процесі үш негізгі мәселені шешуге бағытталады:

• Қоғамның жаңа Қоғам мүшелеріне Саяси мәде-

мүшелеріне саяси қажетті саяси тәжербие ниеттің эле-

мәдениеттің негізгі алуға,саяси іс-әрекет етуге менттерін өз-

элементтерін жеткізу қолайлы жағдай жасау герту

Саяси әлеуметтенудің кезеңдері мен институттары

Саяси әлеуметтенудің институттарына мыналар жатады:

• Отбасы:
• Білім жүйесі:
• Ақпарат құралдары:
• Мемлекет:
• Партия:
• Діни ұйымдар:
• Саяси оқиғалар:

Америка ғалымдары Д.Итсон мен Дж. Деннис 12 мың Америка балаларын сұрақ- жауап арқылы зертеп, саяси әлеуметтенудің 4 кезеңнен тұратынын көрсетті:

• Саясаттану,яғни балдырғанның ата-ана билігінен де жоғарғы саяси билік барын ұғыну;
• Жекелеу,мұнда бала саяси билікті президент, полицейский деп ұғыну;
• Дәріптеу,яғни саяси қайраикерлерге тек жақсы қасиеттерді таныту;
• Институционалдандыру, саяси билікті жеке тұлғалар арқылы емес, иесіз институттар арқылы қабылдау;

Саяси әлеуметтенудің типтері:

• Гегемонистік-саяси Плюристік-адам басқа

әлеуметтену бір таптық, азаматтардың, олардың

діннің немесе идеологияның құқығы мен еркіндігін

негізінде қалыптасады. тегін мойындайды

Назарларыңызға рахмет !

жүктеу 0,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: