Тема 8 Нейроннды жүейлер.
Эксперрті жүйені жобалаудың кезендері: идентификация, концептуализация, формализация, реализация, тестілеу, тәжірибелі эксплуатация.
Процесске қатысушылар: эксперттер, білім бойынша инженерлер, қорытқы пайдаланушылар.
Нейронды жүйелер өзара әрекеттесетін көптеген қарапайым процессорлардан тұратын параллельді есептеу құрылғылары болып табылады. Осындай жүйенің әр процессоры ол периодты қабылдайтын және белгілі бір уақыт аралығында өзге процессорларға жіберетін сигналдармен жұмыс істейді.
Бұл жүйелердегі білім базасында жалпыланған жағдайлар сипаттамасын емес, жағдайлар мен прецеденттердің өзі болады.
Нейронды жүйелердің индуктивті қорытындының алдындағы артықшылығы мынада:
1) Классификациялық есептерді ғана емес, болжамдық есептерді шешуде. Кіріс және шығыс белгілернің функционалды тәуелділіктің сызықтық емес мінездемесінің мүмкіндігі әлдеқайда нақты классификацияларды құруға мүмкіндік береді.
2) Есептерді шешу процесі матрицлық түрлендірулерді өткізудің салдарынан өте тез өткізіледі. Шынында, индуктивті жүйелердегі тізбекті өту процесіне қарағанда нейрондық жүйе бойынша өтудің параллельді процессі имитацацияланады.
Прецеденттер, негізінде жылдам ізденіс индекстері құрылатын көптеген белгілер арқылы сипатталады. Бірақ өзге индуктивті жүйелерге қарағанда көптеген альтернативалар жиынына алуға нақты емес ізденіске жол беріледі. Прецеденты описываются множеством признаков, по которым строятся индексы быстрого поиска. Но в отличие от индуктивных систем допускается нечеткий поиск с получением множества допустимых альтернатив, каждая из которых оценивается некоторым коэффициентом уверенности. Әрі қарай сәйкес келетін шешімдерді арнайыалгоритмдер бойынша нақты жағдайларға икемденеді. Жүйені оқыту әрбір жаңа өңделген жағдайды прецеденттер базасында қабылданған шешімдермен есте сақтап қалуға жетеді. Прецеденттерге негізделген жүйелер кеңейтілген мүмкіндіктері бар білімдерді кеңейту жүйелері ретінде немесе контекстті көмек жүйелеріндегідей қолданылады.
Интеллектуалды мәліметтер базасына қарағанда ақпараттық қойма мәліметтерді оперативті талдауға(OLAP –технологияларды жүзеге асыру) арналған, оперативті мәліметтер базасынан алынған мағыналы ақпараттың қоймасы болып табылады.
Интеллектуалдыжүйені жобалаудың бастапқы кезеңінде шешілетін мәселелер(берілген саладағы интеллектуалды жүйенің жобалануы қойылған мақсатқа сай болуы туралы сұрақ жөнінде оң шешім қабылданған жағдайда ғана):
1 проблемды аймақты изучение проблемной области (объект, есептер, мақсаттар), яғни «МБ нені бейнелеу керек» және «не үшін бейнелеуі керек»
2 «мән» ұғымын зерттелетін мәселелі аймақтың шеңберінде анықтауопределение понятия «знание» в контексте исследуемой проблемной области
3 білім көздерін анықтау, олармен активті және көп күш жұмсауды қажет ететін жұмыс жасау
4 есепті шешу үшін қажетті ақпарат түрлерін анықтау
5 мәселелі аймақты зерттеу және білімдерді құрылымдау әдісін және шешімдерді іздеу әдісін (шығару механизмін) таңдау мақсатымен шешімдерді іздеу кеңістігінің білімінің мінездемесі негізінде баға беру
6 білімдерді құрылымдау әдісін анықтау, яғни «білімдерді қандай түрде ұсыну»
7 білімдерді ұсыну әдісін таңдау
8 МБ құрылымын анықтау
9 МБ құрылымдық бөліктерінің өзара әрекеттесуінің, сонымен бірге оның шешімдерді іздеу процесінде интеллектуалды ШҚЖ басқа компоненттерімен әрекеттесуінің мінездемесін анықтау;
10 МБ толтыру процесіне дайындық.
Қазіргі кезде ЭЖ жобалаудың анықталған технологиясы пайда болды. Оның келесі алты кезеңнен тұрады: идентификация, концептуализация, формализация, орындау, тестілеу және тәжірибелі эксплуатация.
Сурет 1. ЭЖ жобалау әдістемесі (кезеңдері)
Идентификации кезеңі алдымен болашақ ЭЖ шешетін есептерді түсінумен және оған қойылатын талаптарды қоюмен байланысты.
На этапе Концептуализация кезеңінде мәселелі аймақтың талдауы өткізіледі, қолданылатын ұғымдар мен өзара байланыстары анықталады, есептердішешудің әдістері таңдалады. Бұл кезең пәндік аймақтың (ПӘ) моделін жасаумен аяқталады.
Қарастырылатын есептің таңдалған немесе жобаланған формаллизмде қалай ұсынылатынын сипаттау формализациялау кезеңінің шығысы болып табылады. Осыған білімдерді ұсынудың әдістерін көрсету (фреймдер, сценарийлер, семантикалық жүйелер және т.б.), бұл білімдерді басқару әдістерін (логический қорытынды, аналитикалық модель, статистикалық модель және т.б.) анықтау және білімдерді интерпретациялау жатады. Орындаудың осы кезеңінің мақсаты – ЭЖнің қажетті есептерді шешетін бір немесе бірнеше жасау. Содан кейін берілген кезеңде тестілеу қорытындылары және тәжірибелі эксплуатация бойынша өндірістік қолдануға жарамды қорытынды өнім жасалады.
В ходе данного этапа Тестілеудің берілген кезеңінде ЭЖ-де білімдерді жалпы ұсынудың таңдалған әдісін бағалау жүзеге асырылады. Бұл үшін білім инженері жобаланған ЭЖ барлық мүмкіндіктерін тексеруді қамтамасыз ететін мысалдарды таңдайды. Жүйе жұмысында болатын қателердің негізгі көздері: тестілік мысалдар, енгізу-шығару, шығару ережелері, басқарушы стратегиялар
Әдебиет [],[10],[],[],[],[],[].
Достарыңызбен бөлісу: |
