Бақылау сұрақтары:
1) ДЭЕМ үшін операциялық жүйенің қандай қызмет атқарады?
2) Windows операциялық жүйесіндегі негізгі объектілер қалай аталады?
3) Объектілермен жұмыс істеудің негізгі ережелерін көрсетіңіз.
3) Терезелердің түрлерін атаңыз. Тереземен жұмыс істеу ережелері қандай?
4) Сілтеуіш (Проводник) қосымшасы не үшін қолданылады?
5) Қолданбалы стандарт қосымшаларды (программаларды) атаңыз.
ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС № 2
Тақырыбы: «Дискілерге қызмет көрсету. Файлдарды архивтеу. Антивирустық программалар.»
Мақсаты: Дискілермен жұмыс жасай білуге үйрету, дискіні форматтау, диск бетіндегі физикалық ақауларды тексеру, дискіні, бумалар мен файлдарды вирусқа тексеру, архивтеу программаларын пайдалана білу дағдыларын қалыптастыру .
Негізгі ұғымдар:
Дискіні форматтау – операциялық жүйе және оның қосымшалары дискіге мәліметтер мен программаларды жазатындай, оқитындай және т.б. әрекеттерді орындайтындай жағдайға келтіру үшін оның бетін саны шектеулі секторларға , жолдарға бөлу, яғни дискінің бетін жұмысқа даярлау.
Дискіні тексеру стандарт қызметші программа (Проверка диска) көмегімен дискінің файлдық жүйесіндегі қателерді, секторлардағы ақауларды табуды және оларды жөндеуді білдіреді.
Дискіні дефрагментациялау стандарт қызметші программа (Дефрагментация диска) арқылы, компьютер жұмысының өнімділігін арттыру үшін, бір дискі көлемінде шашырай орналасқан файлдың бөліктерін бір-біріне жақын облыстарға жылжытып, дискідегі үзік-үзік орналасқан бос облыстарды жоюды қамтиды.
Архивтеу программалары – көлемі үлкен файлдарды сығып, көлемін кішірейтіп архивке орналастыруды білдіреді. Бұл тәсілдің файлдарды сақтаушы құрылғыларға көшіруде, желі арқылы тасымалдауда өте маңызды практикалық мәні бар. Файлдарды архивтеу үшін және архивтелген файлды қайтадан қалпына келтіру үшін арнайы архивтеу программалары қолданылады. Кең тараған архивтеу программаларына WINZIP, ARJ, WINRAR және т.б. программалары жатады. Файлды архивтеуде қандай программа қолданылса, оны қалпына келтіруде де тап сол программа қолданылуы қажет.
Компьютерлік вирустар – бұл дискідегі мәліметтердің бұзылуына, соның нәтижесінде компьютер жұмысында түрлі ақаулардың болуына себебін тигізетін, шағын көлемдегі файл түрінде болатын, арнайы жазылған компьютерлік программалар. Қазіргі ақпараттық технологиялар индустриясында вирустық программалардан қорғану маңызды мәселелердің бірі. Компьютерді вирустық программалардан қорғау үшін арнайы антивирустық программалар деп аталатын програмалар қолданылады. Олардың қызметі- компьютерлік вирустарды ұстап алу, іздеп тауып алу, жою, т.б. және олардың қызметі үнемі жетілдіріліп отырады. Кең тараған антивирустық программаларға Doctor Web, AVP, Norton Antivirus жатады.
Жаттығу жұмыстары:
1-жаттығу. Дискетаны форматтау.
Дискетаны салыңыз, әрі қарай
Проводник программасын немесе Мой компьютер бумасын пайдаланып Диск 3,5 (А:) белгісін тауып, белгілеп алыңыз.
Жоғарғы мәзірдегі Файл -> Форматировать командасын немесе контекстік мәзірдегі (тышқанның оң жақ батырмасын шерту арқылы шақырылатын мәзір) Форматировать командасын орындаңыз.
Пайда болған терезеде өзіңізге қажет шарттарды (мысалы, форматтаудың түрі Полное немесе Быстрое) қабылдаңыз да, орындауға жіберіңіз.
Ескерту!!! Форматтау сол дискідегі барлық мәліметтерді жояды.
Дискіге бірнеше объектілерді (бумалар, файлдар) көшіріңіз.
Дискідегі бос орынды қараңыз, ол үшін
Тышқанның көрсеткішін Диск 3,5 (А:) белгісіне апарыңыз, сол кезде экранда дискінің көлемі және ондағы бос орынның көлемі туралы мәлімет шығады немесе
Диск 3,5 (А:) дискісінің контекстік мәзіріндегі Свойства командасын орындау керек.
2-жаттығу. WinZip архивтеу прораммасын пайдалану
1. Өз бумаңызда Архив1 деп аталатын бума құрыңыз.
2. Құрылған Архив1 бумасына архивтеуге қажет файлдарыңызды, бумаларыңызды орналастырыңыз. Архив1 бумасының көлемін тексеріңіз, жазып алыңыз.
3. Құрылған Архив1 бумасының белгісінде тышқанның оң жақ батырмасына шертіңіз және пайда болған контекстік мәзірден Добавить в архив командасын орындаңыз.
4. Архивтеу параметрлерін көрсетіңіз (архивтің аты Doc.zip)
5. Архивтелген буманың көлемін жазып алған бастапқы бума көлеміменсалыстырыңыз.
6. Өз бумаңызда Архив2 деп аталатын жаңа бума құрыңыз.
7. Doc.zip архивінен *.doc кеңеймелі файлдарды алып Архив2 бумасына орналастырыңыз, ол үшін
Архивтелген бума белгісіне екі рет шертіңіз де, пайда болған терезедегі (архиватор терезесі) саймандар панелінен Найти командасын орындаңыз.
Искать командасының терезесіне ізделінді файлдың аты немесе шаблоны (кеңеймесімен қоса) жазылады да орындауға жіберіледі.
Результаты поиска терезесіндегі шыққан файлдардың бәрін белгілеңіз және Извлечь в командасын орындаңыз.
Пайда болған терезеде қалпына келтірілген файлдар барып орналасатын Архив2 бумасының маршруты көрсетіледі және ОК орындалады.
8. Архив2 бумасын дискетаға көшіріңіз.
3-жаттығу. Дискіге қызмет көрсету.
Дискетаның ( Диск 3,5(А:)) жұмыстық бетін тексеру. Ол үшін :
Мой компьютер терезесінен Диск 3,5(А:) белгілеп алынады.
Осы терезенің Файл мәзірінен немесе контекстік мәзірден Свойства командасы орындалады.
Пайда болған терезедегі Сервис жапсырмасының тобындағы Проверка диска бөліміндегі Выполнить проверку командасы орындалады.
Параметры проверки диска тобындағы Проверять и восстанавливать поврежденные сектора тұсына тышқанмен шертіп белгі қойыңыз., орындауға жіберіңіз.
4- жаттығу: Дискетаны вирусқа тексеру.
1. Дискетаны салыңыз.
2. Диск 3,5(А:) үшін ашылған контекстік мәзірден антивирустық программаны (Kaspersky AntiVir) іске қосыңыз.
3. Келесі дискетаны вирусқа тексеріп көріңіз.
Өздік жұмыс тапсырмалары:
(Тапсырманы орындауға қажетті мәліметтер нұсқалар бойынша төменде берілген
2-кестедан алынады)
Жұмыс үстелінде … бума құрыңыз /көп нүкте орнына сәйкес бума атын кестедан аласыз, 1-тапсырма/.
Құрылған бумаға архивтелетін ... кеңеймелі файлдарды орналастырыңыз /2-тапсырма/.
… ZIP архивін құрыңыз./3- тапсырма/
Архивтік буманы дискетаңызға көшіріңіз.
Зертханалық жұмыс тақырыбын, дискілермен , бумалармен, файлдармен жасалған жұмыстардың алгоритмін, жиі қолданылатын амалдарға сәйкес Windows жүйесіндегі жедел пернелер комбинацияларын дәптерге жазыңыз .
2-кесте
Нұсқа№
|
1 -тапсырма
|
2-тапсырма
|
3-тапсырма
|
1
|
Текст
|
*.txt
|
Архив1
|
2
|
Документы
|
*.doc
|
Архив2
|
3
|
Рисунки
|
*.bmp
|
Архив3
|
4
|
Таблицы
|
*.xls
|
Архив4
|
5
|
Сайт
|
*.html
|
Архив5
|
Бақылау сұрақтары:
1)Дискіні форматтау не үшін қажет?
2)Дискіні дефрагментациялау не үшін қолданылады?
3)Компьютерлік вирус деген не?
4)Архивтеу не үшін қажет?
5)Жиі қолданылатын архивтеу программалары қандай?
ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС №3
Достарыңызбен бөлісу: |
