Титульный лист рабочей учебной программы

3.2 Теориялық курстың мазмұны

4. Тақырып 1. Ғылым түсінігі және ғылымның топтасуы

Әлеуметтік жұмыстағы ғылыми зерттеудің фазасы. Зерттеу пәнінің спецификасы, құрылымы, зерттеу парадигмалары және стратегиясы. Әлеуметтік жұмыста зерттеудің этикалық мәселелері.

Ғылыми зерттеу мәні. Ғылыми зерттеу элементтері: объект, субъект, мақсат және міндеттер, құралдар, нәтиже. Зерттеудің негізгі кезеңдері: зерттеуге дайындық; бірінші реттік әлеуметтік ақпаратты жинау; жиналған ақпаратты өңдеуге дайындық және оны өңдеу; өңделген ақпаратты талдау және нәтижелерді безендіру.

Әлеуметтік ғылымдарда зерттеудің негізгі әдістері: сұрау, құжаттарды талдау, бақылау, контент-талдау, эксперимент, социометриялық сұрау және т.б.. Сұрау және оның түрлері: анкета және сұхбат. Сұрау өткізудің ұйымдастырушылық формалары — жұмыс орны бойынша, тұрғылықты мекен-жайы бойынша. Ақпарат көзіне байланысты – бұқаралық және арнайы сұраулар.
Тақырып 3. Әлеуметтік жұмыс саласында ғылыми танымның әдістемелік мәселелері

Әлеуметтік жұмыста зерттеу түрлерін топтастыру: монографиялық және салыстыру; барлау, сипаттамалық және аналитикалық; нүктелік және қайталанылатын; далалық және лабораториялық (эксперимент) және т.б..

Әлеуметтік жұмыста зерттеудің әртүрін қолданудың ерекшілігі. Ғылыми пән ретінде әлеуметтік жұмыс әдістерінің спецификасы туралы дискуссия. Зерттеу әдістерінің құндылығы және әлеуметтік қызметкерлер іс-әрекетінде оларды қолдану қажеттілігі. Әлеуметтік жұмыс үрдістері мен ғылыми-зерттеушілік үрдістер параллелі және жинағы (тәжірибелік және зерттеу жұмыстары).
Тақырып 4. Әлеуметтік жұмыста зерттеудің негізгі әдістері

Анкета түрлері. Көлемі бойынша — жалпы және таңдамалы анкеталау. Анкетаны толтыру әдісі бойынша — тікелей және жанама анкета. Қарым-қатынасқа түсу тәсілі бойынша — жеке және сырттай анкеталау. Анкетаны тарату тәсілі бойынша — бұқаралық, пошта арқылы, таратылатын. Өткізу түріне қарай — топтық және жеке анкеталау. Анкетаның әр түрлі түрлерінің жетістіктері мен кемшіліктері.

Әлеуметтік жұмыста зерттеудің өмірбаян әдісін қолдану.

Тақырып 5. Ғылыми-зерттеу жұмысының дайындық кезеңі

Зерттеу бағдарламасын құру. Оның тағайындалуы және негізгі қызметтері, бағдарламаның негізгі бөліктері: әдіснамалық және әдістемелік.

Әлеуметтік жұмыс саласында мәселелік жағдайды зерттеу. Мәселелік жағдайды мәселе тұжырымдамасына ауыстыру үрдісі. Әлеуметтік жұмыс саласында мәселені сипаттаудың үлгілі құрылымы. Әлеуметтік жұмыс саласында мәселелер классификациясы. Мәселені шығару барысында жіберілетін қателер.

Әлеуметтік жұмыс саласында зерттеу мақсаты мен міндеттерін анықтау. Негізгі және қосымша тапсырмалар. Зерттеудің негізгі мақсатына байланысты міндеттерді шығару бірізділігі.

Зерттеу объекті мен пәнін анықтау. Объекттің қажетті сипаттамасы. Негізгі түсініктерді интерпретациялау. Зерттеу болжамын тұжырымдау. Болжам түрі. Болжамға қойылатын негізгі талаптар.

Әлеуметтік жұмыс саласында сұрыптау көлемін анықтау. Генералды жиынтық және таңдалмалы жиынтық. Репрезентативті сұрыптау. Сұрыптаудың оптималды көлемі. Сұрыптау түрлері. Сұрыптаудың негізгі типтерінің қысқаша сипаттамасы. Сенімді сұрыптауды құрастыру үшін негізгі ережелер.

Әлеуметтік жұмыс саласында зерттеу кезінде қолданылатын шкалалар түрлері.

Бірінші реттік ақпаратты жинауда қолданылатын әдістер сипаттамасы. Қолданылатын құралдардың логикалық құрылымы. Ақпаратты өңдеу әдістемесі.

Зерттеудің жалпы жоспары және жұмыс жоспары. Пилотажды зерттеу.
Тақырып 6. Зерттеу кезінде алынған мәліметтерді өңдеу әдістемесі

Бірінші реттік ақпаратты кодтау немесе шифрлау. Бірінші реттік ақпаратты математикалық өңдеудің құралдарын таңдау. Алынған әлеуметтік ақпараттың статистикалық талдауы. Өлшеу шкаласының негізгі түрлері. Әлеуметтік ақпаратты өңдеудің техникалық құралдары.

Алынған мәліметтің бірізділігі мен жүйелілігі – топтастырылуы мен классификациясы. Қарапайым топтастыру. Қисынды топтастыру.

Таблица, сызба, полигондар, диаграммалар (қатармен, ленталық, дөңгелектік, фигуралық), гистограммалар, комулятивті қисық және т.б.. Эмпирикалық және теориялық типологизация. Ауыспалылар арасында өзара байланысты іздеу. Орта арифметикалық. Дисперсия. Корреляция коэффициенті.

Қайталанбалы және салыстырмалы зерттеу мәліметерін талдау. Сандық және сапалық талдау. Мәәліметтердің сандық-сапалық талдауы кезінде іс-әрекеттер бірізділігі. Сапалық әдістердің жетістіктері мен сандық әдістердің кемшілігі.

Тақырып 7. Әлеуметтік жұмыстағы зерттеу нәтижелерін қорытындылау, безендіру және ендіру

Ғылыми зерттеудің жүзеге асу барысының жалпы сызбасы. Ғылыми таным әдісін қолдану. Логикалық заңдар мен ережелерді қолдану. Зерттеу нәтижелерін түсіну және интерпретациялау әдістемесі. Зерттеу қорытындысын шығару және жалпылау.

Зерттеу нәтижелері туралы есепті безендіруге қойылатын негізгі талаптар.

Әлеуметтік жұмыста зерттеудің алынған нәтижесін апробациялау және экспертиза өткізу.

Әлеуметтік жұмыста зерттеу нәтижелерін ендіру жолдары мен формалары.

Әлеуметтік жұмыста пікірлерді, концепцияларды, теорияларды және т.б. тұжырымдау мәселесі.

Магистерлік диссертация тақырыбын таңдау. Кітапхана. Кітапханада жұмыс істеу әдісі. Каталогтар түрі: әріптік, пәндік, жүйелік, жаңа түсімдер. Қолданылатын әдебиеттердің әртүрлілігі: қарапайым ғылыми және ғылыми-популярлы кітаптар; сөздіктер, анықтамалар және энциклопедиялар; классиктер кітаптары; құжаттар және қайнар көздер; ескі кітаптар; шетел кітаптары; кітапханалық көрсеткіштер; депозитке салынған қол жазбалар және диссертациялар. Конспектілеу, әдебиетпен жұмыс істеу әдістемесі. Ғылыми-зерттеу жұмысын мазмұндау. Ғылыми жұмыс құрылымы. Ғылыми шығарманың аспекциясы. Ғылыми шығарма композициясы. Ғылыми шығарма рубрикациясы. Мәтінді редактілеу. Қол жазбаны қайта басып шығару ережесі. Рецензия және пікір. Диссертацияны қорғау кезіндегі бастапқы сөз.

6. 3.4 Тәжірибелік сабақтар тізімі мен мазмұны

7. Тақырып 1. Ғылым түсінігі және ғылымның топтасуы

1. 
   Әлеуметтік жұмыс теориясы мен тәжірибесінде зерттеу спецификасы. Әдіс, әдістеме, әдіснама, зерттеу процедурасы.
   
2. 
   Әлеуметтік жұмыстағы ғылыми зерттеудің фазасы.
   
3. 
   Әлеуметтік жұмыста зерттеудің этикалық мәселелері.
   

1. 
   Ғылыми зерттеу мәні.
   
2. 
   Ғылыми зерттеу элементтері: объект, субъект, мақсат және міндеттер, құралдар, нәтиже.
   
3. 
   Зерттеудің негізгі кезеңдері: зерттеуге дайындық; бірінші реттік әлеуметтік ақпаратты жинау; жиналған ақпаратты өңдеуге дайындық және оны өңдеу; өңделген ақпаратты талдау және нәтижелерді безендіру.
   

1) Әлеуметтік жұмыста зерттеу түрлерін топтастыру: монографиялық және салыстыру; барлау, сипаттамалық және аналитикалық; нүктелік және қайталанылатын; далалық және лабораториялық (эксперимент) және т.б..

2) Әлеуметтік жұмыста зерттеудің әртүрін қолданудың ерекшілігі.

3) Ғылыми пән ретінде әлеуметтік жұмыс әдістерінің спецификасы туралы дискуссия.

4) Зерттеу әдістерінің құндылығы және әлеуметтік қызметкерлер іс-әрекетінде оларды қолдану қажеттілігі.
Тақырып 4 Әлеуметтік жұмыста зерттеудің негізгі әдістері

1. 
   Әлеуметтік ғылымдарда зерттеудің негізгі әдістері: сұрау, құжаттарды талдау, бақылау, контент-талдау, эксперимент, социометриялық сұрау және т.б..Сұрау және оның түрлері: анкета және сұхбат.
   
2. 
   Сұрау өткізудің ұйымдастырушылық формалары — жұмыс орны бойынша, тұрғылықты мекен-жайы бойынша. Ақпарат көзіне байланысты – бұқаралық және арнайы сұраулар.
   

4) Әлеуметтік жұмыста зерттеудің өмірбаян әдісін қолдану.

1) Зерттеу бағдарламасын құру.

2) Әлеуметтік жұмыс саласында мәселелік жағдайды зерттеу.

3) Әлеуметтік жұмыс саласында мәселелер классификациясы. Мәселені шығару барысында жіберілетін қателер.

4) Әлеуметтік жұмыс саласында зерттеу мақсаты мен міндеттерін анықтау.

5) Әлеуметтік жұмыс саласында сұрыптау көлемін анықтау. Генералды жиынтық және таңдалмалы жиынтық. Репрезентативті сұрыптау. Сұрыптаудың оптималды көлемі. Сұрыптау түрлері. Сұрыптаудың негізгі типтерінің қысқаша сипаттамасы. Сенімді сұрыптауды құрастыру үшін негізгі ережелер.

6) Әлеуметтік жұмыс саласында зерттеу кезінде қолданылатын шкалалар түрлері.

7) Пилотажды зерттеу.

1. 
   Бірінші реттік ақпаратты кодтау немесе шифрлау.
   
2. 
   Алынған мәліметтің бірізділігі мен жүйелілігі – топтастырылуы мен классификациясы. Қарапайым топтастыру. Қисынды топтастыру.
   
3. 
   Таблица, сызба, полигондар, диаграммалар (қатармен, ленталық, дөңгелектік, фигуралық), гистограммалар, комулятивті қисық және т.б..
   
4. 
   Қайталанбалы және салыстырмалы зерттеу мәліметерін талдау. Сандық және сапалық талдау. Мәәліметтердің сандық-сапалық талдауы кезінде іс-әрекеттер бірізділігі. Сапалық әдістердің жетістіктері мен сандық әдістердің кемшілігі.
   

1. 
   Ғылыми зерттеудің жүзеге асу барысының жалпы сызбасы.
   
2. 
   Ғылыми таным әдісін қолдану.
   
3. 
   Логикалық заңдар мен ережелерді қолдану. Зерттеу нәтижелерін түсіну және интерпретациялау әдістемесі. Зерттеу қорытындысын шығару және жалпылау.
   

5) Әлеуметтік жұмыста зерттеудің алынған нәтижесін апробациялау және экспертиза өткізу.

6) Әлеуметтік жұмыста зерттеу нәтижелерін ендіру жолдары мен формалары.
Тақырып 8. Бітіру (квалификациялық) жұмысын дайындау әдістемесі

1) Магистерлік диссертация тақырыбын таңдау.

2) Кітапхана. Кітапханада жұмыс істеу әдісі. Каталогтар түрі: әріптік, пәндік, жүйелік, жаңа түсімдер. Қолданылатын әдебиеттердің әртүрлілігі: қарапайым ғылыми және ғылыми-популярлы кітаптар; сөздіктер, анықтамалар және энциклопедиялар; классиктер кітаптары; құжаттар және қайнар көздер; ескі кітаптар; шетел кітаптары; кітапханалық көрсеткіштер; депозитке салынған қол жазбалар және диссертациялар. Конспектілеу, әдебиетпен жұмыс істеу әдістемесі.

3) Ғылыми-зерттеу жұмысын мазмұндау.

4) Ғылыми жұмыс құрылымы. Ғылыми шығарманың аспекциясы. Ғылыми шығарма композициясы. Ғылыми шығарма рубрикациясы.

5) Мәтінді редактілеу. Қол жазбаны қайта басып шығару ережесі. Рецензия және пікір.

6) Диссертацияны қорғау кезіндегі бастапқы сөз.

4.4 Магистранттың өздік жұмысының мазмұны

2. 
   Магистрантпен өздік меңгеруге арналған тақырыптар тізімі
   

Тақырып 1. Зерттеу анкетасын құрастыру әдістемесі

Ұсынылатын әдебиеттер: 1,2,3,4

Тақырып 2. Құжаттарды талдау жүргізу әдістемесі

Ұсынылатын әдебиеттер: 1,2,5,6

Тақырып 3. Бақылау жүргізу әдістемесі

Ұсынылатын әдебиеттер: 2,5,6,7

Тақырып 4. Сауалнама (әңгіме) жүргізу әдістемесі

Ұсынылатын әдебиеттер: 1,2,3,4

Тақырып 5 Эксперимент жүргізу әдістемесі

Ұсынылатын әдебиеттер: 2,3,4,5

Тақырып 6 Зерттеу кезінде алынған мәліметтерді өңдеу әдістемесі

Ұсынылатын әдебиеттер: 1,2,5,7,8

Ұсынылатын әдебиеттер: 5,6,7,8

1. Новиков А.М. Новиков Д.А. Методология научного исследования. М.: Либриком,-280с.

2. Теоретико-методологические основы психологии / учебное пособие / сост. С.Е. Булекбаева, Е.И. Бурдина, Н.К. Твердохлебов,- Павлодар: Кереку,2009.-138с.

3. Пфейфер Н.Э., Бурдина Е.И. и др. Психология высшей школы, электронный учебник, Павлодар, 2010

4.Кертаева К.М., О.Б. Боталова . Организация психолого-педагогических научных исследований. Павлодар: ТОО НПФ «ЭКО», 2008.-387 с.

Қосымша:

5 Журавлев Д.В. Методология и методы психолого-педагогического исследования: курс лекций. М.: изд-во МГОУ, 2003

6 Ядов В.А. Социологическое исследование: методология, программа, методы. Самара, 1995.

7 Сидоренко Е.В. Методы математической обработки в психологии. - СПб.: ООО "Речь", 2001. - 350 с., ил.

8 Кохановский В. П. Диалектико-материалистический метод. - Ростов н/Д, 1992;

Мамандық(тардың) жұмыс оқу жоспарынан көшірме

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/32

Әлеуметтік жұмыстағы ғылыми-зерттеудің әдістемесі мен ұйымдастырылуы