Урылысы негіздері

жүктеу 62,1 Kb.

бет	3/4
Дата	17.10.2023
өлшемі	62,1 Kb.
	#43885
түрі	Тезисы

1 2 3 4

ҚАЛА ҚҰРЫЛЫСЫ НЕГІЗДЕРІ (1)

-жүк қозғалысы ,қала шегінде жүктерді жүк автомобильдерімен тасымалдау және қажет болған жағдайда, жүк қозғалысы үшін арнайы жолдар бөлу;
-қаланың көше-жол желісі, ол магистральды көшелер мен жолдар жүйесін қоса алғанда, өтпе жолдардың, көшелердің, жолдардың, олардың жанасуының, қиылыстар мен алаңдардың барлық жиынтығы болып табылады.
Халықтың тұрғылықты жерінен еңбек ету орындарына және мәдени-тұрмыстық тартымдылықтың негізгі орталықтарына (қала орталығы, вокзалдар, стадиондар, қалалық парктер және т.б.) жүріп-тұруға кететін уақытының аз шығынын қамтамасыз ететін қаланың көлік-жоспарлау ұйымы қала бойынша сапардың орташа ұзындығын және қалалық көлік жұмысының жалпы шамасын қысқартуды білдіреді.
Көше-жол желісі-қаланы тұтас функционалдық-жоспарлау кешеніне біріктіретін жүйелердің ішіндегі ең маңыздысы. Ол төменгі желіден – тұрғын аудандарды қала орталығымен, еңбек ету орындарымен, вокзалдармен, қалалық және аудандық стадиондармен және саябақтармен, мамандандырылған қызмет көрсету орталықтарымен, сондай-ақ бір-бірімен байланыстыратын үйлерге кіреберістерден, өтпе жолдардан және жергілікті маңызы бар тұрғын көшелерден және магистральды көшелер мен жолдардан тұрады. Магистральды көшелер мен жолдар жүйесі-қаланың барлық көлік-жоспарлау ұйымының қаңқасы.
Магистральды көшелер мен жолдар қала жоспарында үш басты қағидат сақталған жағдайда ұтымды жүйені құрайды:

арнайы есептер негізінде анықталатын қозғалыстың болашақ өлшемдеріне сәйкес санаттарға бөлу;
магистральдарды санаттар бойынша бөлу;
қиылысу тораптары шешімдерінің (қиылысу кластары) қиылысатын магистральды көшелер мен жолдардың санаттарына сәйкестігі.

Барлық үш қағида өзара байланысты және бір мезгілде қолданылады. Жобалау кезінде бұл былайша жүзеге асырылуы мүмкін: неғұрлым ұзын және жүктелген бағыттар бойынша жалпы қалалық маңызы бар магистральдық көшелер қосылатын жоғары санаттағы магистральды көшелер мен жолдардың трассалары (жүрдек қалалық жолдар мен үздіксіз қозғалыстың магистральды көшелері) салынады, ал олардан аудандық маңызы бар магистральды көшелер кетеді. Бұдан басқа, неғұрлым жоғары санаттағы магистральды көшелер неғұрлым төмен санаттағы магистральды көшелерге жақындамауы немесе өзінің жалғасы(магистральдар қиылысынан немесе тармақталғаннан кейін) болмауы тиіс.
Қаланың сыртқы көлік байланыстары- қала тұрғындарының елдің басқа қалалары мен аудандарымен, жаппай қысқа мерзімді (апта сайынғы) демалыс орындары орналасқан қала маңы аймағымен жолаушылар байланысы, сондай-ақ өнеркәсіптік кәсіпорындардың сыртқы (қала сыртындағы) жүк айналымы, қаланы өнеркәсіптік және азық-түлік тауарларымен жабдықтау үшін жүктерді жеткізу. Қала аумағының функционалдық ұйымдасуында сыртқы көліктің арнайы аймақ қарастырылады.
Сыртқы жолаушылар байланыстары осы қалада тасымалдардың осы тобын – ең алдымен автомобиль және темір жол, сондай-ақ су (өзен және теңіз) және әуе тасымалдарын қамтамасыз ететін көлік түрлерін ұтымды кешенді ұйымдастыруды талап етеді.
Автобус көлігі қаланың жақын елді мекендермен және жаппай демалыс орындарымен байланысын қамтамасыз етеді. Автобус вокзалдарын сыртқы автомобиль жолдарына апаратын магистральдарға жақын, сондай-ақ қала бойынша артық ауыстырып салулар мен өтпелерден аулақ болу үшін орталық аудандардың перифериясына орналастырған жөн.
Жаңа қалалардағы темір жол жолаушылар станцияларын болашақта жобаланатын селитебті аймақтың шекарасында орналастыру ұсынылады, себебі,вокзалды тұрғын аудандармен және қалалық орталықтармен магистральды көшелер жүйесімен байланыстыру ыңғайлы. Шағын, орта және үлкен қалаларда өтпелі типтегі жолаушылар станциясының жанында бір темір жол вокзалын жобалау ұтымды.
Қала маңындағы темір жол қатынастары дамыған ірі қалыптасқан қалаларда тұйық үлгідегі вокзалдар қаланың орта бөліктерінде жиі кездеседі. қала құрылысының ортасында. Оларды қайта жаңартудың негізгі бағыты-қала маңынан қала ішіндегі көлік түрлеріне ыңғайлы отырғызуды ұйымдастыру. Жүктелген қала ішіндегі вокзалдарды жаңартудың басқа маңызды бағыты – оларға кіреберістерде, аралық т / ж аялдамаларында жаңа шеткі құрылыс аудандарында ауыстырып отырғызудың жаңа тораптарын құру, сондай-ақ метрополитеннің және жүрдек трамвайдың қала маңы аймағына және елді мекендердің топтық жүйесінің көршілес қалаларына ұшу желілерін жобалау.

10 ҚАЛАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ ОРТАЛЫҚ

Сұрақтар:
1. Қалалық қоғамдық орталықтың сипаттамасы мен түсінігі.
2. Қалалық орталықты функционалдық-жоспарлық ұйымдастыру.
3.Қала құрылымында орналастыру, жоспарлау композициясының түрлері, функционалдық құрылымы, аймақтандыру, көлік-жаяу жүргіншілер қозғалысын ұйымдастыру.
Қаланың қоғамдық өмірі мәдени-тұрмыстық қызмет көрсету мекемелері мен орталықтарының жүйесін қалыптастырумен байланысты. Қаланың қоғамдық орталықтарының құрылымы оның көлеміне, әкімшілік маңызына, қоныстандыру жүйесіндегі орынға, халық шаруашылығы бейініне байланысты. Қаланың өсуімен қоғамдық орталықтардың құрылымы кеңеюде және күрделенуде.
Шағын қалада әдетте бір мезгілде мерзімді және күнделікті қызмет көрсету функцияларын орындайтын жинақы жалпықалалық орталығы болады. Егер шағын қала іргелес ауыл шаруашылық аудандарына қызмет көрсету орталығы болса, орталық мекемелерін ұйымдастыру мен есептеуде жанасқан халық ескеріледі.
Үлкен және ірі қалаларда орталықтар жүйесі кеңістіктік дамуды алады: тұрғын және жоспарлау аудандарының орталықтары, еңбек және демалыс аймақтарының орталықтары қалыптастырылуда. Ірі қалада-орталықтардың кеңістіктік жүйесі дамыған, оның басты элементі жалпықалалық орталық (орталық аудан) болып табылады – аумағы бойынша кең аймақ, оның шегінде әкімшілік-қоғамдық функциялардың үлес салмағы басым орталық өзегі бөлінеді. Ірі қаланың орталық ауданы, қоғамдық ғимараттардан басқа, тұрғын үй құрылысының едәуір үлес салмағын қамтиды, оны ұйымдастыруға арнайы талаптар қойылады.
Облыстардың және республикалық қоныстандыру жүйелерінің әкімшілік орталықтары болып табылатын ірі қалалардың орталықтары қонысаралық қызмет көрсету функцияларын орындайды және қалаға қарай тартқышты-қоныс орталығына қарай ұйымдастырылады. Бас жалпы қалалық орталықпен қатар, ірі қаланың орталықтар жүйесіне жалпы қалалық және қонысаралық маңызы бар мамандандырылған орталықтар, жоспарлау аудандарының, тұрғын аудандар мен шағын аудандардың орталықтары, еңбек және демалыс аймақтарындағы орталықтар кіреді.
Функционалдық мазмұны бойынша қоғамдық орталықтар көпфункционалды және мамандандырылған болуы мүмкін.

Ірі қалада қоғамдық орталық, аумағы бойынша кең аймақ ретінде қалыптасады және қоғамдық функциялардан басқа тұрғын үй қызметін де атқарады. Орталықта тұрғын үй құрылысының кем дегенде үш түрі болуы мүмкін және орынды:

жүктеу 62,1 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4