З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

§3. ЋАЗАЋ ХАЛЋЫНЫЃ ЖОЃЅАР

жүктеу 44,75 Mb. Pdf просмотр бет 24/481 Дата 04.01.2022 өлшемі 44,75 Mb. #36216

Навигация по данной странице:

• 1. Жауѕа соћћы берудi џйымдастыру

§3. ЋАЗАЋ ХАЛЋЫНЫЃ ЖОЃЅАР БАСЋЫНШЫЛАРЫНА ЋАРСЫ АЗАТТЫЋ КЉРЕСI Ћазаћ халћы те кљрделi ћиын-ћыстау уаћытта, тек з кљштерiне ѕана љмiт артып, бiрiге бастады. Бљкiл халыћтыѓ кљш-жiгерiн жџмыл- дыру ћазаћтардыѓ жоѓѕарларѕа ћарсы кљресте екi iрi шайћаста – Бџланты жќне Аѓыраћай шайћастарында тамаша жеѓiстерге ћол жеткiзуiне мљмкiндiк бердi. 1. Жауѕа соћћы берудi џйымдастыру . Жоѓѕар шабуылыныѓ сал- дарынан ћазаћтардыѓ басына тљскен аса ауыр жаѕдай оларды ћа- лайда кљш бiрiктiруге  мќжбљр еттi. Осылай ету ћажеттiгiн љш жљз- дiѓ кiлдерi тљгел тљсiндi. Жауѕа соћћы берудi џйымдастыру жнiнде бастама ктерген Кiшi жљздiѓ ханы Ќбiлћайыр болды. Ол  1723  жылы 20 мыѓ жауынгерi бар жасаћты бастап, жоѓѕарлардыѓ ћандас одаћтасы Едiл бойында- ѕы ћалмаћтарѕа ћарсы бiрнеше жеѓiстi жорыћ жасады. Gз тылын осылайша ћауiпсiз еткен ол ћалыѓ ћолын бастап, Сырдария бойына ћарай бет алды.  1724  жылдыѓ кктемiнде Ћазаћ хандыѕыныѓ астана- сы Тљркiстан ћаласына жетiп, оны тiкелей шабуылмен азат еттi. Ћа- ланы бiр жыл бойы з ћолында џстап тџрды. Бiраћ жаудыѓ еселенген кп кљшiнiѓ тегеурiндi ћысымымен ћаланы тастап шыћты. Ќбiлћайыр хан ћџрамында 50 мыѓ жауынгерi бар бiрлескен ћазаћ-ћараћалпаћ ќскерiнiѓ ћолбасшысы болды. Сйтiп жоѓѕар- ларѕа ћарсы бiрнеше сќттi жорыћ жасады. Осы кезде оныѓ џйымдас- тырушылыћ таланты, iрi ќскери ћолбасшы ретiндегi ћабiлетi, жеке з басыныѓ ћањарман ерлiгi айћын танылды. Жауѕа неѕџрлым жылдам ќрi кљйрете соћћы берудi џйымдас- тыру ћажеттiгi бљкiл ћазаћтыѓ кљш-жiгерiн бiрiктiрудi талап еттi. Осы маћсатпен  1726  жылдыѓ кљзiнде Ордабасы тауында (ћазiргi Шымкент ћаласыныѓ батыс жаѕында) Бљкiлћазаћтыћ ћџрылтай болып ттi. Оѕан ћазаћтыѓ хандары, љш жљздiѓ сџлтандары, билерi, батырлары келдi. Ћазаћтар бiр-бiрiне барынша берiлген, адал болуѕа осы Ордаба- сыда ант берiстi. Ћџрылтайѕа ћатысушылардыѓ бiрауыздан џйѕару- ымен Ќбiлћайыр хан бљкiлћазаћтыћ ќскери жасаћтыѓ бас ћолбасшы- сы болып сайланды. Ћџрылтай жиналысыныѓ шешiмдерi ћазаћ хал- ћыныѓ жоѓѕар басћыншылыѕына ћарсы азаттыћ кљресiнде те маѓыз- ды рл атћарды. Ќрбiр ру зiнiѓ жауынгерлiк жасаћтарын ћџрып, бљкiлћазаћтыћ љлкен жасаћћа алып келiп ћосуды ћасиеттi мiндетiмiз деп бiлдi. жүктеу 44,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз