Xviii-xix ғасырлардағыҚазақстандағы ұлт-азаттық сипатта болған көтерілістер жайында оқушылардың білімдерін пысықтау

жүктеу 0,81 Mb.

Дата	19.11.2018
өлшемі	0,81 Mb.
	#21578
түрі	Сабақ

Жылдар
И.Тайманұлы мен М.Өтемісұлының көтерілісі.
М.Өтемісұлы
Сырым мен Кенесары көтерілісінің салыстырмалы сипаты.
Сұрақтарға жауап беру

XVIII-XIX ғасырлардағыҚазақстандағы ұлт-азаттық сипатта болған көтерілістер жайында оқушылардың білімдерін пысықтау.

Сабақтың міндеттері:
1.Ұлт-азаттық қозғалыстардың алғышарттары, мақсаты, себептері, сипаттары, қозғаушы күштері, ерекшеліктері мен тарихи маңыздарына терең талдау жасау.
2.Ақпараттық технология әдісі арқылы оқушылардың өздігінен жұмыс істеу дағдыларын жетілдіру, тарихи деректерді тұжырымдап, талдауға бейімдеу.
3. Туған тарихының аса маңызды оқиғаларын терең түсініп, тағылым алатын ұлтжанды тұлға тәрбиелеу.

Жылдар	Оқиғалар
	Әбілқайырдың І-елшілігі
	Әбілқайырдың ІІ-елшілігі
	А.Тевкелевтің бастаған елшіліктің кіші жүзде болады
	Императрица Анна Иоанновна грамотаға қол қояды
	Кіші жүздің Ресейге қосылуы
	Ұлы жүз қазақтары Ресейдің қол астына өтті
	Орта жүз қазақтары Ресейдің қол астына өтті

Үй тапсырмасын тексеру

Кесте толтыру

Жалғанның жартысындай қазақ елі, Алғандай көздің жауын сұлу жері Ақ пейіл, дарқан көңіл, халқымыз бар, Болғанда бірі – батыр, бірі – сері. Әз бабам азаттықты аңсап өткен, Ел үшін талай саңылақ шаһид кеткен. Солардың құдіреті, ой-арманы, Таңы боп, тәуелсіздік бізге жеткен.

Сырым Датұлы көтерілісі

Сырым Датұлы

М.Өтемісұлының_көтерілісі.'>И.Тайманұлы мен М.Өтемісұлының көтерілісі.

Көтеріліс басшылары	Қай жерде туды	Қай рудан шықты	Қандай қызмет атқарды	Мінез-құлық ерекшеліктері
И.Тайманұлы
М.Өтемісұлы

Кенесары Қасымұлы
(1802-1847)

Кенесары Қасымұлы – хан, қазақтардың патшалық Ресей мен Қоқан хандығына қарсы ұлт-азаттық қозғалысының басшысы.

№	оқиғалар жылдар	1836	1837	1838	1840	1841	1845	1847
1	Көтерілістің басталуы		+
2	Қоқандықтардың Саржанды өлтіруі	+
3	Әкесі Қасымды өлтіруі				+
4	Кенесарының хан сайлануы					+
5	Батыс Сібір генерал-губерна- торына хат жолдауы			+
6	Долгов пен Герн бастаған елшілік- тің хан ордасына жетуі						+
7	Көтерілістің аяқталуы							+

Сырым мен Кенесары көтерілісінің салыстырмалы сипаты.
“Венн диаграммасы”

Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс

Сырым Датұлы бастаған көтеріліс

Көтеріліс 10 жылға созылды

Бүкіл үш жүзді қамтыған көтеріліс

Қоқандықтардың
езгісінен қазақстарды
азат ету

Кіші жүзді қамтыған
ұлт-азаттық көтеріліс

Көтеріліс 14 жылға
созылды

Қазақ өлкесін-
дегі ең ұзақ
көтерілістер

Отаршылдық
езгіге қарсы
бағытталды

Феодалдық топтардың
Кенесарыны
қолдамауы

Қазақ феодалдары-
ның арасындағы
алауыздық
және ру-аралық
қақтығыстар

Тақырыптық сұрақтар
1. Сыр бой қазақтарының 19 ғасырдың 50 жылдарындағы азаттық күресті басқарған:
2. Жанқожа бастаған күрестің жаншылған жылы:
3. 1855 жылы шілдеде Есет батырдың тобы талқандаған күш:
4. Ж Нұрмұхамедұлы Бастаған Сыр қазақтарының Хиуа бекінісін талқандаған жыл:
5. 19 ғ. 50 жылдарында Арал теңізінің солтүстік жағалауында көтерілісті бастаған:
6. Есет бастаған көтерілісті басуға қатысқан сұлтан:
7. 1858 жылы Қоқан билігіне қарсы болған көтерілістің нәтижесі:
8. Қазақ феодалдары Қоқан билеушілерімен жасаған ымыра:
9. Қазіргі Қазалы қаласының 19 ғасырдағы атауы-
10. 1856-57 жылдардағы Нұрмұхамедұлы басқарған көтеріліс тірегі болған қала-

Сұрақтарға жауап беру
1. 1836-1838 жж Бөкей Ордасындағы көтерілістің негізгі қозғаушы күші қандай әлеуметтік топ болды?
2. К.Қасымұлы туралы еңбегі үшін 25 жылға сотталған тарихшы ғалым кім?
3. «Абылай атам қоныс еткен жерлер үшін күресемін» деп ашық айтқан кім еді?
4. Кенесары туылған жер?
5. Бөкей Ордасының ханы?
6. Исатай қаза болған шайқас?
7. Кенесарының көтерілісі қамтыған аймақ?
8. С.Датұлы көтерілісіне қатысқан рулар?
9. 1802 ж дүние салған қолбасшы, батыр?
10. Сырым әрі батыр, ....
11. 1836-1838 жж көтеріліске қатысқан рулар?
12. Сырым қай хандыққа өтіп кетті?
13. Қазақтың соңғы ханы
14. Сырымды қолдаған батырлар?
15. Әрі батыр, әрі ақын?
16. Махамбетті ұстап беруге, басына тіккен сыйыақы мөлшері?
17. Кенесары хандығының ішкі құрылысы қандай болған? Реформалар-?

Қорытынды

XVIII—XIX ғасырлардағы қазақтардың тәуелсіздік үшін күресі орыс отаршылдығына,Хиуа және Қоқан хандықтарының озбырлыңына қарсы күрес ретінде көрінді. Ал, шын мәнінде, бұл қазақ халқының ұлт-азаттық күресі. Ұлт-азаттық қозғалыстардың барысында отаршылдық үкімет жойып жіберген хандық билікті қалпына келтіру әрекеті байқалды.
Қазақ халқының Ресей отаршылдығына қарсы тәуелсіздік жолындағы күресі ұзаққа созылып, XVIII ғасырдың екінші жартысы мен XX ғасырдың 80-жылдарын қамтыды.

жүктеу 0,81 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: