Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Ыдыс қойғыш – ас үй жабдықтарының бірі. Ыдыс қойғыш жасау үшін қалыңдығы 1-1,5 см тақтайша, бөтелкенің металл тығындары, майда шеге мен балға қажет. Ыдыс қойғышты төртбұрыштап, үшбұрыштап, көпбұрыштап жасай береді. Металл қалпақшаларды тақтайша бетіне әр түрлі тәсілмен орналастырады. Алдын ала тазалап, өңделген тақтайшаны бір пішінге келтіріп, бояп, лак жағып дайындап алады. Тақтайшаның шеге қағатын орнына қарындашпен белгі салып, белгі салынған жерге металл қалпақшаны қағып қояды. Қалпақшаның арақашықтықтарын бірдей етіп жиірек қағып бекітсе, ыдыс қозғалмай, орнықты тұратын болады. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Еңбек қауіпсіздік ережесін сақта.
Бояу және лак жаққанда қылқаламды ұқыпты ұста, оны арнаулы қалам қойғышқа қоятын бол. Жұмыс орнына қағаз немесе газет төсе. Шегені қағарда саусақтарыңды абайла. Балға сабын мықтап ұста. Балға мықты сапталған болсын. Шегені, балғаны ойын құралына айналдырма. Құралдарды арнаулы орынға қой.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Тақтайшаның бетіне қалпақшаларды қалай орналастырдың?
Ыдыс қойғышты тағы қандай пішінде жасауға болады?
Тақтайшаға бояу жақпауға бола ма?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы:Сымтемір туралы түсінік. Сымтемірлерді түзету.
Мақсаты:
Оқушыларға сымтемір туралы түсінік беру. Олардың тұрмыстағы пайдасы, оларды түзетудің тәсілдерін үйрету. Ақыл-ойын, ой-өрісін дамыту. Еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру, көрнекілік Көрнекілігі: сымтемірлер.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Сымтемір – диаметрі 10мм-ге жетпейтін металдан жасалған ұзын жіңішке материал. Зауытта сымтемірді балқытылған металды арнайы қондырғымен жіңішкерте созу арқылы дайындайды. Зауытта сымды темір, болат, мыс, алюминийден жасайды. Олардың жуандықтары әр алуан болады. Болат сымнан шеге, бұранда, бұрамашеге және тұрмысқа қажетті заттар жасаса, алюминий, мыстан дайындалған сымдар жұмсақ, пайдалануға ыңғайлы болғандықтан радио, телефон-телеграф байланысы мен жарық беру үшін қолданылады. Сымтемірлерді жуан-жіңішкелігіне қарай әр түрлі жолмен түзетеді. Оларды түзетудің қарапайым және күрделі тәсілі бар. Қарапайым тәсілмен жіңішке сымтемірді әр түрлі құралдардың көмегімен түзетеді.Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті:
1.Жіңішке жұмыр материалды пайдалану арқылы түзету.
2.Ағаш материалы бетіне бір сызық бойына қағылған шегелер арасынан өткізіп түзету.
3.Есіктің тұтқасына ысқылап түзету.
4.Шеберханадағы іскенжеге жұмыр материалды қысып қойып, ысқылау арқылы немесе екі жалпақ материал арасынан тартып өткізіп түзетеді. Ал мыс және алюминий сымтемірлерді ағаш балғамен де түзетуге болады.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау. Сымтемірді қандай материалдан жасайды? Алюминий және мыстан жасалған сымтемірлер қандай мақсатта пайдаланылады? Сымтемірді түзетудің қандай тәсілдерін білесің? Олардың ішіндегі ең жеңілі қайсы деп ойлайсың? Жуандау сымтемірді қарапайым тәсілмен түзетуге бола ма?
VI.Бағалау. Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы:Геометриялық фигураларды сымтемірмен тізбектеу.
Мақсаты:
Геометриялық фигураларды сымтемірмен тізбектеу арқылы шаршы тізбек құрастыру.Ой-өрісін,қиялын дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, көрнекілік
Көрнекілігі: Өзара тізбектелген геометриялық фигуралар.
Қажетті материалдар мен құралдар: қатырма қағаз, сызғыш, қайшы, қарындаш, біз.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
1.Көлемі 4смх4см болатын шаршы пішіндерді қатырма қағаздан дайындап аламыз.
2.Шаршы пішінді дайындаманың бұрыштарынан шынжыр өткізетін тесіктер жасаймыз. Оны біздің көмегімен тесеміз.
3.Шаршыларды тізбектейтін шынжыр дайындаймыз. Шынжырды жұмыр ағашқа оралған жіңішке мыс сымтемірден дайындаған дұрыс. Ұзындығы 6 см болатын сымтемірді бірдей үш бөлікке бөліп, оларды бір-біріне жалғау арқылы шынжыр жасап, шаршыларды тізбектеуге пайдаланамыз.4.Өзара тізбектелген геометриялық фигуралар. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Еңбек қауіпсіздігін сақтау.
Ү.Бекіту.
Қорытындылау.
Тізбектелген геометриялық фигураларды көркемдеуге бола ма?
Шаршы тізбек құрастыруда симметриялықты сақтау қажет пе?
Жасаған геометриялық шаршы тізбекті көркемдеп, әшекейле. Үшбұрышты тізбек құрастыр.
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы: Киіз үй. Сымтемірден киіз үй құрастыру.
Мақсаты:
Оқушыларға сымтемірден киіз үй құрастыруды үйрету.Ой-өрісін,қол икемін дамыту.Адамгершілікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру,көрнекілік
Көрнекілігі: киіз үй макеті.
Қажетті материалдар мен құралдар: сызғыш, қарындаш, тістеуік, жуандығы 2-3 мм болатын сымтемірлер.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Киіз үйдің шаңырағын жасау үшін жуандығы 2-3 мм,ұзындығы 50 мм сымтемірді шеңбер пішініне келтіріп, майыстырамыз. Суретте көрсетілген өлшемдер бойынша шаңырақтың күлдіреуіштерін жасаймыз. Ол үшін қалыңдығы 2 мм болатын алты сымтемірді шеңберге дөңестеу етіп бекітеміз. Күлдіреуіштердің бір-бірінен арақашықтығы 5 мм болуы тиіс. Киіз үйдің керегесін жасау үшін сымтемірден диаметрі 100 мм болатын екі шеңбер құрастырамыз. Дайын болған кереге бөліктерін бір-біріне биіктігі 40 мм сымтемірмен бекітіп, құрастырамыз. Одан кейін киіз үй есігінің орнын белгілейміз. Ол үшін екі сымтемірді бір-бірінен 20 мм арақашықтықта бекітеміз. Одан кейін керегелерді байлаймыз. Олардың бір-бірінен арақашықтығы 5-7 мм шамасында болуы керек. Керегелердің табанымен арасындағы бұрыш 45 градусқа тең. Енді киіз үйдің уықтарын бекітеміз. Шаңырақ пен керегенің аралығы 40 мм болуы керек. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау. Киіз үй қандай бөліктерден тұрады?
Киіз үйді тағы қандай материалдан құрастыруға болады?
VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау.
Тақырыбы:Киіз үйдің жарма есігі. Жарма есікті құрастыру.
Мақсаты:
Оқушыларға киіз үйдің жарма есігі (сықырлауығы) туралы түсінік бере отырып, есікті құрастыруды үйрету. Есте сақтау қабілеттерін дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру,көрнекілік
Көрнекілігі: киіз үй макеті.
Қажетті материалдар мен құралдар: қатырма қағаздар,желім.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен,мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
1.Киіз үйдің жарма есігіне өлшемі 55 мм х 170 мм қатырма қағаз дайында. 2. Есік жақтауларын (4дана) қатырма қағаздан таспа түрінде дайында.а) өлшемі 10 мм х 170 мм (2бөлшек) ә) өлшемі 10 мм х 178 мм (2 бөлшек). 3.Есік жақтауларын біріктіретін бақалақ өлшемі 10 мм х 40 мм(8 бөлшек). 4.Жарма есіктің жоғарғы көзіне жапсыратын шағын шаршының өлшемі 30 мм х 30 мм (2бөлшек). 5.Төменгі көзіне жапсыратын 30 мм х 40 мм өлшемдегі тіктөртбұрышты қатырма қағаз (2 бөлшек). 6.Есіктің орта көзіне орналастыратын бедерлі бақалақтың ұзындығы 30мм (8бөлшек). Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті:
1.Өлшемі 55 мм х 170 мм қатырма қағаздың бетіне есіктің жақтауын жапсырамыз.
2. Есіктің жоғарғы бөлігіне бірінші бақалақты жапсырамыз.
3.Шағын шаршыны жапсырамыз. 4.Екінші бақалақты жапсырамыз.
5.Бедерлі бақалақтарды жапсырамыз. 6.Үшінші бақалақты жапсырамыз.
7.Есіктің үлкен шаршы бөлігін жапсырамыз.
8.Есіктің ең төменгі төртінші бақалағын жапсырамыз.
9.Есіктің 178 мм-лік ұзын жақтауын жапсырмалаймыз. Есіктің екінші бөлігін құрастыруды есіктің ұзын жақтауынан бастаймыз. Ол 1а деп белгіленеді. Есікті толық жапсырмалау бірінші бөлікті орындаған реттілік бойынша жалғасады. Есік пішінін толық құрастырып болған соң есіктің екі жағына үш-үштен құлақшаларды жапсырамыз. Ол құлақшалар есікті керегеге бекіту қызметін атқарады.
V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау.Киіз үй есігі неліктен сықырлауық атанады?Есікке қандай өрнектер салуға болады?
VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау.
Тақырыбы: Ұлттық киімдер. Тымақ тігу.
Мақсаты:
Қазақ халқының ұлттық киімдерімен таныстыру. Ерлерге арналған бас киім үлгісінің бір түрі – тымақ тігуді үйрету. Есте сақтау қабілеттерін арттыру. Салт-дәстүрді құрметтеуге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру
Көрнекілігі: ұлттық киімдер.
Қажетті материалдар мен құралдар: қатты қағаз, бір түсті мата, жасанды тері, қайшы, ине, жіп, сызғыш, қарындаш, бор.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Халқымыздың ұлттық киім түрлері өте көп. Олар өзінің көз тартарлық әсемдігімен, ою-өрнегімен,сәнділігімен осы күнге дейін жоғары бағаланып, қадір-қасиетін жоймай келеді. Ер адамдар мен әйелдердің бас киімдері сәнділігімен ерекшеленеді. Ерлерге арналған бас киім үлгісінің бір түрі – тымақ. Тымақты суық күндерде киетіндіктен, оны құндыз, суыр, түлкі, қасқыр және қозы, құлын, лақ елтірісінен тігеді. Тымақтың басқа ерлер бас киімінен ерекшелігі – ол төбе, маңдай, екі құлағы және артқы етегінен тұрады.Тымақтың төбесі үшкіл, төрт немесе алты бұраш болып келеді. Тымақтың іші терімен, сырты дүрия, пүліш, барқытпен тысталады. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті:
1.Тымақтың негізгі бөлігінің төбесіне биіктігі 15см, ені 9см өлшемде қатырма қағаздан қалып үлгі дайындап алып, оны матаның бетіне түйреп, айналасын бормен сызып, төрт мата бөлігін қиып аламыз.
2. Тымақтың маңдайын жасау үшін биіктігі 4см, ені 9см болатын қалып үлгіні пайдаланып, матадан бір бөлік қиып аламыз.
3. Тымақтың құлағы мен артқы етегін пішу үшін ұзындығы 27см, биіктігі 8см, етегі доғалдау келген қалып үлгіні мата бетіне қоямыз да, бормен жан-жағын сызып, қиямыз.
4.Дайын болған тымақ төбесінің бөліктерін теріс бетінен бір-біріне біріктіріп, көктеп тігеміз.
5.Тымақтың етегі мен маңдайын төбесіне жалғап тігеміз. Жасанды теріден маңдайын әшекейлеп, көркемдеуге болады. Ал бауын таспадан дайындап, екі жақ құлағына тігеміз.
V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау.
Қазақ халқының ұлттық киімдері несімен ерекшеленеді?
Тымақ қандай бөліктерден тұрады?
Тымақ тігу үшін қандай аң немесе мал терісі пайдаланылады?
Тымақтың сырты қандай матамен тысталады?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы:Сәукеле тігу.
Мақсаты: Қыздардың ұзату тойында киетін сәнді, әшекейлі бас киімі сәукеле тігуді үйрету. Танымдық қабілеттерін дамыту. Әдемілікке,эстетикалық тәрбиеге баулу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру,көрнекілік
Көрнекілігі: сәукеле.
Қажетті материалдар мен құралдар: қатты қағаз,қызыл түсті барқыт мата,ақ түсті тоқыма жіп,мақта,желім,қайшы,ине-жіп,сызғыш,қарындаш,бор.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен,мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Сәукеле алтын, күміс, меруерт, маржанмен әшекейленіп, зер, жібек жіппен кестеленеді. Төбесіне үкі тағылып, жерге дейін төгілген ақ желек жабылады. Ертеде бір сәукеленің бағасы жүз жылқыға барабар болған. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті:
1.Сәукеленің конус тәрізді екенін ескеріп, оның биіктігі мен диаметрін анықтаймыз. Биіктігін 20 см, диаметрін 46 см деп алып, қатты қағаз бетіне сәукеле пішінін түсіреміз. Қатты қағазды түсірілген сызық бойынша қиып, желімдейміз.Қатты қағаздан жасап алған конусымыз сәукеленің негізі болады.
2.Қиып алынған сәукеленің қалып үлгісін қызыл түсті мата бетіне орналастырамыз. Жиегінен тігіске 1см-дей қалдырып,бормен сызамыз. Сызық бойынша матаны қиып аламыз.
3.Қиып алынған матаның теріс бетінен көктеп тігеміз. Сонан кейін оң бетіне аударып, сәукеленің қатты қағаздан жасалған негізіне кигіземіз.
4.Сәукеленің төменгі бөлігінің жиегіне биіктігі 3см мақта желімдейміз.
5.Ақ түсті тоқыма жіптен шашақ жасап,үкісі ретінде сәукеленің төбесіне қадаймыз.
V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау
.Сәукелені кімдер киеді?
Тағы қандай ұлттық бас киім түрлерін білесіңдер?
Сәукелені қалай өрнектеп,әшекейлейді?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау.
Тақырыбы:Киізден қуыршақ жасау.
Мақсаты:
Оқушыларға киізден қуыршақ жасауды үйрету. Ақыл-ойын, танымдық қабілеттерін дамыту. Адамгершілікке, инабаттылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, көрнекілік
Көрнекілігі: қуыршақтар.
Қажетті материалдар мен құралдар: киіз, таспа, мулине жібі, зер жіп, ПВА желімі, ине, жіп, қайшы, қатты қағаз.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Киіз – малдың жүнінен тығыз етіп басылған, үй тұрмысында пайдаланылатын бұйым. Киізден сырт киім, байпақ, қоржын мен дорба тігеді. Сондай-ақ киізден өзге де тұрмыс тіршілікке қажетті бұйымдарды дайындауға болады. Ал біз киізден қуыршақ жасап үйренейік. Сергіту сәті
IV. Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті:
1.Суретте көрсетілген өлшемдер бойынша қатырма қағаздан қуыршақтың кеудесі, бас киімі, жеңі және бетінің қалып үлгісін дайындап аламыз. Киіз бетіне қалып үлгілерді қойып, белгі саламыз. Жиегінен тігіске 0,7см қалдырып, қуыршақ бөліктерін қиып аламыз.
2. Қуыршақтың кеудесін жасайтын бөлікті конус тәрізді пішінге келтіріп бүктеп, теріс бетінен тігеміз.
3.Екі жеңін де конус тәрізді пішінге келтіріп тігіп, кеудесінің екі жақ шетіне жалғап, біріктіреміз.
4.Қуыршақ бетін жасауға арналған бөлікке қарындашпен көз, қас, мұрыны мен ернінің орындарын белгілеп алып, қасы мен көзін, мұрнын қара жіппен, ал ернін қызыл жіппен тігеміз.
5.Бас киіміне маңдай бөлігін жалғап тігіп, оны түрлі ұсақ моншақтармен әшекейлеп, дайындап қоямыз.
6.Қуыршақтың кеуде бөлігіне, жеңіне сәнді таспаны айналдыра жапсырамыз.
7.Ал бұрымын жасау үшін мулине жібін өреміз. Оны қуыршақтың басына бекітіп, бас киімін кигіземіз.
V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Киізден тағы қандай бұйым жасауға болады? Қуыршақ жасауда қандай қол тігістерін қолдандың?
VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау.
Тақырыбы: Ыдыс-аяқтар. Қағаздан ыдыс-аяқ жасау.
Мақсаты:
Оқушыларға ыдыс-аяқ туралы түсінік бере отырып, қағаздан ыдыс-аяқ жасауды үйрету. Танымдық қабілеттерін дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру,көрнекілік
Көрнекілігі: суреттер, қағаздан жасалған ыдыс.
Қажетті материалдар мен құралдар: 50 мл су, 2 ас қасық ұн, қағаз немесе газет, өзіңе ұнаған кез келген ыдыс, қайшы.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Ыдыстардың металдан, қыштан, шыны, пластмассадан жасалған түрлері бар. Металл ыдыстар шойыннан, алюминийден, жезден, т.б. жасалынады. Алюминий ыдыстар ыстыққа өте төзімді әрі онда пісірілген тамақтың дәмі, түсі, иісі бұзылмайды. Темір ыдыстар, жезден жасалған ыдыстар, шойын ыдыстар, фарфор ыдыстар, шыны ыдыстар, пластмасса ыдыстар болады. Папье-маше – қағаз массасынан желім, гипс араластырылып жасалған қатты нығыз бұйым. Ол француз тілінен аударғанда «жыртып немесе қиып алынған қағаз» деген мағынаны білдіреді. Папье-машеден бұйым жасау аса қиын емес, алайда ол ұқыптылық пен шыдамдылықты талап етеді. Папье-машеден әр түрлі қобдиша, маска, ойыншықтар жасауға болады. Ал біз ыдыс жасаймыз.Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті:
1.Ыдыс жасауға қажет болатындай газет парағын қиып аламыз.
2.50 мл суға 2 ас қасық ұн салып, араластырып, желім дайындап аламыз.
3.Таңдаған ыдысымызды төңкеріп қойып, ыдысқа қажет газет қиындылары жабысып қалмауы үшін вазелин майын жағамыз.
4.Газет қиындыларын ұннан жасалған желімге малып, ыдысты айналдыра желімдейміз.
5.Осылайша 4-5 рет қабаттап, ыдысты бөлме температурасында кептіреміз.
6.Кепкеннен кейін қағаздан қабатталып жасалған қалыпты ыдыстан түсіріп аламыз.
7.Дайын кесеге ою-өрнекті түсті қағаздан қиып алып желімдейміз, немесе акварель бояуымен алуан түрлі гүлдердің суретін салып безендіреміз.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Металл ыдыстың қандай түрлерін білесің?
Тамақтың дәмі, түсі, иісі бұзылмас үшін қандай ыдыстарды пайдаланған дұрыс?
Папье-машеден тағы қандай бұйымдар жасалынады?
Ыдыстарды қалай безендіруге болады?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау.
Тақырыбы: Кәмпит салатын ыдыс жасау.
Мақсаты: Сусыннан босаған пластмасса бөтелкеден кәмпит салатын ыдыс жасауды үйрету. Ой-өрісін, қиялын дамыту.Үнемшілдікке баулу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру
Көрнекілігі: пластмасса ыдыстан жасалған әр түрлі ыдыстар.
Қажетті материалдар мен құралдар: пластмасса бөтелке, кеңсе пышағы, ермексаз.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Сусыннан босаған пластмасса бөтелке мен ермексазды пайдаланып, қарапайым тәсілмен кәмпит салатын ыдыс жасап көрейік. Ол үшін бөтелкенің бас жағы мен түп жағын қайшымен қиып немесе кеңсе пышағымен абайлап кесеміз. Содан кейін бөтелкенің түбін кеңсе пышағымен оямыз. Ойық арқылы бөтелкенің мойнын кіргізіп, оның жан-жағын ермексазбен жапсырып, бекітеміз. Дайын ыдысты әр түрлі тәсілмен безендіруге болады. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс .Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Пластмасса ыдыстан тағы қандай бұйым жасауға болады?
Ыдысты қандай тәсілдермен көркемдеп, әшекейледің?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы:Түймелерден жасалған моншақ.
Мақсаты:
Оқушыларға зергерлік бұйымдар туралы түсінік бере отырып, түймелерден моншақ жасап үйрету. Танымдық қабілеттерін, қол икемін дамыту.
Сабақтың типі : аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, көрнекілік
Көрнекілігі: моншақтар.
Қажетті материалдар мен құралдар: түйме, қармақ бау немесе жіп, ілгек, қайшы.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі
Рухани мұраларымыздың бірі – зергерлік бұйымдар. Зергерлердің қолынан шыққан бұйымдар адам бойына әрқашанда көрік, ажар берген. Зергерлік бұйымдарға алқа, моншақ, білезік, сырға, жүзік, шашбау жатады .Бұл бұйымдар анасынан қызына мұра ретінде қалып отырады. Ал жіпке тізілген әсемдік үшін мойынға салып жүретін моншақ түрлі-түсті майда асыл тастардан тұрады .Моншақты тек алтын, күміс, меруерт, маржандардан ғана емес, түймелерден де жасауға болады екен.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті:
1.Ұзындығы 25см қармақ бауын немесе жіп алып, оны инеге сабақтаймыз.
2.Жіптің бір ұшына ілгекті байлап, бекітеміз.
3.Түймелерді жіптің екінші ұшынан бір-бірлеп өткіземіз.
4.Жіптің екінші ұшына ілмек жасап, оны ілгегіне бекітеміз.
V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау.
Бүгінгі сабақ ұнады ма?
Зергерлік бұйым түрлерін ата.
Зергерлік бұйымдарды кімдер жасайды?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
ҮІІ.Үйге тапсырма беру.
Түймелерден жүзік жасап үйрену.
Тақырыбы: Жіптен алқа жасау.
Мақсаты:Оқушыларды жіптен алқа жасауға үйрету. Ақыл-ойын, қиялын дамыту. Шеберлікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі:сұрақ-жауап, түсіндіру
Көрнекілігі: әр түрлі алқалар.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Әшекейлеп жасалған алқа – адам көркі. Шеберлер алқаны алтыннан, күмістен, табиғи материалдан жасайды. Сонымен қатар күнделікті кездесетін материалдардан да алқа жасауға болады. Оған машина жібінің жуандауы немесе жібек жіп, майда моншақ, пластмасса сақиналар және ине қажет. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс .Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті:
1.Жіпті инеге сабақтап, онымен сақиналарды ілмектеп байлаймыз.
2.Дайын болған сақиналар бір-бірімен моншақ арқылы біріктіріледі.
3.Бірдей үш сақинаны моншақпен әшекейлеп, бау тағып, оларды алқаға байлаймыз.
4.Техника қауіпсіздігін сақтау.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Алқа жасауға қандай жіп түрін қолданған дұрыс?
Алқаны тағы неден жасауға болады?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы:Ұсақ моншақтардан жасалған білезік.
Мақсаты:
Оқушыларға білезік жасап үйрету. Танымдық қабілеттерін, қол икемін дамыту. Оқушыларға эстетикалық тәрбие беру.
Сабақтың типі:аралас сабақ
Әдісі:сұрақ-жауап, түсіндіру
Көрнекілігі: әр түрлі қолдан жасалған білезіктер.
Қажетті материалдар мен құралдар: түрлі-түсті ұсақ моншақ, жіп, ине.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Білезік – білекке салатын әшекейлі, сәнді бұйым. Оны қымбат металдардан жасайды. Білезіктің пішіні, өрнегі әр түрлі болады. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс .Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті:
1.Жасалатын білезіктің ұзындығына қарай екі қабатталған жіп аламыз.
2.Жіптің екі ұшын да жіңішке иненің көзінен өткізіп, иненің біреуінен ұсақ моншақтарды тіземіз. Жіптің екінші ұшындағы инені тізілген моншақтарға кері қарай өткізіп, оны тартамыз.Осы тізбекті қажетті өлшемге дейін қайталаймыз.
4.Техника қауіпсіздігін сақтау.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Білезік жасағанда моншақ түстерінің бір-біріне үйлесімділігін сақтау керек пе?
Ұсақ моншақтардан алқа жасауға бола ма?
Жасаған білезіктерің өздеріңе ұнады ма?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып,бағалау.
ҮІІ.Үйге тапсырма беру.
Ұсақ моншақтардың әр алуан түсін таңдап, алқа жасау.
Тақырыбы:Фольгадан әшекейлі бұйымдар жасау.
Мақсаты:
Оқушыларға фольгадан қапсырма жасап үйрету. Танымдық қабілеттерін дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру,көрнекілік
Көрнекілігі: әшекейлі бұйымдар, қапсырма.
Қажетті материалдар мен құралдар: жұқа азық-түлік фольгасы, қатырма қағаз, қарындаш ,қайшы..
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Зергерлік бұйымдардың ішінде қыз-келіншектерге арналған білезік, сырға, сақина, шашбау, шолпы, қапсырмалардың орны бөлек .Кез-келген зергерлік бұйымның бетіне әр түрлі тастар орнатып, ою-өрнектер салса, оның әсемдігі арта түседі. Зергерлік бұйымдарды әсемдеу үшін қолданылатын тастардың түрі де көп. Олар: гауһар, ақық, маржан, інжу, меруерт және т.б. Бүгінгі сабақта қатырма қағаз бен фольгадан қапсырма жасаймыз. Қапсырма – қыз-келіншектер киімінің екі өңірін қаусырып, іліп тұратын ілгек. Оған әр алуан әшекей тастар салынады. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс Іштей, тізбектей оқыту 2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау.Жұмыстың орындалу реті:
1.2-суретте көрсетілген қапсырманың қалып үлгісін жасап, қатырма қағазға түсіреміз де, қиып аламыз.
2.Қалып үлгіні фольганың бетіне қойып, жан-жағын сызамыз .Бүктеу үшін 1см-дей артықтау алып, оны қиып аламыз.
3.Қатырма қағаздан жасалған қапсырманы фольгамен қаптап, жиектерін тегістеп бүктейміз.
4.Қапсырманың бетіне қарындашпен әр түрлі өрнектерді ойып саламыз .Қапсырманың екі бөлігі бірдей болуы шарт. Қапсырманың бетіне қарындашпен өрнек салғанда, фольганың тесіліп, жыртылып қалмауын қадағала.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Бүгінгі сабақ ұнады ма?
Зергерлік бұйымдарды қандай тастармен әшекейлейді?
VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы:Сымтемірді көркемдеп ию.
Мақсаты:
Сымтемірді көркемдеп ию тәсілімен тұмарды құрастыру .Оқушының ой-өрісін, қиялын дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап ,түсіндіру, көрнекілік
Көрнекілігі: сымтемірден құрастырылған тұмар үлгілері..
Қажетті материалдар мен құралдар: жұмсақ, иілгіш сымтемірлер.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Бүгінгі сабақта сымтемірді көркемдеп ию тәсілімен зергерлік бұйымдардың ерекше бір түрі – тұмарды қарапайым тәсілмен құрастырамыз. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Бүгінгі сабақта не үйрендік?
Сендерге ұнады ма?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы:Ұлттық бұйымдар. Қатырма қағаздан адалбақан жасау.
Мақсаты:
Оқушыларға ұлттық бұйым адалбақан туралы түсінік бере отырып, оны қатырма қағаздан жасауды үйрету. Есте сақтау қабілеттерін дамыту. Еңбексүйгіштікке, салт-дәстүрді құрметтеуге баулу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, көрнекілік
Көрнекілігі: суреттер.
Қажетті материалдар мен құралдар: қатырма қағаз, қайшы.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Адалбақан – киімдерді, жеңіл бұйымдарды іліп қоятын жабдық. Ол киіз үйді құру кезінде шаңырақты көтеріп тұру қызметін де атқарады.Шаңырақты көтеріп тұру үшін басы аша ағаш даярланады. Оны бақан деп атайды. Ол киіз үй жабдығының бірі болып саналады. Шеберлер адалбақанды табиғатта өсіп тұрған жиде, тал сияқты бұтағы көп ағаштардан жасайды. Адалбақанды оймыштап сүйекпен, ою-өрнекпен, зергерлік металл бұйымдармен әшекейлейді. Адалбақанның ашамайлы келген үстіңгі жағын уыққа тіреп, төменгі ұшын қозғалып кетпейтіндей етіп жерге бекітеді.Сергіту сәті
IV. Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс.Іштей,тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті:
1.Керекті өлшемде қатырма қағаз дайындап, оның бетіне адалбақанның суретін салып, қайшымен қиямыз.
2.Қиып алынған адалбақан пішінін көркемдейміз.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Қазіргі кездегі киім ілгіш пен адалбақанның қандай ұқсастықтары мен айырмашылықтары бар?
Адалбақан киіз үй жабдығына жата ма?
Оны табиғи материалдан жасауға бола ма?
Адалбақанды неліктен әшекейлейді?
VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы: Сандық. Қатырма қағаздан сандық жасау.
Мақсаты:
Оқушыларға сандық туралы түсінік бере отырып, оны қатырма қағаздан жасап үйрету. Танымдық касиеттерін дамыту. Ұқыптылыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру, көрнекілік
Көрнекілігі: суреттер,қатырма қағаздан жасалған сандықтар.
Қажетті материалдар мен құралдар: қатырма қағаз, қайшы, түрлі-түсті қағаздар, желім.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Сандық – киім-кешек және т.б. заттарды салып, сақтауға арналған үй жиһаздарының бірі. Сандықтың бірнеше түрі бар. Олар: абажа, әбдіре, қобдиша. Бұл бұйымдардың жасалу тәсілдері бірдей. Олар екі жағы өңделген жұқа тақтайдан жасалады. Сондықтан олар жеңіл әрі тұрмыста қолдануға ыңғайлы. Сандықтың қақпағы тұтас ашылады. Әр халық сандықты өзінің ұлттық ою-өрнектерімен әшекейлейді. Алтын, күміс сияқты қымбат металдармен зерленіп, асыл тастармен безендірілген, әр түрлі ойма сүйектермен әрленген қазақ сандықтарын қазір мұражайдан көруге болады. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Қатырма қағаздан сандық жасау. Оны әшекейлеу. Қауіпсіздік ережесін сақтау.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Жасаған сандықтарың ұнады ма?
Сандықты тұрмыста не үшін қолданады?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы:Жүкаяқ. Қатырма қағаздан жүкаяқ жасау.
Мақсаты:
Оқушыларға жүкаяқ туралы түсінік бере отырып, оны қатырма қағаздан жасауды үйрету. Ақыл-ойын, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Салт-дәстүрді құрметтеуге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, көрнекілік
Көрнекілігі: суреттер.
Қажетті материалдар мен құралдар: қатырма қағаз,қайшы,желім.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Жүкаяқ – сандықтың астына қойылатын жиһаз. Оны өңделген қатты ағаштан жасайды. Жүкаяқ төрт бөліктен тұрады. Олар: алдыңғы және артқы жақтау ағаш, төрт аяғы, екі жақтау ағашты біріктіріп тұратын 4-5 шабақ ағаш және тіреуіштер. Жасалу тәсіліне қарай жүкаяқ қайқы бас және үсті тегіс болып екі түрге бөлінеді.Қайқы бас жүкаяқтың төсек ағаш тәріздес екі жақ басы жоғары қарай көтеріңкі болып келеді. Оған тек төсек-орын жинайды.Үсті тегіс жүкаяқты сандық қоюға пайдаланады. Шеберлер жүкаяқтың алдыңғы бетін майлы бояумен сырлап, оюмен өрнектелген сүйекпен әшекейлейді. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс.Еңбек қауіпсіздігін сақтау. Жұмыстың орындалу реті:
1.Жүкаяқ пішінін жасайтын қатырма қағазды дайындаймыз. Жүкаяқ өлшемі қалауынша алынады.
2.Жүкаяқ бөліктерін таспа түрінде дайындаймыз.
а)жүкаяқтың жақтауы (2бөлшек) ә) жүкаяқтың аяғы (4бөлшек)
б) жүкаяқтың ағаш шабағы (4бөлшек) в)қиғаш тіреуіштері (8бөлшек)
3.Өлшеп, қиып алынған дайын таспалар.
4.Дайын таспалардан жүкаяқ пішінін құрастырамыз.
а) Жүкаяқ жақтауларына аяқтарын желіммен жапсырамыз.
ә)Жүкаяқтың шабақтарын дайындаймыз.
б)Жүкаяқтың жақтауына желімделген аяқтарын іш жағына қаратып, дайын болған шабақшалармен екі жақтауды бір-біріне жалғастырып, құрастырамыз. Ол үшін шабақтардың ұшына аз ғана желім жағып, арақашықтықтарын бірдей етіп, жақтауға жапсырамыз. Шабақтарды алдымен бірінші жақтауға жапсырып, желімін кептіреміз.
в) Бірінше жақтаудың желімі кепкеннен кейін екінші жақтауды кептіреміз.
5.Жүкаяқтың аяқтары қозғалмас үшін тіреуіштерін жапсырамыз. Содан кейін жүкаяқты ою-өрнектермен көркемдейміз.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Жүкаяқ қанша бөліктен тұрады?
Қандай мақсаттарда қолданылады?
Жүкаяқты көркемдеу үшін қандай ою-өрнектерді пайдалануға болады?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы: Кебеже және асадал.
Мақсаты:
Оқушыларға кебеже,асадал туралы, олардың тұрмыстағы атқаратын қызметі туралы түсінік бере отырып, оларды қатырма қағаздан құрастыруды үйрету. Ақыл-ойын,қиялын дамыту. Шеберлікке, ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, көрнекілік
Көрнекілігі: суреттер.
Қажетті материалдар мен құралдар: қатырма қағаз, желім
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Кебеже – бидай, арпа, тары, күріш сияқты дәнді дақылдарды, тағы басқа да азық-түлік түрлерін салып қою үшін арнайы жасалған сандық. Кебежеде салмақты заттар сақталатын болғандықтан, оны қалың тақтайдан мықты етіп жасайды. Кебеженің сырт пішіні сандық сияқты болғанымен, жасалу тәсілі өзгеше. Кебеже аяқтары оның қабырғаларын, қақпағын, түбін біріктіріп тұратын негізгі арқау сияқты жасалады. Кебеже қақпағы жартылай ашылады. Қақпақтың ашылмайтын бөлігі кебеже жақтауларына шегемен бекітіледі. Ал ашылатын бөлігі былғары таспамен немесе топсалармен екінші бөлігіне жалғасады. Шеберлер кебеженің бетін бедерлеп ойып, өрнектер салады, майлы бояумен әшекейлейді, өрнектелген сүйекпен жапсырмалайды. Ол өрнектер жан-жануарлар, өсімдік, геометриялық денелер бейнесіне ұқсас келеді. Асадал – асың адал болсын деген сөз. Оған ыдыс-аяқтар сақтайды. Асадал мықты әрі жеңіл ағаштан жасалады. Ол сәнді болу үшін шебер оның бетін әр түрлі бояулармен өрнектеп сырлайды. Қазіргі заманда ыдыс-аяқ қоюға арналған жиһаздардың сан алуан түрі бар. Олар шыны, темір таспа, пластмасса таспа сияқты тегіс, жылтыр заттармен безендіріледі.Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей,тізбектей оқыту. 2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Қатырма қағаздан кебеже немесе асадал жасау. Қауіпсіздік ережесін сақтау.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Кебеженің сандықтан қандай айырмашылығы бар?
Жасаған кебежелерің ұнады ма?
Үйде ыдыс-аяқтарыңды қайда сақтайсыңдар?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы:Қағаздан сырмақ жасау.
Мақсаты:
Оқушыларға сырмақ туралы түсінік бере отырып, оны қағаздан жасауды үйрету.Танымдық қабілеттерін, қиялын дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру,көрнекілік
Көрнекілігі: сырмақтар
Қажетті материалдар мен құралдар: түрлі-түсті қағаз, қатырма қағаз, қайшы, сызғыш, қарындаш, желім.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Сырмақ – киізден сырып, оюлап жасалған төсеніш. Оны түрлі түсті киізден ойып, өрнек салып та, шымқай ақ киіздің бетіне ақ, қызыл, сары маталардан ою бастырып та тігеді. Сырмақ сыру өнерінде «қошқармүйіз» оюы көп қолданылады. Ол үшін алдымен ою-өрнек салынған үлгі дайындалады. Үлгіні жасауға қалың қатырма қағаз, жұқа пластмассалар қажет. Пластмассадан жасалған үлгілерді бірнеше рет пайдалануға болады.
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті:
1.Түрлі-түсті қағаздың дәл ортасынан көлденең және тік сызық жүргіземіз.
2.Оны төртке бүктеп, бір бөлігіне қарындашпен оюды сызамыз.
3.Сызық бойынша оюды қиып аламыз.
4.Дайын оюға желім жағып, түрлі түсті қатырма қағаз бетіне желімдейміз.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Бүгінгі сабақта не үйрендік?
Жасаған сырмақтарың ұнады ма?
Сырмақтан басқа тағы қандай ұлттық төсеніш түрлерін білесіңдер?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы:Түрлі-түсті матадан құрақ құрау.
Мақсаты:
Оқушыларға ертеден келе жатқан қолөнердің бір түрі – құрақ құрау туралы түсінік бере отырып, оны құрауды үйрету.Танымдық қабілетін, қол икемін дамыту. Шеберлікке,әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, көрнекілік
Көрнекілігі: құрақ көрпешелер, сүлгілер, ыдыс қойғыштар.
Қажетті материалдар мен құралдар: әр түрлі мата қиындылары, ине, жіп, қайшы.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Құрақ құрау – ертеден келе жатқан қолөнердің бір түрі. Екі түрлі матаны бір-бірімен қиылыстыра тіксеңдер, құрақ болып шыға келеді. Құрақ құрау өнерімен барлық жұрт шұғылданады, бірақ оны әрқалай атайды. Мысалы: қазақ халқы «құрақ», орыс халқы «құрақ мозаикасы» немесе «верк» деп атайды. Соған қарамастан, барлығына қойылатын талап біреу, ол – мата бөлшектерінің симметриялы болуы және түстерінің үйлесімді орналасуы. Құрақтан жастық тыстары, көрпешелер, тұскиіз, сүлгі, ыдыс қойғыштар тігуге болады. Құрақтың «Ботагөз құрақ», «Майда құрақ», «Жұлдызша құрақ» сияқты түрлері бар. Құрақтан жасалған бұйымның шетін бұрыштамамен, кестемен, шашақпен сәндеп тігуге болады.Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Құрақ құрау. Қауіпсіздік ережесін сақтау.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Құраған құрақтарың ұнады ма?
Құрақтан қандай бұйымдар дайындалады?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы: Былғарыдан шашақ жасау.
Мақсаты:
Оқушыларға былғары, одан жасалатын бұйымдар туралы түсінік беру, былғарыдан шашақ жасауды үйрету. Танымдық қабілеттерін, қол икемін дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру,көрнекілік
Көрнекілігі: былғарыдан жасалған шашақ.
Қажетті материалдар мен құралдар: былғары, қайшы, сызғыш, қарындаш, жіп.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Былғары теріні өңдеу арқылы алынады. Былғары жұмсақ, төзімді, қандай да бір бұйым жасауға ыңғайлы әрі таптырмайтын материал. Былғарыдан аяқ киім, сырт киім, сөмке және әр түрлі сәнді, әшекейлі бұйымдар жасайды. Сондай бұйымдардың бірі – шашақты былғарыдан жасау жеңіл де қарапайым болып келеді. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс.Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті:
1.Шашақ жасайтын былғарының қатпарларын тегістеп жазып, суретте көрсетілгендей көлденең сызық жүргіземіз.
2.Қарындашпен көлденең сызыққа дейін тігінен белгі саламыз.Сонан кейін белгі ізімен қиямыз.
3.Тарамдалған былғары шашақты ширатып ораймыз.
4.Оралған шашақ дайындамасының жоғарғы жағына қосымша жіпті мықтап байлап, ілмек жасаймыз.
5.Ілмекке жіп өткіземіз де, дайын шашақты кез келген бұйымды әшекейлеу үшін пайдаланамыз.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Бүгінгі сабақта не үйрендік?
Былғары қандай материал?
Одан қандай бұйымдар жасауға болады?
Былғарыдан жасалған шашақпен қандай бұйымды әшекейлеуге болады?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы: Дизайн туралы түсінік. Геометриялық фигуралардан түрлі құрамақтар құрастыру.
Мақсаты:
Оқушыларға дизайн туралы түсінік бере отырып, геометриялық фигуралардан түрлі құрамақтар құрастыруды үйрету. Ойлау қабілеттерін, қиялын дамыту. Ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, көрнекілік
Көрнекілігі: суреттер.
Қажетті материалдар мен құралдар: түрлі-түсті қатты қағаз, қайшы, желім.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Дизайн ұғымы қандай да бір затты көркемдеп құрастыру, безендіру деген мағынаны білдіреді. Дизайн қызметінің ерекшелігі - әсем әрі көркем жасалған заттар мен бұйымдардың үйлесімін және жаңа үлгілерін ойлап табу. Дизайн өнері орындалу тәсіліне және қолданылу саласына қарай бірнеше түрлерге бөлінеді. Олар: графикалық, киім, интерьер, құрылыс, жиһаз, гүл дизайны және т.б.Дизайн өнері заман талабына сай үнемі өзгеріп, дамып отырады. Дизайнмен айналысушы тек суретші не сәулетші ғана емес, сондай-ақ бұйымдарды өз идеясы бойынша ыңғайлы, үйлесімді көрсете білетін шебер болуы керек.Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті:
1.Шеңбер, сопақша, төртбұрыш, ромб, үшбұрыш, бесбұрыш, цилиндр, шаршы, т.б. геометриялық фигураларды түрлі-түсті қағаздан әр түрлі көлемде қиып аламыз.
2.Геометриялық фигураларды қатырма қағазға желімдеп, суретте берілген құрамақтарды құрастырамыз.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Бүгінгі сабақ ұнады ма?
Құраған құрамақтарың қандай геометриялық фигуралардан құрастырылған?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы:Қағаздан үй құрастыру.
Мақсаты:
Оқушыларға қағаздан үй құрастыруды үйрету. Танымдық қабілеттерін, қол икемін дамыту. Шеберлікке, ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру,көрнекілік
Көрнекілігі: қағаздан жасалған үй макеті.
Қажетті материалдар мен құралдар: ақ түсті қатты және түрлі-түсті қатты қағаз, желім, сызғыш, қарындаш, қайшы.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Үй айналасын безендіру өнерімен ландшафт дизайншылары айналысады. Ландшафт дегеніміз белгілі бір аймақтың жалпы көрінісі. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті:
1.Үйдің шатыры мен қабырғасын жасау үшін ақ түсті қатты қағаздың дәл ортасын тауып, тігінен үзік сызық жүргіземіз. Сызықтың оң және сол жағынан тағы екі үзік сызық сызамыз.
2.Үзік сызықтар бойынша қағазды бүктейміз. Қағаздың ортанғы бөлігіне тор көз сызықтар сызып, оны шатыр пішініне келтіреміз. Шатырдың төрт жағынан кертік жасауды да ұмытпаймыз.
3.Үйдің қабырғасына екі терезе суретін салып, қайшымен қиямыз.
4.Қабырғасы мен шатырының көлемін есептеп, үйдің алдыңғы және артқы бөлігін құрастырамыз. Ол үшін қағаздың дәл ортасын тауып, жоғарғы екі жақ бұрышын ішке қарай бүктейміз. Бүктелген қағаз бұрыштары шатырдың ішкі бөлігіне желімделеді. Алдыңғы бөлігінің қабырғасына есік салып, қайшымен қиямыз.
5.Дайын үйдің төменгі бөлігін кертіктері бойынша ішке қарай бүктеп, оны қатты қағазға желімдеп, бекітеміз. Ағаштарды жасыл түсті қағаздан, ал шарбағын ақ түсті қағаздан суретте көрсетілгендей етіп жасап, оларды да қатты қағазға жапсырамыз.
V.Бекіту кезеңі. Қорытындылау. Жасаған үйлерің ұнады ма? Үй құрылысы қандай бөліктерден тұрады? Үйдің ауласын қалай безендіруге болады? Үйдің ауласын безендірумен қандай саладағы дизайншылар айналысады?
VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы:Қатырма қағаз таспасынан тоқылатын бұйымдар.
Мақсаты: Оқушыларға қатырма қағаздан себет тоқуды үйрету. Танымдық қабілеттерін дамыту. Ептілікке, әсемдікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, көрнекілік
Көрнекілігі: тоқылған себет, сандықша.
Қажетті материалдар мен құралдар: түрлі-түсті қатырма қатырма қағаз, желім, қылқалам, қайшы.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі.
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Себет тоқу жұмысы қағаз таспаны тіктеп тоқудан басталады. Мұндай тәсілмен қорап, себет, сандықша сияқты бұйымдарды тоқып алуларыңа болады. Тоқудың екінші түрі - таспаны қиғаштап тоқу. Бұл тәсілмен дайындалатын бұйымдар сәнді көрінеді. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту.
2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті:
1.Түрлі-түсті қағаздан ұзындығы 20 см, ені 15 см тік төртбұрыш қиып аламыз. Ол қораптың негізі болады.
2.Қағаздың жиектерінен 5 см-ден қалдырып отырып, сызық жүргіземіз. Бұрыштарындағы артық бөлшектерді қиып, алып тастаймыз. Қорап қабырғаларын бүктеу сызықтары бойынша ішке қарай қайырамыз.
3.Ені 1см-ге тең болатын жолақтар сызамыз. Оларды бүктеу сызығына дейін қиямыз.
4. Қорап қабырғаларын 3-суретте көрсетілгендей етіп ені 1см ұзын жолақтардың көмегімен тоқимыз.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Бүгінгі сабақ ұнады ма?
Жасаған қораптарың әдемі шықты ма?
VI.Бағалау.
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы:Ұсақ моншақтардан панно жасау.
Мақсаты:
Оқушыларға ұсақ моншақтардан панно жасатып үйрету. Ой-өрісін, қиялын дамыту. Әдемілікке, эстетикалық тәрбиеге баулу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, көрнекілік
Көрнекілігі: моншақтардан жасалған әр түрлі бұйымдар.
Қажетті материалдар мен құралдар: түрлі-түсті ұсақ моншақтар, көбелек, жапырақ, жұлдызша бейнелі пайеткалар, қатты қағаз, қарындаш, ПВА желімі, ағылшын түйреуіші.
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі. Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Ұсақ моншақтарды алқа, сырғалар жасап, әр түрлі киімдерді безендіруге қолданады. Сондай-ақ өзімізге ұнайтын кез келген суретті алып, панно жасауға болады. Сергіту сәті
IV.Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі.
1.Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті:
1.Ең алдымен қатты қағаз бетіне қарындашпен себеттегі гүлдің суретін саламыз.
2.Суреттің бетіне қылқаламмен жіңішкелеп желім жағып, кеппей тұрып үстіне ұсақ моншақтарды жапсырамыз. Себетті аяқтаған соң, гүлдерді безендіреміз.
3. Гүл мен себетті безендіріп болғаннан кейін панноға көбелек, жұлдызша, жапырақ бейнелі пайеткаларды жапсырамыз.
4.Дайын панноға жақтау жасап, оны әшекейлейміз.
V.Бекіту кезеңі.
Қорытындылау.
Бүгінгі сабақта не үйрендік?
Өздерің қандай гүлді ұнатасыңдар?
Желімді не үшін жіңішкелеп жағамыз?
VI.Бағалау.Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Тақырыбы:Былғарыдан сөмке тігу.
Мақсаты:
Оқушыларға сөмке тігуді үйрету.Танымдық қасиеттерін дамыту. Шеберлікке,ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ
Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, көрнекілік
Көрнекілігі: әр түрлі сөмкелер.
Қажетті материалдар мен құралдар: былғары, қайшы, ине, жіп..
Барысы:
I.Ұйымдастыру кезеңі.
Сабаққа дайындық.
II.Мақсат қою кезеңі
Сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру.
III.Жаңа материалды түсіндіру кезеңі.
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Сөмкенің қолданылуына қарай бірнеше түрі бар. Оны әр түрлі пішін мен көлемде матадан, былғарыдан тігуге болады. Біз қол тігістерінің техникасы бойынша сөмкені былғарыдан тігеміз. Сөмке тігу үшін материалдың қалыңдығына қарай ине мен жіпті дұрыс таңдау қажет. Сергіту сәті
Достарыңызбен бөлісу: |