З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

271
одаћ џйымдары талћандалды. Саяси сенiмсiз жандарѕа полициялыћ
аѓду ћойылды. Кќсiпорындарда жџмысшылар мен бой крсетулер-
дiѓ белсендiлерi «сенiмсiз» ћара тiзiмге енгiзiлдi, алдын ала ескерту
жасалмай жџмыстан ћуылып жатты. Кќсiпорындардаѕы жџмыс нор-
малары, жџмыс кљнiнiѓ џзаћтыѕы џлѕайтылды. Азыћ-тљлiк баѕасы
ћымбаттады, айыппџл салу кеѓ рiс алды. Ћазаћтар мен орыс шаруа-
ларыныѓ бiрлесе ћимыл крсетуiнiѓ жолын кесуге ќскер кљшi
ћолданылды.
1907 
жылы Оћу-аѕарту министрi бекiткен ережеде ћазаћ тiлiнiѓ
мќртебесi тмендетiлдi. Ћазаћ балалары здерiнiѓ ана тiлiн бастауыш
мектептерде екi-аћ жыл, оныѓ зiнде де ћосымша пќн ретiнде оћыты-
латын болды. Gзге пќндердiѓ бќрi де орыс тiлiнде жљрдi. 
1909 
жылы
Дала облыстарыныѓ ќскери губернаторлары орыс тiлiн бiлмейтiн
адамдардыѓ болыс, ауыл старшыны болып сайлануына тыйым салы-
натыны туралы жарлыћ шыѕарды.
Gкiмет билiгiнiѓ тiкелей ћолдауымен елде «Орыс халћы одаѕы»,
«Михаил Архангель одаѕы» жќне басћа 
 ћаражљздiк
 џйымдар ћџрыл-
ды. Олар елде ойран салды, џлт араздыѕын тџтандырды, жергiлiктi
кiмет орындарыныѓ бџратаналарды ћудалауы кљшейдi.
Патша љкiметiнiѓ мџндай iс-ќрекеттерi Ресей халыћтарыныѓ,
соныѓ iшiнде ћазаћ халћыныѓ да наразылыѕы мен ашу-ызасын
тудырды.

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: