З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

202
машылыѕы – з беттерiмен келiп, стихиялы тљрде ћџрылѕан жоћ,
патша љкiметiнiѓ бастама ктеруi бойынша арнайы маћсатпен
ћџрылды. Орынбор казактарыныѓ негiзгi џйытћысы Самара, Уфа,
Алексеев жќне Есет казактары болды. Олар шекараны ћорѕау
кљзетiнде ћызмет еттi. Бџл ќскер зiнiѓ ћџрамы жаѕынан кп џлтты
едi. Орыстардыѓ басым болуымен ћатар, оныѓ ћџрамына украин,
башћџрт, ћалмаћ т.б. халыћтардыѓ кiлдерi ендi.
Орынбор казак ќскерлерi Орынбор губерниясыныѓ оѓтљстiк
жќне оѓтљстiк-шыѕыс шекараларында орналасып, осы лкенiѓ ша-
мамен трттен бiр блiгiн алып жатты. Олар Жайыћ казак ќскерлерi
мен Сiбiр казак ќскерлерiнiѓ шекарасын бiр-бiрiмен жалѕастырды.
Ал оѓтљстiгi мен оѓтљстiк-шыѕысында ћазаћ даласымен шектестi.
1840 
жылы «Орынбор казак ќскерлерi туралы Ереже» шыћты.
Ол бойынша, Орынбор казак ќскерлерiнiѓ жерiнде тџратын барлыћ
шаруалар казактар тобына ћабылданды. Орынбор казак ќскерлерi
зiнiѓ џйымдастырылуы жаѕынан тџраћты орыс ќскерiне жаћын кел-
дi. Орынбор казактарыныѓ ћатарына ћџрамында 3 мыѓнан астам
адамы бар Ставрополь ћалмаћ ќскерi келiп ћосылды. Орынбор казак
ќскерлерiнiѓ орталыѕы Орынбор ћаласында орналасты.
Казактар негiзiнен селолыћ жерлерде ћоныстанды. Ћалаларда
казактардыѓ небары 2%-ы тџрды. Орынбор казактары негiзiнен
егiншiлiкпен, мал сiрумен, балыћ аулаумен айналысты. Казак
ќйелдерi ешкiнiѓ тљбiтiнен тљрлi орамал тоћыды. Бљкiл Ресейге жќне
одан тыс жерлерге кеѓiнен танымал болѕан Орынбор шќлiсi, ора-
малы, бкебайы, бет перделерi мен ћолѕаптары солардыѓ ћолымен
тоћылатын.
Орынбор казактары зiнiѓ кљнделiктi мiрiнде ћазаћ халћымен
џдайы араласып тџрды. Казак ќскерлерiнiѓ аумаѕындаѕы жалѕа алѕан
жерлерде ћазаћтар кшiп-ћонып жљрдi. 

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: