Їлкен єалым, философ, математик, астроном, музыкант жјне дјрiгер

Электрондық оқулық кiмге және не үшiн қажет?

жүктеу 1,09 Mb.

бет	2/8
Дата	18.12.2017
өлшемі	1,09 Mb.
	#5012
түрі	Оқулық

1 2 3 4 5 6 7 8

1.3 Электрондық оқулық кiмге және не үшiн қажет?

Электрондық оқулық күндiзгi әсiресе дистанциялық оқу бөлiмiнде оқитындарға жеке түрде жұмыс жасау үшiн қажет. Өйткенi ол:

Оқытылатын материалды басқалардың көмегiмен түсiнудi жеңiлдетедi;
Дайындық деңгейiне байланысты студенттiң қажеттiлiктерiне сәйкес интеллектуалдық мүмкiншiлiктермен және амбицияларымен адаптацияны жiбередi;
Көптеген түрлендiрулерден және есептеулерден босатады, есептiң мәнiне шоғырланып, есептер шығару және мысалдар қарастыру;
Жұмыстың барлық кезеңдерiне байланысты өзiн - өзi тексеру үшiн кең мүмкiншiлiктер туғызады;

Электрондық оқулық студентке берiлген пән бойынша жан – жақты бiлiм алу үшiн қажет.

Электрондық оқулық арнайы аудиторияларда өтетiн практикалық сабақтарда пайдалы. Өйткенi ол:

Компьютердiң көмегiмен көптеген есептер шығаруға, алынған шешiмдердi анализдеуге кететiн уақытты босатады;
Мұғалiмге сабақты компьютерде өздiк жұмыс ретiнде өткiзуге мүмкiндiк туғызады;
Мұғалiмге компьютердiң көмегiмен оқитындардың бiлiм деңгейiн бақылауға, бақылау жұмысының қиындық деңгейiн және мазмұнын беруге мүмкiндiк туғызады.

Электрондық оқулықты жасаудың негiзгi кезеңдерi

Қайнар көздерiн таңдау
Қайта жөндеу құқығына авторлармен келiсiмдер жасау
Ұғымдар тiзiмiн және мазмұнын өңдеу
Help құру және бөлiмдер бойынша модульдегi тексттердi қайта жөндеу
Электрондық формада гипертексттi шығару
Компьютердiң көмегiмен электрондық оқулық жасау
Мультимедианы iске асыру үшiн мәлiметтердi сорттау
Дыбыстардың шығуын қамтамасыз ету
Дыбыстардың шығуын реализациялау
Визуализация үшiн мәлiметтердi дайындау
Мәлiметтердi визуализациялау.

1.5 Электрондық оқулықты жасау бойынша методикалық нұсқаулар

Электрондық оқулықты жасаудың бiрiншi кезеңiнде қайнар көздерi ретiнде басылған және электрондық баспаларды таңдау керек. Олар:

Көбiнесе стандарттық программаға толық сәйкес келу керек
Гипертексттердi жасау үшiн ыңғайлы
Көптеген мысалдар мен есептердi қамтиды
Ыңғайлы форматта болады.

Екiншi кезеңде алынған қайнар көздер жиынынан бағасы және сапасы бойынша оптималды қарым – қатынастардан келiсiмдер жасалынады.

Үшiншi кезеңде мазмұны өңделедi, яғни көлемi бойынша минималды, бiрақ мазмұны бойынша тұйық модульдерден тұратын бөлiмдерге материалды бөлу орындалады. Сонымен қатар пәндi меңгерiп алуға қажеттi және жеткiлiктi ұғымдар тiзiмi қарастырылады.

Төртiншi кезеңде модульдер құрылымына, индексiне және мазмұнына сәйкес қайнар көздердiң мәтiндерi өңделедi; тiзiмiнде қамтылмаған мәтiндер алынып тасталынады; контексттiк анықтамалар (Help) жүйесi өңделедi; модульдер және басқа гипертексттiк байланыстар арасындағы байланыстар анықталады.

Осындай тәсiлмен, компьютерлiк реализация үшiн гипертексттiң жобасы дайындалады.

Бесiншi кезеңде гипертекст электрондық формада шығарылады. Нәтижесiнде оқу мақсаттарында пайдалануға болатын электрондық басылым құрылады.

Алтыншы кезеңде компьютерлiк қолдау өңделедi: әрбiр нақты жағдайда компьютерге берiлетiн қандай математикалық әрекеттер және компьютердiң жауабы қандай формада ұсынылу керектiгi анықталады; интеллектуалдық ядро жобаланады және шығарылады; математикалық есептердi шешу үшiн интеллектуалдық ядроны қолдану бойынша пайдаланушылар үшiн нұсқаулар өңделедi.

Нәтижесiнде студенттерге қажеттi аудиториялық сабақтарға пайдалы және мұғалiмдерге ыңғайлы болатын қасиеттерi бар жұмыс жасайтын электрондық оқулық құрылады.

Ендi электрондық оқулық мультимедиалық құрылғылар арқылы одан ары қарай жетiлуiне дайын.

Жетiншi кезеңде жеке ұғымдардың түсiндiру тәсiлдерi өзгертiледi және мультимедиалық материалдармен ауыстырылатын мәтiндер iрiктелiнедi.

Сегiзiншi кезеңде оқушының есте сақтау қабiлетiн пайдалану, яғни оқылатын материалды түсiнуiн және есте сақтауын жеңiлдету үшiн және мәтiндiк ақпаратты экраннан алып тастау мақсатында жеке модульдердiң дыбыстық мәтiндерi өңделедi.

Тоғызыншы кезеңде өңделген дыбыстық мәтiндер диктафонға жазылады және компьютерде шығарылады.

Оныншы кезеңде оқушының оқылатын материалды түсiнуiн және есте сақтауын жеңiлдету үшiн эмоциялық жадын пайдалану тексттiк ақпараттан экранда максималды түрде алып тастауын жеңiлдету және көрнекiлiгiн арттыру үшiн модульдердi визуализациялау сценариi өңделедi.

Он бiрiншi кезеңде мәтiндердiң визуализациясы орындалады, яғни өңделген сценарийлердi суреттердi, графиктердi және анимацияны пайдалану арқылы компьютердiң жүзеге асуы.

Осымен электрондық оқулықты өңдеу аяқталады да, оны қанауға дайындық басталады.

1.6 Электрондық оқулықты пайдалануға дайындық

Бұл жұмыс кезеңiнiң мазмұны:

Тестiлеу;
Қанау бойынша нұсқау жазу;
Методикалық қамсыздандыруды өңдеу;
Бiлiм министрлiгiнен грифтi тiркеу және алу үшiн материалдар дайындау;
ЭО – то қорғау және тарату;

болып табылады.

II ТАРАУ “Мәлiметтер базасын жобалау” бойынша электрондық оқулық

2.1 Мәліметтер базасын құру негіздері

1. Пәнді оқыту мақсаттары мен міндеттері

2.МБ - ның тарихы мен МББЖ даму перспективалары

1. Пәнді оқыту мақсаты мен оқу тапсырмалары

«Мәліметтер және бактер базасы» пәнінің оқытудың мақсаты мәліметтер базасын теориялық негізін құру, қазіргі мәліметтер базасын басқару жүйесін құру сонымен қатар, компьютерлік жүйеде ақпараттарды қайта өңдеу және басқаруда қолданылады.

Пәнді оқытудың негізгі мақсаты болып студенттердің мәліметтер базасын құру, жобалау және банктер мен мәліметтер базасын негізге ала отырып қолдану.

а) МББЖ негізгі құралдары мен персоналды МБ технологиялары

б) Microsoft Excel Access 97/2000 көмегімен мәліметтер базасын бөлу және тұтынушылар қолданатын бөлігін іске қосу.

в) Microsoft SQL Server 7.0 көмегімен сенрверлі бөлімін іске қосу

Негізгі көңіл аударарлық мәселе болып банктер мен мәліметтер базаларының қызметі, құрылымы, негізгі түсініктер мен анықтамалар берілген білім шегінде бағыттау; қазіргі реляционды алгебра және модельдер қарастырылады, сонымен қатар МБ ның қазіргі стандартты жұмыс тілі, яғни SQL-тілі;МБ жобалау сұрақтары, жалпы МБ ның қолдау принциптері, қайта өңделген мәліметтерді бөлу, МБ дағы ақпараттардың қорғалынуы және қазіргі МБ ның ортақ құрылысы.

2.МБ ның даму тарихы МББЖ даму перспективалары

Есептеу техникаларының даму тарихында оның қолданылуының екі негізгі шегін бөліп көрсетуді қарастыруға болады:Бірінші шегі болып қолмен есептеуге болмайтын өте күрделі есептерді есептеу техникасын қолдана отырып оңтайландару.

Бұл областың дамуы күрделі математикалық есептерді интенсификациялық әдістерді қолдана отырып шешу,бағдарламалық тілдердің пайда болуы,есептеу алгоритмдерінің ыңғайландыруға бағытталуы,ЭЕМ дің жаңа архитиктураларының кері байланыста қалыптасуы болып табылады.Есептеу техникаларының бұл шекте қолданылған қайта өңделген күрделі алгоритмдердің болуы құрылысына қарай жай мәліметтерді құруға болатын көлемі салыстырмалы түрде үлкен емес.Екінші шегі біздің тақырыбымызға тікелей қатысты болып табылатын есептеу техникаларын және де автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді қолдану.Көптеген есептердің шешілу негіздері ақпараттардың қайта өңделуіне байланысты болады.Ақпараттардың қайта өңделуін жеңілдету үшін ақпараттық жүйе (АЖ) құрылады.

АЖ автоматтандырылуы деп техникалық құралдар,көбінесе ЭЕМ қолдану.декватты түрде бөліп АЖ дің көбі автоматтандырылған, сондықтан оны қасқартып АЖ деуге болады.АЖ лер аппаратты бағдарламалық істерді іске қосады, бұлар келесі функцияларды жүзеге асырады:

Ақпараттарды компьютер жадысында сенімді сақтау.

Осы жұмысты спецификалық орындау.

Қолданушыға ыңғайлы және интерфейсті оңай қабылдау.

Әдетте мұндай жүйелер күрделі құрылымды үлкен көлемді ақпараттармен жұмыс жасайды.Ақпараттық жүйлердің классикалық мысалдары болып кәсіпорынның автоматтандырылған басқару жүйесіндегі(АБЖ) банктік жүйелері,авияциялық және теміржол билеттерінің резервтік жүйелері, қонақ үй орындарының және т.б резевтік жүйелерін айтуға болады. Есептеу техникаларының екінші шегі біріншіден қарағанда кешірек пайда болды.Бұл мүмкіндік ақпараттардың компьютерде сақталуының шектеулілігімен байланысты..Сенімді және ұзақ уақытқа сақталған ақпараттар туралы еске сақтау құүралдарының болу құрылғылары болған кезде айтуға болады., Біріншіден, компьютерде екі түрлі жады қолданылды, бұлар магниттік ленталар және барабандар.Магниттік ленталардың сиымдылығ айтарлықтай үлкен болды, дегенмен бұл өз табиғатынан мәліметтерге кіру жолын қамсыздандырды. Ал магниттік барабандар еркін кіруге мүмкіндік бергенмен, сақталынатын ақпараттар көлемі шектеулі болды.

Санды есептеулер үшін бұл шектеулер негізгі емес еді. Бірақ АЖ дегі жалпы ақпараттық объектінің екі жақты байланысы нақты әлемнің объектілер модельдерін бөліп көрсетеді.Тұтынушылардың ақпараттарға мұқтаждығы нақты объектілердің жағдайын адекватты түрде бөліп көрсетеді, яғни салыстырмалы түрде өз сұрақтарына жедел реакция беруін талап етеді., бұл үшін магнитті ленталар мен барабандар жадысы жеткіліксіз болды.

Магниттік дисктердің пайда болуымен сыртқы жадының басқару жүйесінің тарихы басталды. Бұған дейін әрбір қолданбалы бағдарламалар магнитті лентаға немесе барабанға өз үлесінше бөліп, жедел жады мен ақпаратты бағдарламалы құралдардың орнын ауыстырып отырған. Бұл дегеніміз әрбір қолданбалы бағдарлама өз үлісіндегі мәселелерді құрылымымен атауына қарай шешу керек болған.

Файлдар мен файлдық жүйелер. Ақпараттық жүйелердің дамуындағы басты қадам болып файлдардың орталықтандырылған басқару жүйесі болып табылады.Бағдарламаның көзқарасына қарасақ файл, сыртқы жадының аталған обласы немесе шегі, мұнда жазуға және санауға болатын мәліметтер кіреді.Файлдардың аталу ережесі,мәліметтерді қолдану әдістері және осы мәліметтердің құрылымдары файлдарды нақты басқару жүйесіне тәуелді (файлдық жүйелер).Бірақ та айта кететін жайт бірнеше қолданушылардың бір файлдың бәруақытта қолданылуы болған, ал файлдың құрылымын өзгерту қолданушының бағдарламалық қосымшаларының ортақ файлды өңдеу кезінде шешіп отырған мәселелерін өзгерту керек болды. Бұл кемшіліктер ақпараттық басқарудаң жаңа түрін ойлап табуға себеп болды.Бұл жүйе жаңа бағдарламалық жүйелер негізінде іске асырылды, яғни бұл мәліметтер базасын басқару жүйесі (МББЖ) , ал ақпараттар сақталынатын жүйе мәліметтердің банктер мен базалар жүйесі (М Б мен БЖ) деп аталындыМББЖ даму тарихы 40 жылдай уақыт бойы қолданылып келеді.1968 жылы өндірістік МББЖ жүйе IBM фирмасының IMS қолданылуға кірді.1975 жылы тілдер жүйесі бойынша бірінші ассоциациясы мәліметтерді өңдеу Conference of Data System Languages (CODASYL) пайда болды, бұл мәліметтер базасындағы теориялық түсініктерді фундаменталды қатарын анықтады, осы уақытқа дейін желілік мәліметтер моделінің негізі болып саналып келуде. Теориялық мәліметтер базасын ары қарай дамытушылар қатырына белгілі үлес қосқан американдық математик Э.Ф Кодд болып табылады, бұл ғұлама реляциондық мәліметтер моделіні ойлап табушы.Кодд реляционды модель мен реляционды алгебраны ойлап тапқаны үшін Американдық Ассоциация Тьюрингі премиясына ие болды. Осылайша мәліметтерді қайта өңдеу бағытының дамуын төрт этапқа бөлеміз.

Бірінші этап үлкен ЭЕМ дағы мәліметтер базасы.

Үлкен IBM 360/370, ЕС ЭЕМ, мини ЭЕМ сы типіндегі мәліметтер базасын ұйымдастырумен байланымты. Мәліметтер базасы ЭЕМ ның орталық сыртқы жадысында сақталды, бұлардың қолданушылары болып пакеттік режимдегі есептер. Мықты операциялық жүйелер паралельді келісілген көптеген есептерді орындауға мүмкіндік берді. МБ на кіру бағдарламасы әртүрлі тілдермен жазылып сандық бағдарламалар негізінде енгізілген.Бағдарламаға кірудің интерактивті режимі консольді терминдер көмегімен жүзеге асты.

Екінші этап ПК дегі МБ. Бұларға осы уақытқа дейін кеңінен қолданылған МББЖ Dbase (DBaseIII+,DBaseVI) , FoxPro, Clipper, Paradox жатады.

Үшінші этап бөлінген мәліметтер базасындағы, яғни персонализациядан кейін кері процесс интеграция басталды. Жергілікті желілердің пайда болуымен қатар әр жерлерде сақталған және де өңделген келісілген мәліметтер мәселесі туындады. сонымен қатар транзакция пайда болды. Мәліметтерді сипаттау мен монипуляциялау тілдері SQL және әртүрлі МББЖ технологиялар пай бола бастады, мысалы:ODBC протоколы(Open DateBase Connectivity)Microsoft фирмасының, МББЖ представительдері болып MS Accsess 97 және қазіргі мәліметтер базасының серверлері Oracle Informix ,SQL және т.б.

Төртінші этап (МББЖ перспективалары). Бұл этап жаңа технологиялардың пайда болуы интранет пен тығыз байланысты.