З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

жүктеу 44,75 Mb.

Pdf просмотр

бет	100/481
Дата	04.01.2022
өлшемі	44,75 Mb.
	#36216

1 ... 96 97 98 99 100 101 102 103 ... 481

a7e3c8ceae024defa23fe189d0091236

Ћамба-ћоймалар – астыћ, џн, азыћ-тљлiк тауарлары, сондай-аћ басћа да тауар тљрлерi саћталатын орын. Дљкен – шаѕын сауда орны. Айырбас сауда
Гасфорт Густав Христианович (1794–1874) – Батыс Сiбiрдiѓ генерал-губернато- ры (1851–1860). Потанин Григорий Николаевич

Iрбiт жќрмеѓкесi
– Ресейдiѓ сауда айналымы жнiнен iрi жќрмеѓ-
келерiнiѓ бiрi (1880 жылы ондаѕы сауда айналымыныѓ млшерi 70 мил-
лион сомѕа жуыћтаѕан). Жќрмеѓкенiѓ негiзi 1643 жылы ћаланѕан.
Ћамба-ћоймалар –
астыћ, џн, азыћ-тљлiк тауарлары, сондай-аћ басћа да
тауар тљрлерi саћталатын орын.
Дљкен
– шаѕын сауда орны.
Айырбас сауда
– айырбас арћылы аћшасыз сауда жасау тќсiлi.
Гасфорт Густав Христианович
(1794–1874) – Батыс Сiбiрдiѓ генерал-губернато-
ры (1851–1860).
Потанин Григорий Николаевич
(1835–1920) – орыстыѓ белгiлi ћоѕам ћайраткерi, та-
рихшы, этнограф. Ћазiргi Павлодар облысыныѓ Жќмiшев селосында туѕан.
«Ћырѕыздардыѓ (ћазаћтардыѓ. – авт.) шыѕыстаѕы џлыстары Жоѓѕа-
рия астыѕымен жеткiлiктi жабдыћталды. Бiраћ батысћа ћарай џзаѕан сайын
астыћ тапшылыѕы кљштiрек сезiлдi. Gйткенi бџрын орыстармен Есiл арћы-
лы да, Ертiс арћылы да сауда-саттыћ жасалмайтын. Сондыћтан да орыс-
тармен сауда ћатынасын орнату аса ћажет болды. 1747 жылы Есiл бойын-
даѕы батыс Џлыстарда болѕан драгун Донов былай деп хабарлаѕан: ћырѕыз-
дар «ћара бидайдыѓ да, аћ бидайдыѓ да џнына те зќру», ал «шџѕа матаѕа
ћџмарлыѕы сонша, тiптi жалынып сџрайды, жатжерлiктерге небiр жаћсы
аттарын ћос-ћосынан џсынады, тек сџраѕан тауарын тауып бере алсаѓ
болѕаны». Ертiс бойындаѕы шекара шебiнiѓ бекiнiстерiне келген ћырѕыз-
дар пышаћ, аттыѓ ауыздыѕы, балта сџраудан танбайды. Астыћћа, шџѕаѕа,
темiрге деген мџћтаждыћ Абылайды 1745 жылы Жќмiшев бекiнiсiнде сауда
орнын ашу туралы тiнiш жасауѕа мќжбљр еттi. Алѕашћыда бекiнiсте
сатуѕа арналѕан астыћ жоћ деген сылтаумен тiнiш ћабыл алынбады. Алай-
да драгун полктары љшiн мiнiс аттарына деген зќрулiк, аттар мен жер
жыртуѕа ћажеттi гiздердiѓ сiбiр кљйдiргiсiнен лiп ћала беруi салда-
рынан жылћыѕа деген мџћтаждыћтыѓ кљштi болѕаны сонша, аћыр аяѕында
шекара шептерi басшылыѕыныѓ зi де Ертiс бойындаѕы бекiнiстердiѓ
бiреуiнде сауда орталыѕын ашуды тiнiп сџрады. Тап сол 1745 жылы гене-
рал Киндерман Семей жќне Жќмiшев бекiнiстерiнде сауда орталыѕын
ашуѕа рџћсат еттi...»
Потанин Г.Н
. Ћырѕыздардаѕы сауда-саттыћ//Љш томдыћ таѓдамалы
шыѕармалары. Павлодар, 2005, 3-том, 56-бет.
?
*

74
1.
ХVIII ѕасырдыѓ бiрiншi жартысында Орта жљз ћазаћтарын ћай мем-
лекет астыћпен ћамтамасыз етiп келдi?
2.
Астыћ пен кездеме маталарѕа
деген ерекше тапшылыћ Ћазаћстанныѓ ћай аймаѕында айћын сезiлдi?
3.
Ертiс шекара шебiнiѓ бекiнiстерiнде сауда орталыћтарын ашу жнiнде
алѕаш рет бастама ктерген кiм?
4.
Жќмiшев пен Семей бекiнiстерiндегi
сауда орталыћтары ћай жылы ашылды?
5.
Орта жљз ћазаћтарымен сауда-
саттыћ жасауѕа Сiбiр ќкiмшiлiгiн мќжбљр еткен ћандай жаѕдай едi?

жүктеу 44,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 96 97 98 99 100 101 102 103 ... 481