Сабақтың мақсаты: Білімділік

№164 орта мектеп

• 7-сынып
• Пән мұғалімі: Б.Бимурзаева

• Сабақтың мақсаты:
• Білімділік: Оқушыларға Гук заңы, оның қандай физикалық шамаларға тәуелді екенін және динамометр құралы, оның жұмыс істеу принципін түсіндіру.
• Дамытушылық: Оқушылардың білім сапасын, пәнге қызығушылығын арттыру, алған білімдерін өмірде қолдана білуге үйрету.
• Тәрбиелік: Оқушылардың алған білімдерін өмірмен байланыстыра білуіне және пікір алмасуға, шығармашылық өздігінен білім алуға тәрбиелеу
• Көрнекілігі: Суреттер, интерактивті тақта, электрондық оқулық, динамометр, жүкше, сызғыш, резеңке, сым, үлестірме қағаздар.
• Сабақтың типі: Аралас сабақ.
• Сабақтың түрі: Шығармашылық сабақ.
• Сабақтың әдісі: Түсіндірмелі, сұрақ-жауап, топпен жұмыс, практикалық жұмыс.
• Пәнаралық байланыс: Информатика, математика, дене тәрбиесі.

• Сабақтың барысы:
• Ұйымдастыру
• 2. Үй тапсырмасын тексеру.
• 1 топ Күш тақырыбына слайд
• 2 топ И.Ньютон слайд
• 3 топ Деформация тақырыбына слайд
• 3. Жаңа сабақ
• 4. Сабақты бекіту
• Кеңейтілген тапсырма
• 5. Қорытындылау
• Практикалық тапсырма
• 6. Оқушыларды бағалау
• 7. Үйге тапсырма

• Гук заңы. Серпімді дененің ұзаруы мен оған түсірілген күштің арасындағы байланысты 1660 жылы ағылшын физигі Роберт Гук (1635-1703) анықтаған болатын. Кейінірек бұл анықталған байланыс бізге Гук заңы деген атпен белгілі болды. Бұл заң бойынша: серпімді деформацияның шамасы (созылуы немесе сығылуы) түсірілген күшке тура пропорционал, яғни:
• F = kx
• Мұндағы F-түсірілген сыртқы күш, x -дененің созылу немесе сығылу шамасы. k-қатаңдық деп аталатын пропорционалдық коэффициент. SI жүйесінде қатаңдық нъютонның метрге қатынасымен (Н/м) өрнектеледі. k-қатаңдық дене материалына және оның өлшемі мен пішініне байланысты.
• Динамометр. Күшті өлшеу үшін аранайы құралдар – динамометрлер (грекше динамис-күш және метро-өлшеймін) қолданылады. Динамометрлердің негізгі бөлігі серпімді деформацияның әрекет ету аралығында созылатын серіппе болып табылады. Динамометрлердің бірнеше түрі бар. Қол динамометрлері және біршама үлкен шамадағы күштерді өлшейтін арнайы динамометрлер.

• Роберт Гук- әйгiлi ағылшын жаратылыстанушысы,
• ағылшындық Уайт аралында Фремуотер деген жерде
• 1635 жылы дүниеге келдi. Орта мектептi бiтiргеннен
• кейiн Оксфорд Университетiне түседi. 1660 жылы әйгілі
• “Гук заңын” ашты. 1661 жылы каппилярлық құбылысқа
• арналған еңбегiн жариялады. Гук өзiнiң 1665 ж.
• жарық көрген «Микрография» атты еңбегiнен кейiн
• әйгiлi болды. Бұл кiтапта Гук өзі жетiлдiрiлген
• микроскоппен көп зерттеулерін жүйелеп баяндайды.
• Тағы да бұл кiтабында Гук жарықтың табиғаты жайында
• ойларын жазып кеткен. Кейін ол астрономиялық құрал-
• саймандарды ойлап табу және оларды жетiлдiрумен
• айналысты, биологиялық, географиялық, геологиялық
• зертеулер жүргiздi. 1703 жылы қайтыс болды.

• 1 Н

• 2 Н

• 3 Н

• 2,5 Н

• серіппе

• көрсеткіш
• стрелка

• жүк ілетін ілмек

• шкаланың
• көрсеткіші

• 1 топ.

• 2 топ.

• 3 топ.

• А. Гук заңының өрнегін жаз.
• В. Қатаңдығы 300 Н/м серіппе 0,05 м-ге созылды. Жүкті осындай деформацияға
• ұшыратқан күштің шамасы неге тең?
• С. 320 Н күштің әсерінен амортизатордың серіппесі 0,009 м-ге сығылады.
• 1600 Н күштің әсерінен серіппе қаншаға сығылады?

• А. k қатаңдықтың өрнегін жаз.
• В. Қатаңдық коэффициенті 100 Н/м серіппені 0,01 м-ге созатын
• күштің шамасы неге тең?
• С. Есікті ашқанда оның серіппесі 12 см ұзарды, сонда серпімділік күші 4 Н тең,
• серпімділік күші 10Н-ға тең болуы үшін серіппені қаншаға ұзарту керек?

• А. х шамасын анықтаудың өрнегін жаз.
• В. F=3 Н күштің әсерінен 0,06 м-ге ұзарған серіппенің қатаңдығы неге тең?
• С. Шиыршық серіппенің ұзындығы 3,5 см-ге қысқартқанда 1,4 Н серпімділік
• күш пайда болады. Оны 2,1 см ұзартқанда серпімділік күші қандай болады?

• Практикалық тапсырма

• Өзін – өзі бағалау

• Тақырыпты оқу. 13-жаттығу.
• Роберт Гукты зерттеу.