З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)


Бiрiншi бHлiм. ЋАЗАЋСТАННЫЃ ХVIII ЅАСЫРДАЅЫ



жүктеу 44,75 Mb.
Pdf просмотр
бет5/481
Дата04.01.2022
өлшемі44,75 Mb.
#36216
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   481
a7e3c8ceae024defa23fe189d0091236

Бiрiншi бHлiм. ЋАЗАЋСТАННЫЃ ХVIII ЅАСЫРДАЅЫ
ЌЛЕУМЕТТIК-ЭКОНОМИКАЛЫЋ, САЯСИ ЖЌНЕ
МЌДЕНИ ДАМУЫ
§1. ХVIII ЅАСЫРДАЅЫ ЋАЗАЋ ХАНДЫЅЫНЫЃ
IШКI ЖЌНЕ СЫРТЋЫ ЖАЅДАЙЫ
Ћазаћ хандыѕыныѓ ћџрылѕанын естерiѓе тљсiрiѓдер. ХV–ХVII
ѕасырлардыѓ аса крнектi мемлекет ћайраткерлерiнiѓ аттарын
атаѓдар. Тќуке ханныѓ «Жетi жарѕы» заѓын енгiзуiнiѓ маћсаты
не едi?
1. Ћазаћ хандыѕыныѓ iшкi жаѕдайы.
 
Тќуке 
хан
 
билiк еткен жыл-
дары Ћазаћ хандыѕы орталыћтандырылѕан мемлекет болып ћала
бердi.  Ћазаћ хандыѕында бейбiт мiр орнады, заѓдар ћатаѓ саћтал-
ды, тайпааралыћ алауыздыћ азайды. Шиеленiскен iрi даулар мен
айтыс-тартыстар беделдi билердiѓ тiкелей араласуымен шешiлiп
отырды. ХIХ ѕасырдаѕы орыс зерттеушiсi И. Крафт: «Ол ... ру-тай-
палар жерiнiѓ аумаѕын наћты белгiлеп, жер пайдаланудыѓ тќртiбiн
енгiздi» деп атап тедi. Барымта-ћарымта, жайылымдар мен су
кздерiн блiсу жнiндегi алауыздыћтар мейлiнше азайды. Ћазаћ-
тыѓ ќскери жасаћтарыныѓ жауынгерлiк ћабiлетi кљшейдi.
Аталмыш кезеѓде ћазаћтар кшпелi тџрмыс салтымен ћатар,
егiншiлiк жќне ћолнершiлiк кќсiппен айналысты. Кшпелi мал
шаруашылыѕы егiншiлiктi жќне ћалалыћ орталыћтармен тыѕыз бай-
ланысты болды.
Iшкi ауызбiрлiктiѓ арћасында елдiѓ орасан зор аумаѕыныѓ тџтас-
тыѕы саћталды. Ћазаћтар солтљстiгiнде орыстардыѓ  Тара ћаласынан
бастап, оѓтљстiгiнде Ташкент ћаласына дейiнгi, батысында Жайыћ
(Орал) зенiнен бастап, шыѕысында Ертiстiѓ орта аѕысына дейiнгi
жерлердi иелендi. Ћазаћтардыѓ Едiл (Волга) зенiнiѓ тменгi айма-
ѕында кшiп-ћонып жљрген кездерi де болды.
Тќуке хан тарихћа «Жетi жарѕы» заѓдар жинаѕын жасаѕан би-
леушi ретiнде кеѓiнен танылды. Оныѓ кезiнде ћџрамында ћазаћ дала-
сыныѓ данышпандары атанѕан аса беделдi 

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   481




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау