Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е

жүктеу 5,09 Mb.

Pdf просмотр

бет	32/184
Дата	19.09.2022
өлшемі	5,09 Mb.
	#39328

1 ... 28 29 30 31 32 33 34 35 ... 184

Педагогика Таубаева Ш, Иманбаева С, Берикханова А (1) (1) (2)

қарым-қаты-
настың өзіндік даму динамикасы
бар, ол түрлі
сатылар
бойынша
іске асырылады.
1. Сабақты не іс-шараны өткізуге дайындалу үрдісінде болатын
қарым-қатынасты жобалау сатысы (жоспар құру, қарым-қаты-
настың моделін қуру).
2. Қарым-қатынасты тікелей ұйымдастыру сатысы (қа-
рым-қатынастың алгашқы кезеңі,
«коммуникативтік шабуыл»
жасау).
3.
Қарым-қатынасты басқару сатысы (оқушылардың та-
нымдық іс-әрекеттерін басқару, ойпарын жетектеу, іс-эрекет
түрлерін ауыстырып отыру, қарым-қатынасқа бөгет болып тұрған
психологиялық кедергілерді азайту).
4. Қарым-қатынастың барысын және нғтижелерін талдау
сатысы (қорытынды сатысы, кері байланыс арқылы қарым-қатынас
нәтижесін багалау, қарым-қатынастың тиімділік деңгейін анықтау).
Тәжірибеде бұл қарастырылып отырған педагогикалық карым-
қатынас сатыларының үйымдастырылу ұзақтығы іс-әрекет мақсаты
мен мазмүнына байланысты созылмапы немесе тым қысқа болуы
мүмкін.
Педагогикалық қарым-қатынас барысында мұғалімнің жалпы
мәдениетінің бір қырын байкауга болады. Қарым-қатынас орнатуда
мүгалім тек сөйлеуші емес сонымен қатар жақсы тыңдаушы да бола
алуы керек.
48

4.2.
Кзсіптік-педагогикалық қарым-қвтыныс турлері.
Адам-
нык кұнделікті өмірінде қарым-катынастың сан-алуан түрлері кезде-
седі. Психологиялық-педагогикалық іс-тэжірибеде адамдар арасын-
дағы қарым-қатынастар мынандай негізгі төрт түрге бөлініп қарас-
тырылады: вербалды, вербапсыз, интерактивті, перцептивті карым-
катынас.
Вербалды қарым-қатынас -
адамдар арасындагы сөз аркылы
жұргізілетін карым-катынас.
Вербалсыз
/д жм -қаты нас - адамар арасындагы ым-ишарага
негізделген сөзсіз карым-катынас.
Интерактивті қарым-қатынас
- адамдардың өзара бірі-
бірімен тығыз әрекеттестік байланыста болуы.
Перцептивтік қарым-қатынас -
кез келген карым-қатынас
барысында адамдардың ішкі жан дүниесін түсіне алу, көңіл-күйлерінін
қандай деңгейде екенін сезіне білу.
Аталган қарым-қатынас түрлерін педагогика саласындағы
«му-
ғалім-окушы»
қарым-қатынастық жүйесіндегі ерекшеліктерін карас-
тырып өтейік.
Вербалды қарым-қатынас -
бір адамнан екінші адамға не бол-
маса бір топ адамдар арасындагы
сөз арқш ы
ақпаратгармен алмасу
үрдісі. Сөз адамдарға ғана тэн, аса маңызды кұдіретті күш жэне
вербалды карым-қатынастьщ негізгі құрапы.
Педагогикалык үрдіске катысушы субъектілерінің сөйлеу ше-
берліктері аркылы олардың дүниетаным шеңберін, мәдениеттілігін,
тәрбиелілігін, тіпті мінез-кұлкын да байкауға болады. Сондыктан көп-
теген жас мамандардың осал жерлері де осы сөйлеу шеберліктерінің
жетіспеушілігіне байланысты болып келеді.
Сөздік қарым-қатынас адам миының үлкен жарты шарларының
қызметтеріне байланысты іске асырылады. Адамның әрбір сөзі бір
нәрсені білдіреді, яғни оның мән-мағынасын ми жұмысы аркылы
талдап қбылдайды. Қарым-қатынасқа катысушы адамдар айтылған
сөзді жаксы түсініп қабылдаулары үшін олар бір тілде (
қазақ, агыл-
шын, орыс т.с.с.)
сөйлеусулері керек. Сөздік (вербалды) қарым-каты-
нас арқылы гылыми акпараттарды оқушы санасына жеткізуде накгы
тәжірибеден алынған мысалдар, қызыкты фактілер, орынды макал-
мәтелдер тындаушылардын қызығушылыктарын арттырып, олардын
назарын тақырыпқа шегелей түседі.
Вербальды қарым-катынас екі түрге бөлінеді:
аксиалды және
ретиалды.
Аксиалды қарым-қатынас -
акпаратты

жүктеу 5,09 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 28 29 30 31 32 33 34 35 ... 184