Жай сөйлем түрлеріне жаттығу - Білім шыңына жету үшін асулардан сүрінбей өту керек
- 1. Тұрлаулы мүшелерден тұратын сөйлем.
- 2. Ойға қатысты сөйлем мүшелері түгел сөйлем.
- 3.Бастауыш болмайтын баяндауышы негіз болатын сөйлем.
- Сөйлем мүшелерінің қатысына қарай бөлінетін сөйлем.
- 5. Ойға қатысты мүшелердің бірі түсіріліп айтылған сөйлем.
- 6. Бастауышы бар, жасырын тұратын сөйлем.
- 7. Тұрлаусыз мүшелер қатысқан сөйлем.
- 8. Бір ғана интонациямен айтылып, бір ғана ойды білдіретін сөйлем.
- 1. Мәскеуге барып келді.
- 2. Бізге өнер – білім керек.
- 3. Ертең серуенге шығамыз.
- 4. Оның айтқанын түсініп болмайды.
- 5. Менің қарап отырғым келмейді.
- 6. Оның іші пысты.
Семантикалық картамен жұмыс | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | - Енді бірге оқымасқа болмайды.
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | - Досанның тауға қайтадан барғысы келді.
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | - Той-думанды қызықты өткізді.
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | - 89-жаттығу
- Жыр үзіндісінің мазмұнын жай сөйлемнің түрлерімен жазып шығыңдар
- Жайылма сөйлемді жалаң сөйлемге айналдырыңыз.
- 1.Қазақстан көптеген мөлшерде астық, ет, жүн
- және басқа өнімдерді экспортқа шығарады.
- 2.Қазақстанда ірі кәсіпорындар жұмыс істейді.
- 3. Әлемдік тәжірибе қолданылады.
- 4. Мақта өңдейтін кәсіпорындар шоғырланған.
- 5. Қазақстанда аса ірі металлургия компаниялары
- жұмыс істейді.
- 6. Қазақстанның оңтүстік аймағында мақта егіледі.
- 7. Қазақстанда қой шаруашылығы бұрыннан дамыған.
- 8. Республикада энергетика өнімдері мол.
- Жай сөйлемнің әр түрінен сөйлемдер оқылады. Оқушы сөйлемнің қай түріне жататынын тауып, координат системасынан Х осіндегі орналасқан сөйлемдер арқылы У осіндегі сөйлемнің түрлерімен қиылысын нүкте арқылы белгілеп алып, әр нүкте арасын кесіндімен қосу керек. Қай топтың бірінші әрі дұрыс график сызғаны анықталады
- 1. Қарлығаштар тағы келді.
- 2. Абайдың ұғына түскісі келді.
- 3. - Қайдан келдің? – Астанадан
- 4. Алтын кездік қап түбінде жатпайды.
- 5. Қара бұйра жер. Көк торғын аспан.
- 6. Едіге ұзақ жол жүрді.
- 7. Біздің ашық сөйлесуіміз керек.
- 8. Жаңбыр сіркіреп тұр.
- 9. Ол шиті мылтықпен киік атып әкелді.
- Атаулы
- Жайылма
- Жалаң
- Толымсыз
- Толымды
- Жақсыз
- Жақты
- Ажалды қарға бүркітпен ойнайды.
- Айтылу сазы мен мазмұнына қарай:
- Лепті, сұраулы, хабарлы, бұйрықты
- Құрылысына қарай:
- 1. Жай сөйлем 2.Құрмалас сөйлем.
- Сөйлем мүшелері:
- а)Бастауыш;ә) Баяндауыш;б) Пысықтауыш;
- в) Толықтауыш;Е) Пысықтауыш
- Жай сөйлемнің түрлері:
- а) Жақты, жақсыз; ә)Жалаң, жайылма;
- б) Толымды, толымсыз; в)Атаулы
- Сөздердің байланысу түрлері:
- а)қиысу; ә)меңгеру; б) матасу; в) қабысу; г)жанасу.
- Сөздердің байланысу тәсілдері:
- а) интонация;ә)жалғаулар;б) септеулік
- шылаулар; в) орын тәртібі.
- Сөз тіркестері:
- а) еркін тіркес (есімді, етістікті)
- ә) тұрақты тіркес
- Достық
- Құрамына қарай:
- Тұлғасына қарай:
- а) Негізгі түбір ә) Туынды түбір
- Құрылысына қарай:
- а) Дара ә) Күрделі
- Лексикалық мағынасы:
- Грамматикалық мағынасы:
- а) Жалпы –грамматикалық мағына;
- ә) Категориялық-грамматикалық мағына;
- б) Қатыстық-грамматикалық мағына.
- Сұрағы
- Мағынасына қарай:
- а) Жалпы, жалқы;
- ә) Деректі, дерексіз;
- б) Жанды, жансыз;
- в) Нақты, нақсыз.
- 6. Дыбыс үндестігі
- а) ілгерінді ықпал
- ә) кейінді ықпал
- б) тоғыспалы ықпал
- Қарға
- Айтылу, жасалу, жазылу жолдарына қарай: жуан, жіңішке, аралас буынды сөздер
- 2. Буын:
- а) ашық (а.б.) ә) тұйық (т.б.)
- б) бітеу (б.б.)
- Қанша білсең, ізден тағы, тағы да,
- Білікті адам жетер тілек бағына.
- Біле бер, қанша білсең де тағы біл,
- Жетерсің мақсатыңа біле, біле!
- Ж.Баласағұн.
- Шығарма: "Тәуелсіздік - ел тілегі"
Достарыңызбен бөлісу: |